Thuốc lá lậu: Tiêu hủy không được, bán cũng không xong

Từ 1-1-2019, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá nội địa tăng lên 75% dẫn đến thuốc lá ngoại nhập lậu giá rẻ có cơ hội tràn vào Việt Nam. Các tỉnh biên giới Tây Nam Bộ được xem là điểm nóng về buôn lậu thuốc lá. Tuy nhiên, lực lượng chức năng các tỉnh này đang găp khó khăn vì kinh phí chống buôn lậu thuốc lá chưa được hỗ trợ... Thuốc lá lậu cũng chưa bán đấu giá được khi thực hiện theo Quyết định 20.

Bán đấu giá nhưng không ai mua  

Theo ông Cao Văn Hồng, Trưởng phòng Nghiệp vụ tổng hợp, Cục QLTT tỉnh Long An, cơ quan thường trực BCĐ 389 tỉnh Long An từ khi có Quyết định 20, cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn xử lí thuốc lá lậu. Lượng thuốc lá lậu do các lực lượng chức năng tỉnh bắt giữ, tồn kho đến nay khoảng 2,6 triệu gói và suốt 11 tháng qua tỉnh vẫn chưa thực hiện bán đấu giá được do không có tổ chức, cá nhân nào tham gia.

Chưa kể, việc xác định chất lượng thuốc lá lậu cũng theo cảm quan. Hội đồng đánh giá chất lượng cũng nhìn bên ngoài, nếu thuê cơ quan có chức năng giám định sẽ khó khăn và tốn kém.

Mặt khác, các thành viên hội đồng không có cơ sở khảo sát giá để làm căn cứ xác định giá khởi điểm do đây là mặt hàng cấm nên khi khảo sát giá, cơ sở kinh doanh không cung cấp giá được.

Kho chứa thuốc lá lậu của các lực lượng chức năng không đảm bảo điều kiện nên qua vài tháng thuốc lá cũng giảm chất lượng. 

“Chưa kể việc tổ chức bán đấu giá được thực hiện theo Nghị định 29 với quy trình kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng thuốc lá”, ông Hồng nói.

Cùng nhận định trên, ông Lê Âu Tự Cường, đại diện Cục QLTT An Giang-cơ quan thường trực BCĐ 389 tỉnh An Giang cho biết, không riêng Cục QLTT An Giang mà kể các cơ quan chức năng của tỉnh cũng đang vướng với quyết định 20. Hiện tỉnh còn tồn 750 ngàn gói thuốc lá lậu, điều kiện lưu kho không đảm bảo mà tiêu hủy thì cũng không có căn cứ pháp lí nào.

Theo ông Nguyễn Kim Sanh, Quyền Cục trưởng Cục QLTT Cần Thơ, hiện lượng thuốc lá lậu tồn kho gần 100 ngàn gói. “Chúng tôi cũng chưa nắm được cơ quan nào đánh giá chất lượng thuốc lá lậu. Chưa kể, với 63 tỉnh thành mà giao một hai cơ quan giám định thì làm sao cho xuể”, ông Sanh thắc mắc.

Đại diện lực lượng chức năng các tỉnh trên kiến nghị bãi bỏ Quyết định 20, tiếp tục thực hiện tiêu hủy thuốc lá lậu theo Quyết định 2371.

Sử dụng ma túy đá để vận chuyển thuốc lá lậu

Theo ông Hồng, hiện nay đối tượng buôn lậu không còn dùng xe máy, xuồng máy mà dùng xe ô tô, xe tải để vận chuyển thuốc lá lậu với số lượng lớn. Các đối tượng thường sử dụng ma túy đá khi điều khiển phương tiện nên nếu bị lực lượng chức năng phát hiện họ thường chống đối hoặc tông thẳng xe vào lực lượng để chạy thoát.

Mặt khác, đối với các vụ vận chuyển, buôn bán từ 1.500 bao thuốc lá lậu trở lên là bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì những vụ này không truy bắt được đối tượng và phải tạm đình chỉ điều tra.

Trong khi đó, ông Tự Cường cho biết, thời gian qua tại An Giang nổi lên một số trường hợp vận chuyển thuốc lá lậu bằng ô tô khách, ghe tàu rất tinh vi phức tạp, có tổ chức. Các đối tượng dùng xuồng ghe từ bên kia biên giới vận chuyển thuốc lá lậu qua Việt Nam là có xe gắn máy chờ sẵn. Xe máy được xoáy nòng đôn dên, chạy với tốc độ cao gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Thường các phương tiện này không đăng kí bảng số hoặc bảng số giả nên việc phạt nguội qua ghi hình rất khó khăn.

Khi bị bắt giữ đối tượng đều không khai báo chủ mưu, cầm đầu mà nhận trách nhiệm về mình nên cơ quan chức năng chỉ xử lí được đối tượng làm thuê làm mướn...