Lao đao vì cơ quan thuế không chịu kiểm tra

Ông Tha cho biết ngày 20-7-2011, ông nhận quyết định truy thu, xử phạt hành chính do đã có sai phạm về thuế với số tiền lên tới 300 triệu đồng. Đây là quyết định không hợp lý bởi Chi cục Thuế không làm tròn trách nhiệm của mình như không tuyên truyền, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện chính sách khai thuế theo luật định; không kiểm tra, giám sát hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp dẫn tới hậu quả nặng nề.

Xử sơ thẩm, TAND huyện chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Tha. HĐXX cho rằng hằng tháng doanh nghiệp đều chuyển hồ sơ khai thuế (gồm tờ khai thuế gia tăng, bảng kê hàng hóa mua vào bán ra, các loại thuế phải nộp...) đến Chi cục Thuế để nơi này kiểm tra. Đáng lẽ cơ quan thuế phải kiểm tra xem nộp thế đúng hay chưa. Nếu thấy sai, phải yêu cầu giải trình và bổ sung trong thời hạn 10 ngày theo luật định. Do Chi cục Thuế không kiểm tra đôn đốc nên làm cho doanh nghiệp sai phạm liên tục trong vòng mấy năm trời. Mặt khác, Chi cục Thuế cũng không có động thái nào hướng dẫn doanh nghiệp thanh toán tiền mua bán hàng thông qua chuyển khoản tại ngân hàng đối với giá trị hàng hóa trên 20 triệu đồng mua bán trong cùng một ngày. Nếu cơ quan thuế hướng dẫn sớm thì cũng không để xảy ra hậu quả là doanh nghiệp nộp tiền mặt vào tài khoản bên bán. Những việc này đều thuộc lỗi của cơ quan thuế nên yêu cầu khởi kiện của ông Tha có cơ sở chấp nhận.

Ngày 11-4, TAND tỉnh Tây Ninh xử phúc thẩm và tuyên ngược lại với án sơ thẩm. Theo tòa, quyết định xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan thuế đúng trình tự, thủ tục theo luật định. Theo luật, người nộp thuế phải khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng thời hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế. Cạnh đó, điều kiện để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ đầu vào từ 20 triệu đồng trở lên phải có chứng từ thanh toán qua ngân hàng (được hiểu là có chứng từ chứng minh việc chuyển tiền từ tài khoản bên mua qua tài khoản bên bán). Việc doanh nghiệp nộp tiền mặt vào tài khoản của bên bán là không đúng quy định. Tòa quyết định hủy bản án sơ thẩm và không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Tha.

Được biết các phán quyết trái ngược nhau của hai cấp tòa đã khiến cho nhiều doanh nghiệp ở tỉnh Tây Ninh lúng túng không biết đâu đúng đâu sai. Có nhiều doanh nghiệp cũng rơi vào tình cảnh như doanh nghiệp ông Tha bởi không được cơ quan thuế hướng dẫn, kiểm tra kịp thời khiến họ không nắm rõ quy định để thực hiện nên đã xảy ra sai sót. Vừa qua, một doanh nghiệp cũng khởi kiện tương tự như ông Tha và hiện tòa đang thụ lý giải quyết.

Trao đổi về vấn đề trên, luật sư Trần Công Ly Tao (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết theo Quyết định 528 (ngày 29-5-2008 của Tổng cục Thuế), kết thúc kiểm tra mỗi hồ sơ khai thuế, cán bộ kiểm tra thuế phải nhận xét hồ sơ khai thuế theo mẫu. Nếu có nghi vấn, phải lập tức trình thủ trưởng cơ quan thuế ra thông báo yêu cầu người nộp thuế hoàn chỉnh hồ sơ theo luật định. Nếu thấy hồ sơ khai thuế chưa chính xác hoặc có những chỉ tiêu cần làm rõ liên quan đến số thuế phải nộp; số tiền được miễn, giảm; số thuế được hoàn… cán bộ kiểm tra phải báo ngay cho thủ trưởng cơ quan thuế ra thông báo bằng văn bản, đề nghị người nộp thuế giải trình hoặc bổ sung trong vòng 10 ngày.

“Ở đây, phải thấy mấu chốt vụ việc nằm ở sự thiếu sót của Chi cục Thuế huyện Tân Biên là đã không kịp thời tuyên truyền, kiểm tra, phát hiện sai phạm để vụ việc kéo dài. Tôi chưa tìm ra quy định nào nếu Chi cục Thuế không tuyên truyền các quy định liên quan về thuế mà khi doanh nghiệp vi phạm thì có bị xử lý hay không. Trong vụ việc này, lỗi lớn là ở cơ quan thuế chứ không thể đổ hết cho doanh nghiệp...” - luật sư Ly Tao khẳng định.

HÀN GIANG