Nóng cuộc chiến chia phe giữa Trung Quốc và phương Tây
THIÊN ÂN
Đối thoại cấp cao Mỹ - Trung ở Alaska, cuộc gặp đầu tiên giữa hai nước dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Biden, dù không được kỳ vọng mang lại kết quả hợp tác hữu hình nhưng cũng được hy vọng sẽ là bước khởi đầu tiến tới phá băng được quan hệ hai bên. Tuy nhiên, những gì diễn ra trong cuộc gặp và sau đó lại theo chiều hướng hoàn toàn ngược lại.
Cuộc gặp Mỹ-Trung ở Alaska diễn ra vô cùng căng thẳng khi hai bên đề cập hàng loạt vấn đề nhạy cảm trong quan hệ hai nước, trong đó có Hong Kong, Đài Loan, Tây Tạng, Tân Cương. Phía Mỹ cáo buộc Trung Quốc (TQ) vi phạm nhân quyền và có hành vi cưỡng bức thông qua các áp lực kinh tế, quân sự, chính trị. Phần mình, phía TQ cảnh báo Mỹ rằng mình “không còn là TQ 120 năm trước” và sẽ không để các nước phương Tây bắt nạt như thời gian qua.
Phương Tây bắt tay nhau
Đối thoại Mỹ - Trung ở Alaska vừa kết thúc kéo theo hàng loạt động thái “chia phe” từ các bên. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken sau khi rời Alaska thì sang châu Âu với chủ trương sưởi ấm quan hệ đồng minh để đối phó TQ, Nga. Chủ đề chính trong cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Blinken và Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 23-3 là về “quan ngại từ các hành động ác ý và nỗ lực làm sai lệch thông tin từ Nga và TQ”, theo tạp chí Newsweek.
Động thái mới nhất, ngày 24-3, Mỹ và châu Âu đồng ý hợp tác sâu hơn để đối phó TQ. Hai bên thỏa thuận sẽ khởi động một cuộc đối thoại chính thức Mỹ - Liên minh châu Âu (EU) về vấn đề này. NATO cũng cam kết sẽ tiếp cận sát hơn với “các nền dân chủ cùng cách nghĩ” ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Trước đó, ngày 22-3, Mỹ cùng các đối tác như Anh, EU, Canada đồng loạt trừng phạt các quan chức TQ liên quan vấn đề nhân quyền ở Tân Cương.
Nhớ lại trước cuộc đối thoại Alaska, Ngoại trưởng Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cùng có chuyến công du đến các nước đồng minh châu Á. Trả lời phỏng vấn đài ABC News tại Mỹ giữa tuần trước, Tổng thống Biden đồng ý với nhận định của người phỏng vấn rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin là “kẻ sát nhân” và cảnh cáo ông Putin sẽ “phải trả giá” cho việc can thiệp bầu cử Mỹ.
Trung Quốc hành động
Phần TQ, sau khi từ Alaska về, ngày 22-3 ông Vương tiếp Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov - cuộc gặp mà giới quan sát nhận xét là có “sự dàn xếp” để diễn ra ngay sau cuộc đối thoại Alaska. Trong cuộc gặp này, Mỹ và thỏa thuận hạt nhân Iran là hai trong các chủ đề được bàn đến. Sau cuộc gặp, hai ông ra tuyên bố chung kêu gọi tổ chức cuộc họp giữa các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhằm tìm giải pháp chung cho nhân loại trong bối cảnh “bất ổn chính trị toàn cầu gia tăng”.
Sĩ quan Nga, Iran, TQ, Triều Tiên chụp ảnh chung tại một sự kiện tưởng niệm cố lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il ở Bình Nhưỡng ngày 14-2-2019. Ảnh: AFP/GETTY IMAGES
Theo thông tin từ báo South China Morning Post, ngày 24-3, ông Vương bắt đầu chuyến công du kéo dài cả tuần đến Trung Đông với các điểm đến là Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Bahrain, Oman. Cựu đại sứ TQ tại Iran - ông Hoa Lê Minh cho biết ông Vương sẽ nhân chuyến đi này “mở rộng vòng tròn bạn bè của TQ” và nâng cấp quan hệ, mở rộng liên minh. Trong đó điểm đến được chú trọng nhất là Iran. Theo Newsweek thì ông Vương sẽ đến Tehran ngày 26-3 và gặp Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif cũng như Tổng thống Hassan Rouhani. Từ ngày 23-3, Bộ Ngoại giao Iran đã cho biết hai bên sẽ bàn kế hoạch “củng cố quan hệ đối tác chiến lược hai nước và chia sẻ quan điểm về các diễn biến quốc tế và khu vực”.
Trong ngày 22-3, Chủ tịch TQ Tập Cận Bình tìm tới một đồng minh nữa để phàn nàn về điều mà TQ cho là sự bá chủ không được kiểm soát của Mỹ, theo Newsweek. Ông Tập đã chuyển một thông điệp hữu nghị đến lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, sau khi ông Kim thông báo đến ông Tập kết quả kỳ đại hội đảng Lao động Triều Tiên lần thứ tám. Trong kỳ đại hội này, ông Kim đề cập đến Mỹ như là một “kẻ thù chủ yếu” của Triều Tiên. Ngày 22-3, ông Kim chuyển tải mong muốn sẽ cùng TQ củng cố liên minh truyền thống đối phó các cường quốc đối thủ.
TQ, Nga, Iran những năm gần đây cũng nhiều lần tập trận hàng hải chung. Cuộc tập trận hàng hải ba bên gần nhất là vào tháng 2 vừa rồi, trên bắc Ấn Độ Dương. Ba nước này cũng đang trong quá trình đàm phán ký nhiều thỏa thuận dài hạn.
Các nước Nga, Iran, Triều Tiên thời gian qua cũng có động thái tiếp cận nhau. Ngày 23-3, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov đã gặp Đại sứ Iran tại Nga Kazem Jalali và “chia sẻ quan điểm toàn diện” về tình hình hiện tại của thỏa thuận hạt nhân Iran. Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Son Gwon gửi lời chúc mừng năm mới đến Iran, đồng thời thể hiện niềm tin rằng “quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống giữa hai nước sẽ phát triển hơn nữa, cũng như sự ủng hộ lẫn nhau và hợp tác trên trường quốc tế sẽ còn phát triển mạnh hơn”.•
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nga Trong tài liệu Hướng dẫn chiến lược an ninh quốc gia tạm thời của Nhà Trắng công bố đầu tháng này, TQ và Nga “đã đầu tư rất mạnh vào các nỗ lực nhằm kiểm soát sức mạnh của Mỹ và ngăn chúng ta bảo vệ các quyền lợi của mình và của các đồng minh khắp thế giới”. Trong khi đó, theo tài liệu, cả Triều Tiên và Iran đều được cho là đang “tiếp tục theo đuổi tìm kiếm năng lực và công nghệ nhằm thay đổi cuộc chơi, trong khi đe dọa các đồng minh, đối tác Mỹ và thách thức sự ổn định toàn cầu”. Theo Newsweek, TQ, Nga, Triều Tiên và Iran muốn liên kết nhau cùng nỗ lực đối phó với điều các nước này xem là sự gia tăng khiêu khích của Mỹ, cũng như để bảo vệ các quyền lợi của mình. Tuy nhiên, các nhà quan sát kỳ vọng nhiều vào khả năng sẽ xuất hiện một liên minh giữa TQ và các nước này. Năm nay, Hiệp ước Láng giềng thân thiện và hợp tác hữu nghị Nga-Trung (FCT) đã tròn 20 năm và hai bên vừa thống nhất ký gia hạn (trong đó có nguyên tắc không liên minh).
(PLO)- Hơn 100 cán bộ, công chứng công tác tại Cơ quan thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước làm đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho cựu Phó chánh thanh tra Nguyễn Văn Hưng.
(PLO)- Ủy ban Điều tra Nga cho biết đã nhận được 143 báo cáo về những người mất tích trong vụ tấn công khủng bố ở Moscow hôm 22-3, trong khi số thương vong hiện tại đã là 500 người.
(PLO)- Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo sẽ tiêu diệt tiêm kích F-16 được chuyển giao cho Ukraine, bất kể các tiêm kích này đặt ở Ukraine hay bất kỳ nước nào khác.
(PLO)- Chiến sự Nga-Ukraine ngày qua có diễn biến đáng chú ý là việc Ukraine nói Nga dùng bom lượn mới tấn công Kharkiv; Ukraine hứng chịu thương vong, thiệt hại lớn ở tỉnh Donetsk; Tỉnh Belgorod của Nga lại hứng loạt UAV Ukraine.
(PLO)- Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đang tích cực hỗ trợ chiến dịch tranh cử của Tổng thống Joe Biden thông qua việc kêu gọi gây quỹ và trấn an các đảng viên Dân chủ.
(PLO)- Giới chức địa phương đã xác định được quốc tịch các nạn nhân thiệt mạng trong vụ sập cầu Francis Scott Key (bang Maryland, Mỹ), trong khi vẫn tiếp tục điều tra nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn.
(PLO)- Tổng Công tố Liên bang Nga - ông Igor Krasnov nói rằng Moscow sẽ tiếp tục điều tra các vụ nổ trên đường ống Nord Stream 1 và 2 bất chấp thái độ không hợp tác của phương Tây.
(PLO)- Phía Interpol cảnh báo các nhóm buôn người và lừa đảo trực tuyến ở Đông Nam Á đã mở rộng hoạt động trên toàn cầu, thu về hàng ngàn tỉ USD mỗi năm.
(PLO)- Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói rằng việc ông hủy chuyến thăm của phái đoàn cấp cao Israel đến Mỹ là vì quyết định trước đó của Washington tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
(PLO)- Phó Tổng lãnh sự Úc tại TP.HCM Ciaran Chestnutt khẳng định việc nâng cấp quan hệ Việt - Úc sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác ở ĐBSCL, nhất là thích ứng với biến đổi khí hậu.
(PLO)- Thái Lan tiến gần tới việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới sau khi Hạ viện nước này vừa thông qua dự luật bình đẳng hôn nhân với tỉ lệ ủng hộ áp đảo.
(PLO)- Giới chức địa phương vẫn tiếp tục điều tra nguyên nhân vụ sập cầu Francis Scott Key (bang Maryland, Mỹ), trong khi công tác cứu hộ đã kết thúc và tuyên bố 6 nạn nhân đã chết sau vụ tai nạn.
(PLO)- Người phát ngôn Lực lượng Phòng vệ Israel - Chuẩn đô đốc Daniel Hagari cho biết phó lãnh đạo Hamas - ông Marwan Issa và một chỉ huy cấp cao khác của Hamas đã tử trận trong một đợt không kích.
(PLO)- Sau vụ tên lửa Nga “bay lạc’ vào không phận Ba Lan cuối tuần rồi, Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan cho biết NATO đang cân nhắc việc bắn hạ tên lửa Nga nếu chúng tiếp cận gần biên giới liên minh.
(PLO)- Chiến sự Nga-Ukraine ngày qua nổi bật với tin Ukraine nói nã tên lửa vào tàu chiến Nga ở Crimea; Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky miễn nhiệm Thư ký Hội đồng Quốc phòng và an ninh; Nga tấn công tầm xa vào nhiều sở chỉ huy Ukraine trên chiến trường.
(PLO)- Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky bất ngờ ra sắc lệnh cách chức Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine Oleksiy Danilov, hiện chưa rõ nguyên nhân.