Ngày 19-10, tại Đà Nẵng, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GĐ&ĐT) tổ chức Hội thảo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ngành Công nghiệp chip bán dẫn từ các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam.
Tham dự buổi Hội thảo có sự tham gia của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng cùng đại diện gần 40 cơ sở giáo dục đại học.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho biết ngành công nghiệp bán dẫn, vi mạch là một ngành có tiềm năng rất lớn trong tương lai về nhu cầu nhân lực trình độ cao, chất lượng cao.
Ảnh: MINH TRƯỜNG.
Tuy nhiên, người học và các cơ sở đào tạo sẽ ưu tiên lựa chọn, đầu tư vào những ngành nghề có chi phí đào tạo thấp mà thị trường lao động trước mắt có nhu cầu lớn. Vì vậy, mặc dù ngành công nghệ vi mạch bán dẫn không phải là ngành đào tạo tạo hoàn toàn mới, đã có một số trường đại học lớn triển khai đào tạo từ nhiều năm nay, tuy nhiên số lượng sinh viên theo học và tốt nghiệp đến nay còn rất thấp.
Sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ cao đang là một điểm nghẽn lớn hiện nay trong việc thu hút các tập đoàn công nghệ lớn chuyển dịch địa điểm đầu tư nghiên cứu, phát triển và sản xuất sang Việt Nam.
Chia sẻ tại buổi hội thảo, ông Nguyễn Phúc Vinh, Giám đốc kỹ thuật Synopsys Việt Nam, cho biết theo số liệu khảo sát các công ty thiết kế vi mạch tại Việt Nam, trong ba năm tới sẽ có 46% công ty thiếu hụt nhân lực.
Đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 30.000 đến 50.000 kỹ sư. Có khoảng gần 50 công ty thiết kế vi mạch tại Việt Nam và tập trung chủ yếu tại TP HCM.
Cứ trung bình một nhóm mới thì có nhu cầu 50 đến 100 kỹ sư trong năm đầu tiên nhưng lại rất khó tuyển kỹ sư có kinh nghiệm.
Ông Vinh cũng cho biết, ở TP.HCM, lương hằng năm sau thuế của kỹ sư ngành vi mạch phần mềm có mức lương lên đến hơn 1,5 tỉ/năm, kỹ sư mới ra trường khoảng 219 triệu/năm.
Ông Bùi Thanh Tùng, Trường Đại học Công nghệ (Trường Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết nhân lực lĩnh vực bán dẫn toàn cầu ước tính hơn 2 triệu người năm 2021 và nhu cầu bổ sung hơn 100.000 nhân lực hàng năm. Ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam cần 10.000 kỹ sư mỗi năm nhưng đào tạo nguồn nhân lực chỉ đáp ứng chưa đến 20%.
Nhân sự lĩnh vực này tại Việt Nam chỉ tăng trưởng khoảng 500 kỹ sư mỗi năm, thiếu về số lượng và chưa đạt yêu cầu về chất lượng.
Để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành bán dẫn và vi mạch cho Việt Nam trong tương lai cần phải có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, đồng hành với các cơ sở đào tạo trong phát triển nguồn nhân lực bán dẫn và vi mạch; thu hút nhà nghiên cứu giỏi tham gia giảng dạy tại các trường đại học, huy động nguồn lực và đội ngũ thức người Việt Nam ở nước ngoài.
Đồng thời, phải đầu tư cơ sở vật chất đảm bảo chất lượng đào tạo cũng như có các học bổng sinh viên theo học và đãi ngộ thu hút giáo viên, nhà nghiên cứu.
Phát biểu kết luận hội thảo, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn chia sẻ nếu phát triển được lĩnh vực công nghiệp bán dẫn sẽ nâng được tầm, vị thế của đất nước. Bộ GD&ĐT xác định việc đào tạo và nghiên cứu ngành công nghiệp chip bán dẫn là một trong những nhiệm vụ mũi nhọn được ưu tiên.
Theo Bộ trưởng, đây là lĩnh vực cần công nghệ cao, cần đầu tư cao, yêu cầu cao, kỳ vọng cao và phải đào tạo với tinh thần chất lượng cao. Nếu các trường chứng minh khả năng, quyết tâm, Bộ GD&ĐT sẵn sàng cho tuyển sinh sớm, ban hành Thông tư, quy chế đặc biệt cho ngành này, để thu hút được chuyên gia, liên kết đào tạo và sử dụng chương trình của nhau.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng lưu ý các trường phải có dữ liệu, có kế hoạch bài bản chắc chắn trong đào tạo, không phải thấy lạc quan mà tuyển sinh ào ạt.
“Bộ GD&ĐT sẽ chuẩn bị về mặt thể chế, cái gì làm được thì làm ngay. Trong thời gian ngắn nhất hình thành chuẩn chương trình đào tạo cho nhóm chuyên gia này. Xác định mục tiêu tổ chức tuyển sinh theo một cơ chế đặc biệt. Nhưng vẫn phải đảm bảo các cơ chế về chất lượng…”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ.
Ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng cho biết Đà Nẵng sẽ có một số cơ chế tạo điều kiện để thu hút nhân lực vào học các ngành liên quan đến vi mạch và bán dẫn. Đồng thời, sẵn sàng có cơ chế học bổng, cho vay để sinh viên có thể học các ngành đang được định hướng.
Đà Nẵng đã chủ động sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi nhất để phát triển chip bán dẫn và công nghệ, kể cả trong nghiên cứu đến đóng gói. Thống nhất cao về việc kết hợp trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực qua hai hình thức đào tạo cơ bản và đào tạo cấp tốc.
Theo ông Quảng, hội thảo sẽ là dịp thay đổi về nhận thức, về hiểu biết, nhu cầu đào tạo nhân lực cho lĩnh vực vi mạch, bán dẫn; rất cần đề xuất với Quốc hội một số cơ chế chính sách đột phá, mong Bộ trưởng Bộ GĐ&ĐT tham mưu cụ thể cho Thủ tướng Chính phủ để có chính sách hỗ trợ.
