Nhiều khoản “trên trời”
Đã có không ít các văn bản của các ngành, các cấp nhằm chấn chỉnh nạn lạm thu, thu không đúng quy định các khoản thu đầu năm tại các trường. Tuy nhiên, tại Thanh Hóa, tình trạng trên vẫn diễn ra. Điều đáng nói là những khoản không được nhà nước cho phép thu thì nhà trường lại tìm cách “lách luật” khiến những khoản vô lý bỗng nhiên trở thành “có lý”, và phụ huynh thì cứ "è cổ" ra đóng cũng bởi “tất cả vì tương lai con em chúng ta”.
Tại Trường THPT Hoằng Hóa II, học sinh phải đóng đến 16 khoản, trong đó có các khoản hết sức vô lý như: tiền ủng hộ xây dựng cơ sở vật chất: 100.000đ (đối với HS lớp 12), 120.000đ (HS lớp 11) và 150.000đ (HS lớp 10), khuyến học: 100.000đ/HS, vở viết: 94.000đ/HS, quỹ hội phụ huynh: 150.000đ/HS, nhân đạo: 10.000đ/HS, vệ sinh: 30.000đ/HS, an ninh trực đêm: 10.000đ/HS. Đó là chưa kể đến những khoản khác như điện, nước, gửi xe, quỹ lớp…
Các khoản này được nhà trường đưa vào danh mục được họp bàn và thống nhất với phụ huynh học sinh. Thế nhưng một phụ huynh có con đang theo học tại trường lại bức xúc: “Tôi đi họp phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm đọc các khoản thu để phụ huynh ghi lại mà đóng cho con, chứ có thấy đưa ra bàn bạc về khoản thu nào đâu. Tiền xây dựng đã được bỏ từ lâu nhưng năm nào tôi cũng phải đóng cho con. Năm ngoái thì trường bảo hỗ trợ xây dựng nhà xe, năm nay thì bảo xây sân chào cờ, không biết sang năm thì xây gì nữa đây?”.
Mặc dù tiền khuyến học đã được cấm huy động của HS và phụ huynh thế nhưng tại trường THPT Hoằng Hóa II vẫn thu với mức cao “ngất trời”, vở viết trường cũng bắt HS mua tại trường để cho cùng loại vở viết, tiền xây dựng cũng được cấm thu dưới mọi hình thức nhưng tại trường này HS cũng được “tự nguyện” đóng để xây sân chào cờ. Khoản tiền quỹ hội phụ huynh lên đến 150.000đ trong khi trường có trên 1.500 học sinh tương đương với số tiền thu được lên đến hơn trăm triệu đồng. Vậy phụ huynh dùng số tiền lớn như thế vào mục đích gì?
Kỳ lạ hơn, cũng tại đây, HS phải đóng thêm cả khoản “an ninh trực đêm”. Khi được hỏi về khoản tiền vô lý này thì ông Lê Xuân Ninh - hiệu trưởng nhà trường phân trần: “Tiền an ninh trực đêm để hỗ trợ công an xã Hoằng Kim trong việc phối hợp với nhà trường bảo vệ an ninh trật tự, vì trường thường có một số học sinh cá biệt hay ra ngoài gây gộ, nên các đối tượng bên ngoài hay kéo vào trường gây rối. Nếu không có khoản tiền hỗ trợ này thì lực lượng công an xã sẽ chậm xử lý vụ việc hơn”.
Tuy nhiên khoản tiền an ninh trực đêm mà mỗi HS phải đóng là 10.000đ/HS. Hiện tại Trường THPT Hoằng Hóa II có tổng số 1.518 HS, tương đương với số tiền thu về là hơn 15 triệu đồng. Thế nhưng khi trao đổi với PV, ông Phan Thế Hùng - Phó trưởng Công an xã Hoằng Kim thì mỗi năm tổ an ninh của xã chỉ được hỗ trợ 4,5 triệu đồng từ nhà trường, tương đương với 500.000 đồng/tháng.
“Chúng tôi không yêu cầu nhà trường phải hỗ trợ, đây chẳng qua chỉ là tiền bồi dưỡng thêm cho anh em làm việc vất vả. Không có cũng chẳng sao, từ trước đến giờ chúng tôi vẫn làm việc bình thường đó thôi, chẳng có cái khoản “hỗ trợ” trên lại càng dễ làm việc”, ông Hùng cho biết.
Đã họp phụ huynh, thu rồi vẫn gọi là “tạm thu”?
Cũng liên quan đến các khoản thu, tại Trường THPT Lương Đắc Bằng, phụ huynh cũng phải đóng những khoản tiền đầu năm cho con với tên gọi “vận động xã hội hóa giáo dục”. Tuy nhiên, việc xã hội hóa giáo dục lại được định mức cụ thể, rạch ròi và in thành danh sách gửi tận tay phụ huynh.
Phụ huynh H.T.T, có con đang học lớp 12, cho hay: “Đi họp phụ huynh thì được giáo viên chủ nhiệm phát cho một dánh sách các khoản thu, trong đó có hàng loạt các dạng hỗ trợ. Tiền hỗ trợ mà đưa vào danh sách như thế thử hỏi phụ huynh nào dám không đóng. Con mình đang theo học tại trường nên ai cũng không dám có ý kiến”.
Danh sách các khoản thu của Trường THPT Lương Đắc Bằng năm học 2012 - 2013.
Năm học 2012 - 2013, Trường THPT Lương Đắc Bằng có 15 khoản thu, trong đó có hàng loạt các khoản “vận động”, “hỗ trợ” như: Qũy hội phụ huynh: 80.000đ/HS, Quỹ khuyến học: 100.000đ/HS, hỗ trợ sửa chữa cơ sở vật chất nhỏ: 80.000đ/HS(lớp 10), 60.000đ/HS (lớp 11), 50.000đ/HS (lớp 12), hỗ trợ vệ sinh khép kín: 40.000đ/HS, hỗ trợ điện sáng, nước sạch: 70.000đ/HS (lớp 10), 60.000đ/HS (lớp 11, 12).
Theo quy định của Sở GD-ĐT, tiền học thêm chỉ được thu 8.000đ/buổi đối với lớp trên 30HS, 10.000đ/buổi đối với lớp dưới 30 HS, thế nhưng trong bảng danh sách các khoản thu tại Trường THPT Lương Đắc Bằng, học thêm cũng được nhà trường đề ra ở tất cả các khối là 10.000đ/HS/buổi.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Hữu Kỳ - hiệu trưởng trường THPT Lương Đắc Bằng cho biết: “Đây là những khoản mà nhà trường mới chỉ đưa ra để bàn và trước mắt nhà trường chỉ tạm thu, còn nếu có ý kiến từ phụ huynh thì nhà trường sẽ cho xem xét lại. Nếu phụ huynh xét thấy không hỗ trợ được cứ phản ánh ngược trở lại, nhà trường tạo ra mức dân chủ nhất giữa nhà trường, giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh. Còn khoản tiền học thêm đưa ra như vậy là vì lúc đó chưa nhận được công văn hướng dẫn của Sở GD, nhưng sau khi nhận được công văn thì chúng tôi đã thay đổi sẽ thu 8.000đ/buổi”.
Việc xã hội hóa là đúng, thế nhưng dường như rất nhiều trường đã lợi dụng vào việc xã hội hóa để "đá" trách nhiệm sang cho cha mẹ HS dưới hình thức núp bóng “tự nguyện” thực hiện việc lạm thu, thu những khoản vô lý để rồi không biết bao giờ mới hết tình trạng loạn những khoản thu mà phụ huynh phải “cắn răng” để “tự nguyện” hỗ trợ?
Theo Nguyễn Thùy - Duy Tuyên (Dân trí)
