Sáng 27-12, Tổng cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề về kiểm tra sau thông quan xuất xứ hàng hóa xuất khẩu.
19 nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận xuất xứ
Theo Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) Nguyễn Tiến Lộc, từ giữa năm 2018 đến nay, Mỹ đã áp thuế cao lên nhiều dòng hàng xuất xứ từ Trung Quốc. Do đó xuất hiện nguy cơ hàng Trung Quốc gian lận, giả mạo thành xuất xứ Việt Nam, xuất khẩu vào thị trường Mỹ để được hưởng mức thuế nhập khẩu thấp hơn.
Trước tình hình đó, Cục KTSTQ tập trung thu thập, phân tích thông tin với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Qua đó thấy nổi lên một số doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu vào thị trương Mỹ tăng đột biến, tập trung vào 19 nhóm mặt hàng, có nguy cơ cao gian lận xuất xứ. Cục đã trực tiếp kiểm tra chín doanh nghiệp và chỉ đạo chín cục hải quan tỉnh, thành phố kiểm tra 24 doanh nghiệp.
Cục trưởng Cục KTSTQ Nguyễn Tiến Lộc nói có 19 nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận về xuất xứ. Ảnh: CHÂN LUẬN
Không gia công vẫn ghi xuất xứ Việt Nam
Một trong những doanh nghiệp được kiểm tra và phát hiện vi phạm là Công ty TNHH xe đạp Excel 100% vốn Trung Quốc. Công ty này thành lập năm 2018, nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản ở giai đoạn cuối cùng, không trải qua bất kỳ công đoạn gia công sản xuất nào. Sau đó, họ xuất khẩu từ sản phẩm hoàn chỉnh sang Mỹ, với tờ khai xuất xứ Việt Nam để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi.
"Đối chiếu các quy định của pháp luật, các sản phẩm của Excel không đủ tiêu chí để xác định là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam. Công ty đã thừa nhận hành vi vi phạm của mình” - Cục phó Cục KTSTQ Trần Mạnh Cường cho hay.
Tổng cục Hải quan sau đó đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hình thức phạt tiền và xử phạt bổ sung tịch thu toàn bộ tang vật là sản phẩm hoàn chỉnh, các bán thành phẩm và các linh kiện chưa xuất khẩu đang lưu trong kho của Excel.
Ông Trần Mạnh Cường cho biết ngoài hành vi gian lận xuất xứ, Công ty Excel còn gian dối để VCCI Chi nhánh TP.HCM cấp C/O Form B. Ảnh: CHÂN LUẬN
Cũng trong quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện Excel còn gian dối để được VCCI Chi nhánh TP.HCM cấp giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam (C/O Form B). Sau khi nhận được thông tin từ phía hải quan, VCCI đã thu hồi giấy chứng nhận xuất xứ này.
Ông Cường cũng cho hay đây là hành vi vi phạm mới, có nhiều tình tiết phức tạp chưa có tiền lệ nên Cục KTSTQ đã có nhiều buổi làm việc với VKSND Tối cao. Phía kiểm sát thống nhất quan điểm với hải quan về xác định hành vi vi phạm của doanh nghiệp cũng như các hình thức xử phạt chính, xử phạt bổ sung.
Trong giải pháp phòng ngừa, Tổng cục Hải quan đã kiến nghị Bộ Công Thương thông báo các vi phạm của Công ty TNHH xe đạp Excel đến các cơ quan tổ chức có liên quan. Tuy nhiên, đến nay chưa nhận được phản hồi từ Bộ Công Thương.
Tiếp tục mở rộng kiểm tra
Về kết quả trực tiếp kiểm tra chín doanh nghiệp, đại diện Cục KTSTQ cho biết đã phát hiện hành vi gian lận để hưởng xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu đi Mỹ của bốn đơn vị, trong đó ba công ty lắp ráp xe đạp, xe đạp điện và một lắp ráp sản phẩm gỗ. Các doanh nghiệp này đều thừa nhận vi phạm và Cục KTSTQ đang đề xuất Tổng cục Hải quan xử lý theo quy định.
Đối với các doanh nghiệp còn lại, Cục KTSTQ cho hay đang tiếp tục củng cố, làm rõ các dấu hiệu vi phạm, đồng thời mở rộng kiểm tra một số nhóm hàng như tấm năng lượng mặt trời, đèn LED…
Còn với chín Cục Hải quan tỉnh, thành được giao kiểm tra 24 doanh nghiệp có độ rủi ro cao về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, kết quả đến nay đã ban hành 19/24 quyết định kiểm tra sau thông quan.
Cục KTSTQ đang tiếp tục chỉ đạo các đơn vị tập trung vào các địa bàn có dấu hiệu rủi ro cao, nhất là số doanh nghiệp mới thành lập từ cuối năm 2018 trở lại đây có hoạt động nhập khẩu hàng hóa là linh kiện, nguyện liệu, phụ tùng từ Trung Quốc, đồng thời xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Mỹ và EU.
