Viện truy tội lạm dụng, tòa quyết xử tham ô

Ngày 15-3, sau hơn một ngày xét xử sơ thẩm, TAND tỉnh Phú Yên tuyên phạt Lưu Hoàng Vũ (38 tuổi, cựu nhân viên Công ty Cổ phần Bảo hiểm PJICO Phú Yên, gọi tắt là PJICO Phú Yên) bảy năm tù về tội tham ô tài sản.

Tranh cãi về tội danh

Điều đặc biệt trong vụ án này là có tranh cãi về tội danh khi ngay từ đầu VKSND tỉnh Phú Yên truy tố Vũ về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Sau đó hai lần tòa trả hồ sơ điều tra bổ sung theo hướng yêu cầu truy tố bị cáo về tội tham ô nhưng VKSND cũng không đồng ý.

Cáo trạng của VKSND tỉnh xác định: Tháng 4-2011, Vũ được giám đốc PJICO Phú Yên bổ nhiệm phụ trách phòng Bảo hiểm khu vực thị xã Sông Cầu. Từ tháng 6-2014 đến tháng 3-2016, Vũ ký 41 hợp đồng bán bảo hiểm ô tô với 24 khách hàng với tổng số tiền phí bảo hiểm phải thu là hơn 332 triệu đồng. Vũ thu được 323 triệu đồng nhưng chỉ nộp về công ty hơn 57 triệu đồng, còn lại giữ để sử dụng.

Để không bị phát hiện, sau khi thu phí bảo hiểm, Vũ không báo về công ty, không xuất hóa đơn. Do đó PJICO Phú Yên nghĩ là khách hàng chưa nộp phí. Có những trường hợp Vũ dùng hóa đơn cũ tẩy xóa, ghi lại để giao cho khách hàng.

VKSND cho rằng trong hơn 265 triệu đồng Vũ không nộp về công ty có nhiều khoản là phí khai thác, hoa hồng Vũ được hưởng, sử dụng cho hoạt động của phòng Bảo hiểm khu vực thị xã Sông Cầu. Từ đó VKSND kết luận Vũ chiếm đoạt hơn 208 triệu đồng.

Tại phiên tòa, đại diện PJICO Phú Yên xác nhận tại thời điểm công an khởi tố Vũ thì bị cáo này đã trả nợ đủ cho công ty theo đúng biên bản thỏa thuận cam kết trả nợ hai bên. Ba luật sư (LS) bào chữa cho Vũ cho rằng do PJICO Phú Yên chưa xác định chính xác số tiền mà Vũ phải trả chứ không phải Vũ chiếm đoạt, Vũ không làm thiệt hại cho công ty. Theo ba LS, đây chỉ là quan hệ dân sự, vi phạm của Vũ chỉ đáng xử lý hành chính và đề nghị tòa tuyên bố Vũ vô tội, trả tự do cho bị cáo.

Trong phần luận tội, đại diện VKS đề nghị HĐXX phạt bị cáo Vũ 3-4 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm. Đại diện VKS cho rằng việc tòa xử tội tham ô tài sản là không có căn cứ. Tuy nhiên, sau giờ nghỉ trưa, đại diện VKSND lại đề nghị HĐXX phạt bị cáo 7-8 năm tù cũng về tội lạm dụng tín nhiệm.

Lưu Hoàng Vũ cho rằng mình không chiếm đoạt tài sản. Ảnh: T.LỘC

Có chiếm đoạt tiền của Nhà nước?

Theo LS Nguyễn Tường Linh (Đoàn LS tỉnh Khánh Hòa, một trong ba LS bào chữa cho bị cáo), nếu xử Vũ tội tham ô tài sản là không đúng. Bởi Điều 277 BLHS 1999 quy định các tội về chức vụ là những hành vi xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức do người có chức vụ thực hiện trong khi thực hiện công vụ.

Tội tham ô tài sản chỉ xảy ra tại cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhà nước, tức có hoạt động công vụ chứ không xảy ra tại các doanh nghiệp có vốn nhà nước. Mặt khác, Luật Doanh nghiệp 2015 quy định doanh nghiệp nhà nước là doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước. HĐXX không chấp nhận cáo trạng chứng tỏ bị cáo không có hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản…

Tuy nhiên, HĐXX cho rằng Vũ có hành vi chiếm đoạt tài sản của PJICO Phú Yên. Theo HĐXX, Tổng Công ty CP Bảo hiểm PJICO do nhiều cổ đông là những tổ chức kinh tế sáng lập, góp vốn thuộc sở hữu nhà nước. Hiện nay, phần lớn vốn của PJICO thuộc sở hữu nhà nước. Do đó, hành vi của Vũ đã xâm phạm đến tài sản của Nhà nước. Tháng 11-2018 và tháng 1-2019, TAND tỉnh đã hai lần trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung nhiều vấn đề. Trong đó tòa có yêu cầu cụ thể là truy tố Vũ tội tham ô tài sản nhưng cả hai lần VKSND tỉnh đều không chấp nhận.

Do đó, tòa đã quyết định đưa vụ án ra xét xử và thông báo cho bị cáo và những người bào chữa biết là Vũ có thể bị xét xử tội tham ô tài sản. Tuy nhiên, tại phiên tòa, đại diện VKS vẫn giữ nguyên cáo trạng, truy tố Vũ tội lạm dụng chiếm đoạt tài sản. Căn cứ giới hạn quyền xét xử, HĐXX đã quyết định xét xử Vũ tội tham ô tài sản. Tòa cũng cho rằng kiểm sát viên đề nghị áp dụng các quy định tuyên bố bị cáo Vũ phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là không phù hợp.