Theo hãng tin Kyodo (Nhật), Thứ trưởng James Miller cho biết tại cuộc tham vấn, ông đã khẳng định Mỹ cam kết các nghĩa vụ an ninh theo hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật trong trường hợp các khu vực do Nhật quản lý bị tấn công. Ông nhấn mạnh Mỹ phản đối sử dụng vũ lực hoặc đe dọa để giải quyết căng thẳng ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Tại tham vấn, hai bên cũng đã trao đổi về vấn đề biển Đông, an ninh mạng và tình hình Syria.
Cùng ngày tại Nhật, cơ quan tuần duyên thông báo trưa 10-9, bảy tàu tuần tra của cảnh sát biển Trung Quốc (TQ) đã đi vào quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Các tàu tuần duyên Nhật đã yêu cầu các tàu TQ rời khỏi khu vực nhưng không nhận được phản hồi. Bộ Ngoại giao Nhật đã liên lạc qua điện thoại với Đại sứ quán TQ ở Tokyo để phản đối. Sự việc diễn ra trong bối cảnh Nhật chuẩn bị kỷ niệm một năm ngày quốc hữu hóa quần đảo Senkaku/Điếu Ngư (ngày 11-9).
Tại cuộc họp báo ở Tokyo, Chánh văn phòng nội các Yoshihide Suga nói chính phủ Nhật lấy làm tiếc khi tàu chính phủ TQ liên tục đi vào lãnh hải Nhật. Ông nhấn mạnh Nhật sẽ không bao giờ nhượng bộ về vấn đề chủ quyền và sẽ phản ứng kiên quyết nhưng bình tĩnh để bảo vệ lãnh hải, lãnh thổ và không phận. Ông cho biết Bộ Ngoại giao Nhật đã liên lạc với đại sứ quán TQ để hỏi máy bay không người lái xuất hiện gần Senkaku/Điếu Ngư hôm 9-9 có phải của TQ hay không.
Phản ứng trước thông tin này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ Hồng Lỗi khẳng định TQ sẽ không tha thứ cho bất cứ hành động leo thang mang tính khiêu khích nào đối với chủ quyền TQ. Ông nói nếu Nhật có động thái khiêu khích, Nhật sẽ phải đón nhận hậu quả. Ông cho rằng bảy tàu tuần tra TQ đi vào lãnh hải ở Senkaku/Điếu Ngư là hoạt động tuần tra bình thường.
Hãng tin Kyodo dẫn các nguồn tin quân sự Nhật tiết lộ lực lượng tuần duyên Nhật đã từng phát hiện máy bay không người lái nghi của TQ vào cuối năm 2012 và cuối tháng 6-2013. Tuy nhiên, vào thời điểm đó Bộ Quốc phòng Nhật không công bố vì thiếu bằng chứng.
LÊ LINH
