Sáng 16-7, kỳ họp thứ 17, HĐND TP.HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026 bước vào ngày làm việc thứ hai.
Trong sáng nay, các đại biểu HĐND đã chất vấn Giám đốc Sở TT&TT TP.HCM Lâm Đình Thắng xoay quanh vấn đề chuyển đổi số, xử lý tin giả, tin sai sự thật, tin không đúng về TP.HCM, quảng cáo trên mạng xã hội...
Quảng cáo, tin giả tràn lan trên mạng xã hội, làm sao quản lý?
Đại biểu Nguyễn Minh Nhựt đề cập việc quảng cáo tràn lan trên các nền tảng internet, mạng xã hội, nhất là quảng cáo có người nổi tiếng ngày càng nhiều và khó kiểm soát. TP.HCM có giải pháp gì để quản lý vấn đề này?
Trả lời ý kiến đại biểu về tình trạng tin giả, tin sai sự thật tràn lan trên mạng xã hội, ông Lâm Đình Thắng cho biết nội dung thông tin trên các mạng xã hội được cung cấp là từ các tổ chức, cá nhân trong nước có nguồn gốc rõ ràng và được cấp giấy phép; từ các trang không rõ nguồn gốc, tên miền quốc tế và máy chủ đặt tại nước ngoài, trên mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, Youtube hay Tiktok.
Giám đốc Sở TT&TT TP.HCM nhìn nhận các tin giả, tin sai lệch cũng đều lan truyền từ các trang mạng xã hội này. Đây là vấn đề đau đầu của cơ quan quản lý. Đối với các trang mạng do Bộ TT&TT cấp phép thì đều đã phát hiện và có chấn chỉnh kịp thời.
Theo ông Thắng, nguyên nhân là do các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới không có đại diện pháp lý tại Việt Nam. Một nguyên nhân nữa là thông tin phổ biến ngay trong nước nhưng có tên miền quốc tế, máy chủ đặt ở nước ngoài, không đặt tại Việt Nam.
"Chính vì vậy, khi cơ quan Việt Nam yêu cầu gỡ bỏ thông tin sai lệch, tin giả thì phần lớn các doanh nghiệp đều tìm cách né tránh” - ông Lâm Đình Thắng nêu.
Ông Lâm Đình Thắng cho rằng sự phối hợp giữa các bộ, ngành, đơn vị, địa phương để xác định thông tin đó là thông tin giả cũng rất quan trọng. Khi thông tin có liên quan đến ngành, đơn vị của mình thì phải có người phát ngôn, khẳng định đó là thông tin giả. Tuy nhiên Giám đốc Sở TT&TT nói quá trình này thường rất lâu.
Hiện nay, Sở cùng Bộ TT&TT đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp để khắc phục phần nào tình trạng tin giả, tin sai sự thật.
Theo ông Thắng, các hành vi vi phạm đều bị xử lý nghiêm, không chỉ xử lý trên địa bàn TP mà còn phối hợp với Sở TT&TT ở các tỉnh, thành khác để xử lý dù chủ thể đó không ở TP.HCM. Ông đơn cử đã phối hợp với tỉnh Bắc Giang để xử lý trường hợp đưa tin không đúng về TP.HCM.
Sở TT&TT cũng phối hợp chặt chẽ với Công an TP để giám định tư pháp những trường hợp có dấu hiệu có vi phạm hình sự… Năm 2023, Sở đã giám định 24 hồ sơ còn từ đầu năm 2024 đến nay đã giám định hơn 18 hồ sơ.
Sở cũng đã tuyên truyền hai bộ quy tắc và cẩm nang đến người dân gồm quy tắc ứng xử trên không gian mạng và cẩm nang phòng, chống tin giả.
Việc vận hành hệ thống Lắng nghe mạng xã hội cũng đã phát hiện được các trang thông tin điện tử thay đổi thông tin, nguồn gốc hoặc có hành vi vi phạm trên mạng.
Sở TT&TT TP.HCM cũng tích cực kiến nghị Bộ TT&TT xử lý các tài khoản mạng xã hội xuyên biên giới vi phạm. Từ đầu năm đến nay, Sở đã chuyển 30 tài khoản vi phạm trên không gian mạng để xử lý.
Về giải pháp trước mắt, Sở TT&TT cho biết sẽ tiếp tục kiến nghị thay đổi thể chế, điều chỉnh nghị định liên quan đến quản lý thông tin trên mạng xã hội nhằm chặt chẽ hơn.
Ông Lâm Đình Thắng cho biết sở cũng đang kiến nghị sửa đổi theo hướng tài khoản trên mạng xã hội phải có định danh, chỉ có tài khoản định danh mới được bình luận. Những tài khoản mạng xã hội xuyên biên giới bắt buộc phải chấp hành pháp luật Việt Nam. Đồng thời phải tăng cường trách nhiệm của cơ quan chức năng ở các ngành, địa phương trong việc phát ngôn, phản bác tin giả, tin sai lệch.
Sở TT&TT đang nghiên cứu thành lập bộ phận xử lý tin giả của TP.HCM đặt tại Trung tâm Báo chí TP.HCM. Bộ phận này sẽ phối hợp với Trung tâm Phòng, chống tin giả của Việt Nam. Sở cũng tăng cường các biện pháp tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp trong việc nhận diện, chống tin giả, tin sai sự thật.
Về quản lý quảng cáo, ông Thắng nói có những doanh nghiệp chưa chấp hành quy định vì doanh thu, lợi nhuận. Cơ quan chức năng đã đấu tranh nhưng vẫn chưa thể quản lý hết được.
Về nguyên nhân, ông cho rằng đó là do thẩm quyền làm việc với nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới là của Bộ TT&TT. Luật Quảng cáo hiện nay chưa quy định chi tiết về quản lý, cấp phép trên mạng internet hay trên mạng xã hội. "TP.HCM đã có quy chế phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương để quản lý" - ông Lâm Đình Thắng thông tin.
Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là nhân sự để quản lý đang thiếu hụt, các nhân sự đều kiêm nhiệm lại không có chuyên môn sâu về quảng cáo nên công tác quản lý còn nhiều lúng túng, trong khi sự phát triển của quảng cáo trên internet ngày càng nở rộ.
"Sở phân công nhân sự rà soát quảng cáo trên mạng ở năm phòng khác nhau chứ không có một phòng cụ thể phụ trách" - ông Thắng nói.
Giám đốc Sở TT&TT TP.HCM cho biết đã kiến nghị Bộ TT&TT đưa vào danh sách trắng gồm các trang mạng xã hội, kênh mạng xã hội được công nhận, chấp hành đúng các quy định của pháp luật, có giá trị tích cực. Đồng thời, sẽ công bố rộng rãi các trang mạng này để các đơn vị quảng cáo có thể thực hiện quảng cáo dựa trên danh sách mà Bộ TT&TT công bố....
"TP.HCM cũng rà soát, quản lý 720 tài khoản KOL đang hoạt động tại TP.HCM" - ông Thắng nói thêm.
Sẽ có nền tảng quản lý dự án đầu tư về chuyển đổi số
Đại biểu Phạm Đăng Khoa đặt vấn đề tình hình giải ngân vốn đầu tư công trên lĩnh vực thông tin và truyền thông đến nay như thế nào. Bởi có thông tin cho rằng giải ngân ở lĩnh vực này đang 0 đồng.
Trả lời, ông Thắng cho biết năm 2024, UBND TP đã bố trí vốn cho các dự án công nghệ thông tin là khoảng 1.290 tỉ đồng. Từ tháng 6-2023, các đơn vị đã đề xuất nhu cầu đầu tư về Sở TT&TT tổng hợp và gửi UBND TP.HCM vào tháng 12-2023.
Tuy nhiên qua trao đổi, thẩm định hiện có nơi chưa báo cáo đầy đủ nên đến tháng 5-2024, TP mới có quyết định bố trí vốn. Đây là lý do khiến công tác giải ngân chưa nhanh. Dự kiến việc giải ngân vẫn hoàn thành trong năm, rơi vào quý III, quý IV.
Để khắc phục, Sở sẽ tham mưu UBND TP theo dõi đôn đốc các sở, ngành, địa phương sớm bố trí vốn, giải ngân cho kịp trong năm nay. Sở cũng sẽ xây dựng hệ thống quản lý đầu tư các dự án công nghệ thông tin trên nền tảng số. Các đơn vị sẽ đăng ký hạng mục đầu tư, sở sẽ theo dõi quá trình bố trí vốn; cạnh đó quá trình giải ngân cũng sẽ được theo dõi, giám sát hoàn toàn trên nền tảng số, siết chặt quá trình quản lý.
“Chủ tịch quận, huyện cũng có thể nắm được địa phương mình triển khai bao nhiêu dự án và tiến độ đến đâu” - ông Thắng nói và cho biết khoảng cuối tháng 7 hoặc đầu tháng 8 sẽ triển khai rộng rãi nền tảng này trên toàn TP.
Về việc tạo thuận lợi cho người dân tham gia chuyển đổi số, ông Lâm Đình Thắng nói TP.HCM đang hướng đến việc đồng bộ dữ liệu, phát triển hệ thống dữ liệu chuyên ngành, dữ liệu của người dân sẽ được tái sử dụng, người dân chỉ khai báo một lần.
Hiện, TP.HCM cũng có tổ công nghệ số cộng đồng để hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục hành chính tại cấp cơ sở.
