Chính thức ủy quyền luật sư chuẩn bị khởi kiện
Ông Trần Văn Lĩnh cho hay, đến cuối giờ chiều hôm qua 3/6, các cơ quan chức năng cùng Chi nhánh Bảo Việt tại Đà Nẵng đã cơ bản hoàn tất việc lấy lời khai của các ngư dân tàu cá ĐNa 90152, lập hồ sơ hiện trạng con tàu sau khi bị tàu vỏ sắt Trung Quốc đâm chìm chiều 26/5, tiến hành giám định thiệt hại của tàu… nhằm lập hồ sơ chuẩn bị cho các bước tiếp theo.
Trao đổi với PV Infonet, bà Huỳnh Thị Như Hoa, chủ tàu cá ĐNa 90152 bày tỏ nguyện vọng nếu giá trị đền bù của bảo hiểm cùng sự giúp đỡ của bà con khắp nơi mà đủ thì bà sẽ đóng lại con tàu mới tiếp tục vươn khơi. Nếu không đủ thì bà vẫn sẽ tiếp tục vay mượn để đóng tàu mới.
Còn với tàu ĐNa 90152 thì bà đề nghị Nhà nước nên giữ lại để làm chứng cứ tố cáo tội ác của Trung Quốc đối với ngư dân Việt Nam trên biển Đông.
Đồng thời bà bày tỏ: “Dù có đi đến đâu thì tôi cũng sẵn sàng đi để kiện tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá của tôi. Tôi biết việc kiện đó khó có thể đem lại cho tôi sự đền bù thiệt hại từ phía Trung Quốc, nhưng tôi vẫn quyết tâm kiện để làm sáng tỏ công lý, cho trong nước và quốc tế thấy rõ chân tướng của Trung Quốc nhằm góp phần giữ gìn bình yên trên biển Đông, giữ gìn ngư trường truyền thống không chỉ cho tôi mà cho tất cả mọi người và con cháu muôn đời sau!”.
Ông Trần Văn Lĩnh cho hay, các nguyện vọng trên cũng đã được bà Huỳnh Thị Như Hoa trình bày rõ ràng với các cơ quan chức năng. Chiều ngày 3/6, Hội Nghề cá Đà Nẵng được sự ủy quyền của bà Huỳnh Thị Như Hoa đã chính thức đề nghị luật sư Đỗ Pháp (Trưởng Văn phòng Luật sư Đỗ Pháp thuộc Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng) làm luật sư tư vấn, hỗ trợ pháp lý, tiến hành thu thập mọi dữ liệu, chuẩn bị hồ sơ và giúp bà Hoa đứng ra khởi kiện Trung Quốc.
“Theo tôi, việc khởi kiện này sẽ có hai hướng. Việc bà Hoa với hỗ trợ của Hội Nghề cá Đà Nẵng tiến hành khởi kiện là kiện dân sự nhằm yêu cầu phía Trung Quốc đền bù thiệt hại đã gây ra cho bà Hoa và các ngư dân tàu ĐNa 90152. Nhưng về phía các cơ quan nhà nước cũng cần thu thập mọi chứng cứ để nếu cần sẽ tiến hành tố tụng hình sự vụ án tàu Trung Quốc cố tình đâm hai lần làm lật úp tàu, rồi không chỉ làm ngơ mà còn ngăn cản việc cứu vớt các ngư dân bị nạn giữa biển. Rõ ràng đây là hành động mang tính giết người!” – ông Trần Văn Lĩnh nói.
Trợ giúp việc kiện Trung Quốc hoàn toàn miễn phí
Trao đổi với PV Infonet, luật sư Đỗ Pháp xác nhận ông sẽ đứng ra bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho tất cả các ngư dân Đà Nẵng, và trước mắt là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bà Hoa sau khi tàu cá của bà bị tàu Trung Quốc cố ý đâm chìm, khởi kiện Trung Quốc phải đền bù thiệt hại cho bà.
Trước đó, tối 27/6 (một ngày sau khi xảy ra vụ tàu cá ĐNa 90152 bị tàu Trung Quốc đâm chìm), thông qua sự kết nối của PV Infonet, luật sư Đỗ Pháp cho biết ông sẵn sàng trợ giúp hoàn toàn miễn phí cho bà Hoa nếu bà khởi kiện tàu Trung Quốc. Trong cuộc trao đổi sáng 4/6, luật sư Đỗ Pháp tiếp tục khẳng định lại điều này.
Đặc biệt ông cho hay: “Hiện bên tòa án cũng đã, đang xem xét, nghiên cứu vấn đề này rồi và họ cũng đã thông tin chính thức là trong tuần này sẽ trả lời. Nhưng chuyện trả lời của tòa án là một việc, còn việc mình bị thiệt hại mình khởi kiện là quyền của mình. Hiện nay bà Hoa được quyền khởi kiện. Quyền lợi hợp pháp của công dân bị xâm hại thì phải khởi kiện. Tôi khẳng định bà Hoa khởi kiện là có cơ sở. Còn cơ quan nào thụ lý, giải quyết như thế nào là một quan hệ pháp lý khác!”.
Theo luật sư Đỗ Pháp, kể từ giờ phút này, theo yêu cầu của Hội Nghề cá Đà Nẵng thì ông đã nhận lời và chính thức tham gia vụ kiện tàu cá Trung Quốc đâm chìm tàu cá của bà Hoa. Về phần bà Hoa, ngay trong ngày hôm nay hoặc bất cứ lúc nào, bà cũng có thể đến văn phòng luật sư để được hướng dẫn làm các thủ tục đề nghị trợ giúp pháp lý miễn phí.
Nếu Trung Quốc cố tình giấu giếm sẽ kiện nhà nước Trung Quốc
Về việc khởi kiện hình sự, theo luật sư Đỗ Pháp, đó là trách nhiệm của nhà nước Việt Nam. Trước mắt, bà Hoa bị thiệt hại thì bà khởi kiện dân sự yêu cầu bồi thường thiệt hại cho bà. Còn chuyện tàu Trung Quốc cố ý đâm chìm tàu cá ĐNa 90152 khiến 10 người trên tàu gặp nguy hiểm về tính mạng thuộc trách nhiệm của nhà chức trách Việt Nam phải điều tra làm rõ. Đây là hai quan hệ khác nhau cần được phân biệt thấu đáo.
“Có ý kiến cho rằng nếu bà Hoa chỉ kiện con tàu Trung Quốc đã đâm chìm tàu cá của bà sẽ không hiệu quả mà cần phải khởi kiện nhà nước Trung Quốc? Quan điểm của luật sư về vấn đề này như thế nào?” – chúng tôi đặt câu hỏi. Luật sư Đỗ Pháp trả lời:
“Trước hết cần kiện trực tiếp chủ sở hữu hợp pháp của tàu vỏ sắt Trung Quốc đã cố ý đâm chìm tàu cá Việt Nam để đòi bồi thường thiệt hại cho ngư dân tàu cá đó.
Nếu biết đó là tàu Trung Quốc nhưng không rõ số hiệu thì mới kiện ngay nhà nước Trung Quốc, nhưng ở đây đã xác định được thời gian, địa điểm, số hiệu con tàu đâm chìm tàu ĐNa 90152 thì trước hết sẽ kiện chủ thể trực tiếp xâm hại quyền lợi của bà Hoa là tàu vỏ sắt 11209. Luật sư sẽ gửi văn bản đề nghị phía Trung Quốc phối hợp tìm cho ra chủ tàu này. Nếu họ vẫn cố tình giấu giếm thì khi đó mới kiện nhà nước Trung Quốc!”.
Không loại trừ đưa vụ kiện ra Tòa án luật biển quốc tế ITLOS
Trong khi đó, theo ông Trần Văn Lĩnh, không có quy định nào sau khi đã khởi kiện ở tòa án Việt Nam thì không được tiếp tục khởi kiện ra tòa án quốc tế. Do vậy, sau khi khởi kiện ở tòa án Việt Nam mà bị đơn dân sự phía Trung Quốc trốn tránh việc ra tòa, không thi hành phán quyết của tòa án Việt Nam thì Hội Nghề cá Đà Nẵng sẽ phối hợp với bà Hoa tiếp tục khởi kiện Nhà nước Trung Quốc ra Tòa án luật biển quốc tế ITLOS tại Hamburg (Đức).
Đây là Tòa án quốc tế duy nhất trên thế giới (trừ Tòa án Liên minh Châu Âu trong lĩnh vực nhân quyền) cho phép chủ thể khởi kiện không phải là Nhà nước mà là các cá nhân, tổ chức có quyền khởi kiện một Nhà nước liên quan đến việc lý giải và áp dụng các thỏa thuận quốc tế trong khuôn khổ công pháp quốc tế (khoản 2, điều 20 quy chế toà án luật biển quốc tế).
“Chúng ta nói về quyền tài phán của Việt Nam trên vùng biển Việt Nam thì cần phải thể hiện cụ thể điều đó. Về phương diện luật biển, vấn đề chủ quyền được thực hiện ở các điểm: Anh là người chiếm lĩnh nó trong thời gian lâu dài, thể hiện việc khai thác những quyền lợi do nó mang lại, thể hiện trách nhiệm của anh đối với nó khi có những sự việc xảy ra và lên tiếng khi nó bị một kẻ khác tới xâm phạm. Và tất cả những việc đó phải thường xuyên, lâu dài trong tiến trình lịch sử.
Do vậy, việc khởi kiện ra tòa án Việt Nam và tòa án Việt Nam tiến hành xét xử theo quy định của pháp luật là thể hiện quyền tài phán của Việt Nam trên vùng biển của mình và khẳng định chủ quyền lãnh hải của Việt Nam. Bên cạnh đó, chúng tôi không loại trừ việc khởi kiện nhà nước Trung Quóc ra tòa án luật biển quốc tế ITLOS tại Hamburg (Đức) và hiện chúng tôi cũng đang xúc tiến chuẩn bị theo hướng này!” – ông Trần Văn Lĩnh nhấn mạnh.
Cần giữ lại con tàu ĐNa 90152 làm để chứng tích
Theo ông Trần Văn Lĩnh, sau khi Bảo Việt tiến hành đền bù bảo hiểm cho tàu cá ĐNa 90152, nếu vẫn còn thiếu thì Hội Nghề cá Đà Nẵng sẽ tiếp tục đứng ra vận động bà con quyên góp, hỗ trợ cho bà Huỳnh Thị Như Hoa đủ tiền đóng lại con tàu mới.
Về việc giữ lại con tàu ĐNa 90152 để làm chứng tích tố cáo tội ác của Trung Quốc trên biển Đông, ông Trần Văn Lĩnh cho rằng, sau khi bảo hiểm đã tiến hành đền bù thì con tàu này thuộc về bảo hiểm chứ không còn là tàu sản của bà Hoa, nên xử lý nó như thế nào là chuyện của bảo hiểm. Ông nêu rõ:
“Nguyện vọng của Hội Nghề cá Đà Nẵng, cá nhân bà Hoa cũng như đông đảo ngư dân và người dân nói chung là mong muốn nhà nước giữ lại con tàu, đưa vào bảo tàng để làm chứng tích. Nhưng di chuyển nó ra sao, đưa vào bảo tàng nào, bảo quản về lâu về dài như thế nào… là những vấn đề cần phải tính toán.
Quyết định vấn đề này thuộc thẩm quyền của nhà nước và chúng tôi cũng đề nghị nếu quyết thì quyết nhanh nhanh chứ không thể để mãi con tàu trên triền đà của HTX Trục vớt, đóng sửa tàu thuyền Bắc Mỹ An vì chi phí mỗi ngày tốn rất nhiều, chưa kể HTX còn phải sử dụng triền đà cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của họ nữa.
Nếu chỉ giữ con tàu ở đó một thời gian để quay phim, chụp hình làm tư liệu rồi “giải bản”, tức là tháo hết ra, cái gì còn xài được thì xài, cái gì không còn xài được thì bỏ sẽ không đáp ứng nguyện vọng của nhân dân và khiến chúng ta mất đi một chứng tích hết sức quan trọng trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền trên biển Đông cũng như giáo dục cho con cháu về sau!”.
