Chiều tối 14-3, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có thông báo kết luận thanh tra về việc kết luận thanh tra toàn diện dự án Tổng Công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty Cổ phần Nghe nhìn Toàn Cầu.
TTCP đánh giá đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, do đó kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra dự án Tổng Công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật.
MobiFone mua AVG lúc thua lỗ nặng
Kết luận thanh tra công bố sau gần hai năm kể từ thời điểm chính thức có quyết định thanh tra. Theo kết luận, MobiFone đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm trong việc đề xuất đầu tư, đánh giá thực trạng tài chính, kinh doanh của AVG.
Khi báo cáo đề xuất đầu tư nhận chuyển nhượng cổ phần AVG và lập dự án đầu tư trình Bộ TT&TT phê duyệt, MobiFone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG, thậm chí còn đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG như sau: “Từ năm 2012 đến 2014, doanh thu AVG tăng, lợi nhuận gộp đang tăng dần (dù đến nay vẫn đang lỗ kế hoạch), các chỉ số đều thể hiện sự tăng trưởng...” là vi phạm quy định trong lĩnh vực đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp: “Cung cấp thông tin, báo cáo không trung thực, không chính xác, không đầy đủ, không kịp thời theo quy định của pháp luật”.
Cụ thể, thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn, tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31-3-2015 là rất xấu. Tổng tài sản là 3.260 tỉ đồng; nợ phải trả là 1.266 tỉ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định là gần 210 tỉ đồng; từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ, số lỗ lũy kế đến ngày 31-3-2015 là hơn 1.630 tỉ đồng (bằng 45% vốn điều lệ).
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an khởi tố vụ MobiFone-AVG. Ảnh minh họa
Đáng chú ý là AVG đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình để mua lại cổ phần tại Công ty Cổ phần Giống tằm Mai Lĩnh và Công ty Cổ phần An Viên B.P với số tiền gần 2.500 tỉ đồng nhưng hai dự án bất động sản và khai thác mỏ quặng chưa được cấp phép, cấp quyền khai thác.
Việc AVG đầu tư hai khoản ngoài lĩnh vực truyền hình nêu trên tiềm ẩn rủi ro về tài chính, có dấu hiệu bất thường nhưng MobiFone vẫn mua hai khoản đầu tư này, cần được tiếp tục làm rõ.
| Chiều 14-3, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM qua điện thoại, ông Lê Nam Trà, nguyên Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty MobiFone - người thực hiện các báo cáo trình đề án cho Bộ TT&TT và xúc tiến việc mua lại 95% cổ phần AVG, ông Trà nói: Tôi đang đi chữa bệnh. Trước đó, tối 12-3, khi PV hỏi về thương vụ này, ông Trà nói phải chờ kết luận thanh tra, còn tôi không thể nói gì. |
Nhiều vi phạm lựa chọn tư vấn, thẩm định
Trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá trị AVG và tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, MobiFone cũng có nhiều khuyết điểm, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu.
Cụ thể, MobiFone đã chuyển file hồ sơ yêu cầu cho Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) trước khi phát hành hồ sơ yêu cầu, vi phạm hành vi bị cấm.
Trong lựa chọn Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX), MobiFone chỉ căn cứ vào báo giá thấp nhất trong ba đơn vị tư vấn, không thực hiện theo quy trình chỉ định thầu.
Theo kết luận, TTCP đánh giá dù kết quả thẩm định giá trị AVG của các đơn vị tư vấn không khách quan, không đảm bảo cơ sở pháp lý và độ tin cậy; vi phạm quy định các tiêu chuẩn thẩm định giá; giới hạn không đúng nhiều nội dung quan trọng, nhất là về cơ sở, tính khả thi của nguồn số liệu kế hoạch giai đoạn 2015-2020 của AVG mà đơn vị tư vấn đã sử dụng để xác định giá trị AVG; đáng chú ý là AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào bất hợp pháp, không có cơ sở để tính “giá trị tài sản vô hình ngoài bảng cân đối kế toán”,… nhưng MobiFone đã nghiệm thu kết quả thẩm định giá; nhận xét, đánh giá kết quả thẩm định giá của AMAX “tuân thủ các tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam”, thể hiện sự thiếu trách nhiệm.
Đặc biệt, khi đàm phán giá mua cổ phần, MobiFone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỉ đồng để đàm phám giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỉ đồng, riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỉ đồng.
AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào không có cơ sở để xác định “Giá trị tài sản vô hình ngoài bảng cân đối kế toán là gần 13.500 tỉ đồng”. Sau khi loại trừ giá trị tài sản vô hình và loại trừ nợ phải trả hơn 1.100 tỉ đồng thì giá trị vốn chủ sở hữu của AVG tại thời điểm 31-3-2015 chỉ gần 2.000 tỉ đồng.
“So với giá mua 95% cổ phần AVG là gần 9.000 tỉ đồng thì nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.000 tỉ đồng” - TTCP kết luận.
| 5 bộ, ngành có trách nhiệm liên quan Kiến nghị chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), có năm bộ ngành liên quan gồm: • Bộ TT&TT: Với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định dự án, phê duyệt dự án đầu tư không đảm bảo căn cứ pháp lý, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước, cần phải được xem xét, hủy bỏ. Ngoài ra, việc bộ này cho MobiFone tiếp tục sử dụng bốn kênh tần số đã cấp cho AVG không thông qua tổ chức đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng là vi phạm quy định. Cùng với đó, việc chuyển nhượng cổ phần giữa MobiFone và AVG không thuộc lĩnh vực bí mật nhà nước nhưng Bộ TT&TT đã có văn bản đề nghị Bộ Công an cho ý kiến và đã đưa giao dịch này thuộc danh mục mật là không đúng quy định. • Đối với Bộ KH&ĐT: Với vai trò, nhiệm vụ chủ trì thẩm định, lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư nhưng cơ quan này đã không hướng dẫn Bộ TT&TT và MobiFone thực hiện dự án đầu tư theo quy định. Sau khi MobiFone đã ký hợp đồng chuyển nhượng, đã thanh toán 95% giá trị hợp đồng mới có văn bản nêu rõ ảnh hưởng trực tiếp với nhiều nguy cơ, rủi ro từ việc mua 95% cổ phần AVG. Các ý kiến của bộ này là thiếu nhất quán; không được đưa ra kịp thời. • Đối với Bộ Tài chính: Không kịp thời đưa ra những phân tích, đánh giá, đề xuất đầy đủ, toàn diện về những tác động trực tiếp từ việc MobiFone bỏ số vốn rất lớn để đầu tư dự án (8.889 tỉ đồng, chiếm gần 60% vốn điều lệ), ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình cổ phần hóa. Ngoài ra, dù nhận thấy vấn đề trọng yếu của việc đầu tư dự án, nhất là hiệu quả đầu tư nhưng bộ này vẫn thống nhất với đề xuất của Bộ TT&TT về chủ trương đầu tư dự án. • Đối với Văn phòng Chính phủ: Mặc dù dự án chưa được thẩm định theo quy định của Luật Đầu tư; Văn phòng Chính phủ chưa có đầy đủ hồ sơ dự án nhưng đã gửi văn bản lấy ý kiến của Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính; tổng hợp, phân tích, đưa ra ý kiến thẩm tra, trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương cho MobiFone mua cổ phần của Công ty AVG… • Đối với Bộ Công an: Cơ quan này đã có nhiều ý kiến tham gia với Bộ TT&TT không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định. Cụ thể, Bộ Công an có văn bản đề nghị Bộ TT&TT hướng dẫn AVG không được phép chuyển nhượng cổ phần cho nước ngoài mà chỉ nên bán cổ phần cho các đối tác trong nước, doanh nghiệp nhà nước là tốt nhất. Mặt khác, việc MobiFone nhận chuyển nhượng AVG không thuộc lĩnh vực bí mật nhà nước nhưng có văn bản thống nhất về việc đưa tài liệu giao dịch này trong danh mục tài liệu bí mật của Bộ TT&TT là chưa phù hợp. Từ kết luận, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ TT&TT xem xét, hủy bỏ quyết định phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone. Căn cứ kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ TT&TT, MobiFone cùng các bộ, ngành khác kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm. TTCP cũng kiến nghị chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra. |
