Ukraine triển khai máy bay không người lái (UAV) tấn công vào các nhà máy lọc dầu và các cơ sở liên quan dầu khí nằm sâu bên trong lãnh thổ Nga trong hai ngày liên tiếp, 12 và 13-3, nhằm làm gián đoạn nguồn cung cấp nhiên liệu cho tiền tuyến và gây thiệt hại cho ngành xuất khẩu quan trọng nhất của Nga.
UAV liên tiếp tấn công nhà máy lọc dầu Nga
Ngày 13-3, ông Pavel Malkov, tỉnh trưởng Ryazan giáp tỉnh Moscow ở phía bắc, thông báo trên Telegram rằng nhà máy lọc dầu Ryazan đã bị 1 UAV tấn công, hậu quả là hỏa hoạn bùng phát và theo thông tin sơ bộ thì có người bị thương.
Trước đó, vào ngày 12-3, tờ The Wall Street Journal đưa tin rằng cũng đã có 3 cuộc tấn công bằng UAV nhằm vào các mục tiêu này.
Cụ thể, một cuộc tấn công bằng UAV đã nhằm vào một nhà máy lọc dầu lớn do Lukoil, công ty dầu mỏ lớn thứ hai của Nga điều hành, ở tỉnh Nizhny Novgorod, cách biên giới với Ukraine khoảng 965 km, gây ra hỏa hoạn.
Một cuộc tấn công bằng UAV khác nhằm vào các bể chứa dầu ở tỉnh Oryol, nằm gần biên giới Nga-Ukraine, cũng gây hỏa hoạn và phải sơ tán 17 người. Cuộc tấn công còn lại xảy ra gần thị trấn Kirishi, gần TP St. Petersburg, là nơi có một nhà máy lọc dầu lớn.
Các cuộc tấn công bằng UAV này chứng tỏ khả năng của Ukraine trong việc tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng nằm sâu bên trong lãnh thổ Nga. Gần đây, phía Nga liên tục báo cáo những cuộc tấn công bằng UAV, đặc biệt là những cuộc tấn công nhắm vào cơ sở liên quan dầu khí.
Các nhà máy lọc dầu rất quan trọng đối với hoạt động chiến tranh của Nga vì xe tăng, tàu và máy bay cần các sản phẩm tinh chế như xăng, dầu diesel và nhiên liệu máy bay phản lực. Tuy nhiên, rất khó ước tính mức độ ảnh hưởng của những cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine đối với nguồn cung cấp nhiên liệu quân sự của Nga.
UAV có thực sự phá được nhà máy lọc dầu Nga?
Ông Sergey Vakulenko, học giả không thường trú tại viện nghiên cứu Carnegie Russia Eurasia Center (Đức) và cũng là cựu giám đốc điều hành công ty năng lượng của Nga, nói rằng trong suy nghĩ của người không chuyên thì một nhà máy lọc dầu chứa đầy chất lỏng dễ cháy có thể dễ dàng biến thành một quả cầu lửa khổng lồ khi bị UAV tấn công.
Tuy nhiên, thực tế không phải vậy. Theo ông Vakulenko, các quy chuẩn xây dựng từ thời Liên Xô trước đây giúp các nhà máy lọc dầu Nga có khả năng chống chịu các cuộc ném bom và chúng được trang bị sẵn rất nhiều thiết bị chữa cháy. Điều này có nghĩa là UAV không thể phá hủy toàn bộ nhà máy lọc dầu Nga mà chúng chỉ tạo ra lửa, có thể đánh trúng một đoạn khí đốt, dẫn đến một vụ cháy nổ lớn hơn.
Cũng theo ông Sergey Vakulenko, với một chút may mắn, UAV có thể làm hỏng không chỉ đường ống mà còn máy nén, van, bộ điều khiển và các thiết bị liên quan khác và rất khó thay thế chúng vì vướng lệnh trừng phạt phương Tây.
Vốn dĩ việc khắc phục thiệt hại các nhà máy lọc dầu thường mất không quá vài tháng nhưng các lệnh trừng phạt đã hạn chế khả năng tiếp cận của Moscow với trang thiết bị của phương Tây, khiến quá trình sửa chữa mất nhiều thời gian hơn. Từ những năm 2000, khi bắt đầu xây dựng lại các cơ sở dầu khí, Nga chủ yếu sử dụng thiết bị nhập khẩu, hầu hết là từ phương Tây.
Nga có thể mua thiết bị chuyên dụng của phương Tây thông qua các nước thứ ba nhưng quá trình này phức tạp và chậm chạp. Trong khi đó, các trang thiết bị tương đương của Nga và Trung Quốc đôi khi không tương thích với nhau.
