Từ năm 2016, Lào sẽ bắt đầu sử dụng hộ chiếu điện tử (e-passport) thay cho hộ chiếu truyền thống. Ban đầu là loại hộ chiếu dành cho các nhà ngoại giao, tới giữa năm 2016, hộ chiếu điện tử sẽ được cấp phát cho người dân bình thường. Điều đáng buồn là Việt Nam thì vẫn… chờ.
Hộ chiếu thế hệ mới
Cho đến nay, trong 10 nước thuộc khối Đông Nam Á, ASEAN có năm nước (Brunei, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan) đã sử dụng e-passport. Sau khi Lào bắt đầu dùng e-passport từ năm 2016, chỉ còn bốn nước Campuchia, Indonesia, Myanmar và Việt Nam trong ASEAN vẫn sử dụng hộ chiếu thường.
Như tên gọi, hộ chiếu điện tử ứng dụng công nghệ cao để lưu giữ và bảo mật thông tin chủ nhân. Trên bìa của hộ chiếu điện tử có gắn một con chip sinh trắc học (biometric chip) lưu giữ các thông tin cá nhân bao gồm tiểu sử và các đặc điểm nhận dạng. Ngoài họ tên và ngày sinh của người mang hộ chiếu theo quy định chung, Hoa Kỳ còn yêu cầu chip điện tử của hộ chiếu phải lưu giữ cả một ảnh kỹ thuật số chân dung của chủ nhân. Vì thế, các cửa khẩu nhập cảnh cần phải trang bị thiết bị đọc chip mới có thể kiểm tra được hộ chiếu này. Đó là lý do mà theo quy ước quốc tế, trên mặt bìa trước của hộ chiếu điện tử phải in một biểu tượng chuẩn có hình cách điệu một con chip. Tất nhiên, trong điều kiện hiện nay vẫn còn nhiều nước chưa áp dụng hộ chiếu điện tử nên hộ chiếu này vẫn tiếp tục lưu trữ thông tin dạng mã vạch như trên hộ chiếu thường. Tình trạng này cũng giống như ở hệ thống ngân hàng khi bắt đầu chuyển sang dùng thẻ tín dụng có tích hợp chip thông tin thay cho dải từ tính. Dù sao điều này có lợi là chế độ an ninh bảo mật tới hai lớp.
Nhà chức trách Hoa Kỳ từng giải thích rằng hộ chiếu điện tử giúp nhận diện và xác thực một cách an toàn đối với khách nhập cảnh, chống tình trạng đánh cắp thông tin nhận dạng, bảo vệ sự riêng tư và khiến những kẻ xấu khó có thể thay đổi hồ sơ sau khi đã được dùng để xin visa vào Hoa Kỳ. Việc sử dụng hộ chiếu điện tử cũng giúp ích rất nhiều cho các chương trình miễn visa giữa các nước.
Hộ chiếu điện tử có độ bảo mật cao cấp hơn hộ chiếu thường. Ảnh: INTERNET
Nhiều tiện lợi hơn
Theo quy định trong văn bản Doc 9303 của ICAO (chuẩn ICAO9303), các thông tin quan trọng nhất của hộ chiếu được in trên trang dữ liệu của hộ chiếu và lưu trong con chip. Việc sử dụng công nghệ cơ sở hạ tầng chìa khóa công cộng (Public Key Infrastructure - PKI) để xác thực thông tin lưu trong chip sẽ khiến việc làm giả hộ chiếu trở nên đắt tiền hơn và khó khăn hơn so với hộ chiếu thông thường. Các đặc điểm nhận dạng sinh trắc học chuẩn hiện nay dùng cho hệ thống nhận dạng điện tử này là khuôn mặt, dấu vân tay và con ngươi mắt. Hình ảnh kỹ thuật số của người mang hộ chiếu được lưu dưới định dạng JPEG hay JPEG2000. Để lưu các dữ liệu này, con chip trong hộ chiếu có bộ nhớ EEPROM tối thiểu là 32 KB và chạy trên giao diện hợp chuẩn quốc tế ISO/IEC 14443 để bảo đảm tương thích hoàn toàn với tất cả các nước trên thế giới.
Hộ chiếu điện tử chỉ có khả năng bảo mật, chống làm giả và ăn cắp thông tin cao hơn hộ chiếu thường. Tuy nhiên, không bao giờ có thứ gì là an toàn tuyệt đối một khi kẻ xấu đã nhất quyết ra tay. Nhưng bất luận thế nào, hễ nâng lên được một cấp độ an toàn đã là đáng giá rồi.
Từ 1-1-2016, Luật Căn cước công dân bắt đầu có hiệu lực, Việt Nam tiến hành cấp thẻ căn cước công dân cho mọi công dân từ 14 tuổi trở lên thay cho giấy chứng minh nhân dân. Sẽ rất đáng tiếc và lãng phí nếu như nhà chức trách không ứng dụng công nghệ cao để cấp thẻ căn cước điện tử ngay từ đầu, dọn đường cho chính phủ điện tử trong tương lai.
| Hiện nay trên thế giới có từ 189 tới 197 quốc gia độc lập tùy theo những cách xác định khác nhau. Như Hoa Kỳ hiện công nhận 194 nhà nước độc lập trên thế giới. Liên Hiệp Quốc hiện có 193 nước thành viên. Trong số đó có toàn bộ Liên minh châu Âu (EU) gồm 28 nước cùng 63 nước và vùng lãnh thổ khác đang sử dụng hộ chiếu điện tử. Như vậy, hiện nay trên thế giới đang sử dụng song song hộ chiếu điện tử (gọi là e-passport, ePassport, digital passport, biometric passport) và hộ chiếu thường. |