Nhạc kịch vốn có nguồn gốc từ châu Âu, là thể loại bao hàm các thể loại lớn nhất của nghệ thuật âm nhạc, bao gồm nhạc giao hưởng, hát solo, hợp xướng kết hợp với diễn xuất sân khấu.
Từ những quần thể giải trí West End của Anh và Broadway của Mỹ, những vở diễn như vậy xuất hiện trở thành những siêu phẩm sân khấu, thu hút hàng triệu khán giả từ khắp nơi trên thế giới. Có những vở diễn sáng đèn liên tục trong 20 năm.
Mong muốn sáng tạo tác phẩm có tính nghệ thuật và tính giải trí cao theo xu hướng mới của thế giới, nhưng thể hiện đậm nét mang bản sắc văn hóa của người Việt Nam, nhạc sĩ Vũ Việt Anh và nhạc trưởng Trần Nhật Minh đã hợp tác để xây dựng kịch bản cho vở nhạc kịch hiện đại dựa trên cốt chuyện của tác phẩm văn học nổi tiếng Dế mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài.
Nhạc kịch Dế mèn phiêu lưu ký có lẽ là tác phẩm đầu tiên tại Việt Nam được viết theo phong cách âm nhạc musical broadway, một loại hình sân khấu mới kết hợp mọi kỹ xảo, nghệ thuật thị giác của sân khấu hiện đại với nghệ thuật nhạc kịch được phổ thông hóa kết hợp nhiều loại âm nhạc khác nhau như nhạc pop, rock, jazz.
Nhạc sĩ Vũ Việt Anh được biết đến với những ca khúc rất nổi tiếng, ca từ đẹp và âm nhạc trữ tình: Dòng sông lơ đãng, Không còn mùa thu, Hoa có vàng nơi ấy, Đêm nằm mơ phố... Sau khi tốt nghiệp cao học sáng âm nhạc tại New Zealand, nhạc sĩ Vũ Việt Anh đã có hàng loạt các tác phẩm dành cho khí nhạc và hợp xướng được đánh giá cao bởi giới chuyên môn như: Vô đề cầm cho đàn đáy, bộ gõ và dàn nhạc dây (2013), Trường Sơn cho flute, oboe, clarinet, bassoon, bộ gõ và dàn nhạc dây (2014), Chân trời cho đàn cello, oboe, piano và dàn nhạc dây (2015), Cầu nguyện mùa xuân Tổ khúc cho hợp xướng và dàn nhạc giao hưởng, giao hưởng Vàng son và nhiều tác phẩm âm nhạc cho múa. Hiện tại nhạc sĩ Vũ Việt Anh đang sinh sống và làm việc tại New Zealand.
Nhạc trưởng Trần Nhật Minh hiện là nhạc trưởng trẻ nhiều triển vọng của Nhà hát giao hưởng nhạc vũ kịch TP.HCM (HBSO). Anh đoạt giải Vàng với Hợp xướng Phương Nam tại Liên hoan Hợp xướng Quốc tế do Interkultur tổ chức tại Hội An năm 2014, giải Nhì Cuộc thi Quốc tế dành cho chỉ huy trẻ tại Thành phố Vladivostock năm 2004 và Giải khuyến khích cuộc thi Chỉ huy hợp xướng Chuyên nghiệp toàn Nga lần IV (2006).
Chia sẻ về vở nhạc kịch, nhac sĩ Vũ Việt Anh, cho biết: "Tôi bắt đầu trong ý nghĩ sẽ viết một tác phẩm về phần trẻ thơ trong mỗi con người trưởng thành, nó vẫn ở đâu đó trong mỗi chúng ta, và rồi bước vào và bị cuốn hút bởi thế giới tưởng tượng rộng lớn của nhà văn. Những thông điệp nhà văn đưa ra trong tác phẩm vẫn là vấn đề đối mặt của ngày hôm nay. Tôi cố gắng đưa vào tác phẩm nhạc kịch những điều làm mình thú vị, thấm thía như chủ nghĩa xê dịch của các bạn trẻ, hay lời cảnh báo của thiên nhiên đang bị tàn phá, những mâu thuẫn trong xã hội, đến những giằng xé nội tâm. Có khi điều mình tìm kiếm trong cả hành trình phiêu lưu, cả cuộc đời lại đâu đó nơi mảnh vườn bờ ao bên nhà. Biết thế những rồi lại vẫn ra đi".
Tuy mới biểu diễn với phiên bản hòa nhạc (concert), chưa có diễn xuất sân khấu, nhưng vở nhạc kịch hiện đại Dế mèn phiêu lưu ký đã gây được tiếng vang lớn trong buổi ra mắt tại Nhà hát TP.HCM vào tháng 12-2018. Phần âm nhạc đã hoàn thiện, mang hơi thở của nhịp sống mới với sự giao thoa toàn cầu đồng thời mang những âm điệu tinh tế của âm nhạc truyền thông Việt Nam đã tạo lên sức cuốn hút mạnh mẽ đối với nhiều đối tượng khán giả khác nhau trong đó có cả khán giả nước ngoài.
Lần tái diễn này cũng là phiên bản hòa nhạc, phiên bản đầy đủ dự kiến ra mắt vào cuối năm 2019. Tham gia trình diễn lần này là các nghệ sĩ: Đào Mác, Lý Hoàng Kim, Nguyễn Duyên Quỳnh, Trần Thanh Nam, Phan Hữu Trung Kiệt, Vũ Minh Trí, dàn hợp xướng HBSO và dàn nhạc giao hưởng HBSO.
