Tiếp tục chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng vào sáng nay (11-11), nhiều đại biểu (ĐB) chất vấn về vấn đề vàng và điều hành thị trường vàng của NHNN.
Giải pháp nào để dân yên tâm?
ĐB Dương Khắc Mai (Đắk Nông) cho rằng sự chênh lệch giữa giá vàng miếng trong nước và thế giới thể hiện thị trường vẫn chưa thật sự ổn định, thiếu tính bền vững, chịu tác động bởi yếu tố tâm lý kỳ vọng, tiềm ẩn rủi ro, tác động đến thị trường tiền tệ ngoại hối.
Vì vậy, các loại vàng đua nhau lập đỉnh, làm cho người muốn sở hữu thì hoa mắt chóng mặt, các cơ quan quản lý thì không khỏi đau đầu.
“Xin Thống đốc cho biết giải pháp nào để người dân yên tâm về sự ổn định của Việt Nam đồng, để từ đó từ bỏ tâm lý tích góp, đầu cơ, tích trữ vàng để dành nguồn lực cho phát triển đất nước?” - ĐB Dương Khắc Mai hỏi và đặt thêm vấn đề: “Khi kéo giá vàng SJC với giá vàng thế giới vậy ai được hưởng lợi, ai đã, đang chịu thiệt khi mua vàng SJC?”.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết “vàng hiện nay cũng là vấn đề đau đầu của thế giới”. Trước khi NHNN can thiệp, giá vàng quốc tế là 2.300, 2.400/Ounce nhưng đến bây giờ đã tăng trên 2.700 USD/Ounce. Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng quốc tế tăng hơn 50%.
NHNN đã can thiệp giá vàng để ổn định với mục tiêu đưa chênh lệch giá vàng trong nước với quốc tế giảm xuống. Qua đó, không khuyến khích người dân tích trữ vàng.
Khi giá vàng trong nước và quốc tế chênh lệch, nếu nhu cầu người dân tăng cao, thời gian qua cũng có hiện tượng nhập lậu vàng. Vì vậy, NHNN đã can thiệp và đưa mức chênh xuống từ 3-4 triệu đồng/lượng vàng.
Còn giá vàng vẫn biến động, tăng giảm và chưa thật sự ổn định là do yếu tố khách quan của kinh tế thế giới. Mặt khác, giá vàng còn phụ thuộc vào các biến số của thị trường tài chính thế giới từ lãi suất, tỉ giá, giá dầu đều có tác động.
Thống đốc khẳng định NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát thị trường, căn cứ vào mục tiêu chính sách tiền tệ trong thời gian tới để xem xét các giải pháp can thiệp.
Về giải pháp căn cơ, NHNN căn cứ trên cơ sở phối hợp các bộ ngành, đánh giá tổng kết Nghị định 24 để tham mưu, đề xuất Chính phủ có giải pháp giải quyết những vấn đề hạn chế trong thời gian qua để hướng đến sự ổn định.
Về lâu dài, quan điểm chung của NHNN và chủ trương chung là chống vàng hóa, thực hiện làm sao vàng không phải là mặt hàng hấp dẫn để đầu tư, đầu cơ.
Việc vàng tích lũy theo truyền thông Á Đông, NHNN cũng sẽ có giải pháp để cung ứng vàng ra thị trường và có giải pháp khác phù hợp.
Lợi hay hại còn tùy thuộc vào tính toán rủi ro
Với câu hỏi khi giá vàng SJC thay đổi kéo giá vàng xuống, bà Hồng nhớ lại Kỳ họp thứ 3 khi chất vấn Thống đốc, đại biểu Quốc hội cũng có đề cập đến vấn đề này.
Thống đốc giải thích: Người dân mua vàng giá cao thì bán cũng cao, khi mua thấp thì bán cũng thấp hơn. Tuy nhiên cái lợi của người này thì người kia bị mất. Bản thân các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng họ cũng tính toán để tránh bị rủi ro.
“Họ chỉ là trung gian mua và bán. Với các doanh nghiệp mua để đấy, sau đó bán thì phải chịu rủi ro vì vốn của doanh nghiệp là VNĐ, vốn không phải có nhiều, chỉ có vốn điều lệ.
Khi cần mua vàng thì có thể doanh nghiệp phải chịu rủi ro vì quy định hiện hành không được đi vay để mua vàng. Cho nên các doanh nghiệp họ cũng rất thận trọng đối với nguồn vốn của mình khi mua vàng” - Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải thích và nói: “NHNN khi mua vàng về để bán thì cũng có biện pháp phòng ngừa rủi ro khi giá vàng lên xuống thất thường”.
Theo Thống đốc, sau khi can thiệp trên thị trường thì NHNN cũng có biện pháp mua ngay vàng trên thị trường thế giới, tránh để khoảng trống. Chính vì vậy, mặt hàng giá trị cao, giá cả lên xuống thất thường nên NHNN và các cơ quan cũng cảnh báo khi đầu tư vào vàng thì cần thận trọng, tính toán cho phù hợp.
Ủy viên chuyên trách Ủy ban Pháp luật Lê Thanh Hoàn đặt câu hỏi hiện tại đã phải là thời điểm thích hợp để thay đổi tư duy quản lý thị trường vàng hay chưa? NHNN đã có nghiên cứu, dự báo hình thức giao dịch vàng phi vật chất như sàn vàng do Nhà nước quản lý, đảm bảo sự liên thông giữa trong nước và quốc tế, khuyến khích người dân đầu tư vào các kênh khác, tránh vàng hóa thị trường, thay cho đô la hóa thị trường như vừa qua?
Thống đốc cho biết NHNN đang đánh giá, tổng kết Nghị định 24 và đề xuất cách thức giải quyết những tồn tại thời gian qua. Trong đó, NHNN đang nghiên cứu để báo cáo về sàn vàng có thuận lợi gì, đến lúc thực hiện hay chưa hoặc đề xuất thời điểm phù hợp.
"Khảo sát ở Trung Quốc, chúng tôi thấy thời gian đầu, Ngân hàng Trung ương độc quyền vấn đề mua bán vàng miếng. Nhưng sau đó họ trao lại cho các ngân hàng thương mại rồi thành lập sàn vàng. Nhưng đặc thù họ có điều kiện kinh tế khác biệt, vì vậy cần cân nhắc để hoàn thiện đề án" - Thống đốc nói.
Làm sao không để vàng “chết”?
ĐB Trần Thị Hồng Thanh (Ninh Bình) dẫn báo cáo về thị trường vàng đề cập một trong những tồn tại là chưa khuyến khích người dân bán vàng chuyển thành tiền đồng (VNĐ) để đầu tư vào sản xuất kinh doanh.
"Vàng trong dân là "vàng chết", trong khi nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh rất lớn” - bà Thanh nói và đề nghị Thống đốc cho biết thời gian tới, cần tập trung thực hiện những giải pháp gì để vàng trở thành nguồn lực của nền kinh tế.
Đánh giá "đây là câu hỏi rất hay" và đồng tình, Thống đốc trả lời: “Chúng ta chống vàng hóa, đô la hóa thì không khuyến khích người dân nắm giữ vàng. Giá trị vàng rất lớn nhưng khi nắm giữ có nghĩa là số tiền đó người dân không sử dụng được. Tiền đó chuyển hóa ra VNĐ có cơ hội kinh doanh, đầu tư lĩnh vực khác như cho vay sản xuất; đầu tư cổ phần, cổ phiếu, chứng khoán...", bà Hồng phân tích.
Vì vậy, chính sách của NHNN là chống vàng hóa, không khuyến khích người dân trữ vàng, nhất là vàng miếng vì giá trị cao. "Vì vậy mới có chính sách Nhà nước độc quyền sản xuất, xuất nhập khẩu vàng miếng và quản lý chặt chẽ kinh doanh mua bán vàng", bà Hồng giải thích.
Để không khuyến khích người dân mua vàng, như kinh nghiệm, theo bà Hồng, các nước có nhiều giải pháp. NHNN đang đánh giá tổng kết Nghị định 24 để có giải pháp hạn chế nắm giữ vàng.
