Ngày 24-3, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan ký văn bản gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ven biển đề nghị khẩn trương thành lập Kiểm ngư địa phương để thực thi pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản.
Theo văn bản này thì từ ngày 13-2, Thủ tướng đã ban hành quyết định số 81 về kế hoạch hành động chống khai thác IUU (chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo qui định).
Trong quyết định nêu rõ phải khẩn trương thành lập Kiểm ngư địa phương theo quy định của Luật Thủy sản năm 2017 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương theo thẩm quyền của tỉnh.
Từ năm 2020 đến nay, Bộ NN&PTNT cũng liên tục có ba văn bản gửi các địa phương ven biển đề nghị khẩn trương thành lập lực lượng Kiểm ngư để thực thi pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Thế nhưng thống kê của Bộ NN&PTNT cho thấy, đến nay mới chỉ có 9/28 tỉnh, thành phố ven biển thành lập tổ chức Kiểm ngư địa phương.
Trong đó, 8 tỉnh thành lập theo mô hình cấp phòng và tương đương thuộc Chi cục Thủy sản, một tỉnh (Kiên Giang) thành lập theo mô hình cấp Chi cục (Chi cục Kiểm ngư) thuộc Sở NN&PTNT.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan đánh giá, trong bối cảnh nguồn lợi thủy sản, đa dạng sinh học và các hệ sinh thái biển đang tiếp tục có xu hướng suy giảm nhanh chóng, trong khi cường lực khai thác lớn, dẫn đến phát triển thiếu bền vững.
Trong khi đó việc tổ chức bộ máy để thực thi pháp luật tại các địa phương ven biển chưa được kiện toàn, thiếu đồng bộ, thiếu nguồn nhân lực, phương tiện để thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trên biển. Điều đó dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản chiếm tỷ lệ rất cao. Trung bình khoảng 20% số tàu cá có hành vi vi phạm trên tổng số tàu cá được kiểm tra khi lực lượng Kiểm ngư tuần tra trên biển.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Uỷ ban Châu Âu (EC) sau ba đợt kiểm tra về tình hình triển khai các khuyến nghị, khắc phục cảnh báo thẻ vàng của EC đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam đã đánh giá:
“Tình hình thực thi pháp luật tại Việt Nam chưa hiệu quả, thiếu đồng bộ, chưa thống nhất giữa các địa phương, chưa đảm bảo tính răn đe. Đây là vấn đề còn tồn tại nghiêm trọng, do đó cần phải tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các tàu cá vi phạm khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đặc biệt cần xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài”.
Do vậy, để khắc phục tình trạng nêu trên, hướng tới phát triển nghề cá bền vững, đồng thời thực thi pháp luật đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả, sớm gỡ cảnh báo thẻ vàng của EC trong năm 2023, Bộ NN&PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố ven biển quan tâm, chỉ đạo, khẩn trương thành lập lực lượng Kiểm ngư địa phương theo quy định tại Luật Thủy sản năm 2017 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương theo thẩm quyền của tỉnh.
Đồng thời báo cáo kết quả thực hiện về Bộ để phối hợp với các Bộ, ngành liên quan kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc (nếu có).
