Ngày 29-1, Công an tỉnh Bắc Giang tổ chức xin lỗi công khai ông Mưu Quý Sường (SN 1944, trú thôn Gốc Vối, xã Trù Hựu, huyện Lục Ngạn, Bắc Giang).
Ông Sường là người bị oan, sai trong một vụ án hy hữu. Ông phải ngồi tù 11 năm, mang thân phận bị can ròng rã 36 năm vì bị cáo buộc sát hại chính vợ của mình. Buổi xin lỗi dự kiến sẽ diễn ra vào 14 giờ hôm nay tại trụ sở UBND xã Trù Hựu.
Theo hồ sơ vụ việc, tháng 9-1977, sau khi làm việc tại hợp tác xã trở về nhà, ông Sường không thấy vợ đâu nên đi tìm. Ông chết lặng khi phát hiện thi thể vợ dưới con suối gần nhà.
Cho rằng trong lúc gánh nước bị ngã nên thiệt mạng, ông cùng người thân đưa thi thể vợ về lo hậu sự. Nhưng đau đớn thay, khi đám tang chưa kịp tổ chức, công an bất ngờ ập đến đọc lệnh bắt vì nghi ông Sường là thủ phạm giết vợ. Lúc này con gái lớn của ông mới năm tuổi, con trai nhỏ mới sáu tháng tuổi.
Ông Sường được đưa đến trại giam Kế giam giữ. Suốt bảy năm bốn tháng, không một kết luận điều tra, không một phiên tòa diễn ra. Oái oăm hơn, trong thời gian ở tù, ông Sường được phân làm buồng trưởng.
Công an tỉnh Bắc Giang trao quyết định đình chỉ bị can đối với ông Sường cho con trai ông.
Sau khi bị giam hơn bảy năm, xảy ra vụ việc các phạm nhân trong buồng đánh nhau, ông Sường bị khởi tố và tuyên bốn năm tù giam. Thụ án xong bản án bốn năm, ông Sường được thả ra nhưng còn vụ án giết vợ, ông không được bất cứ cơ quan nào chính thức thông báo mình có phạm tội hay không. Ông trở về quê với thân phận kẻ giết vợ, nhà cửa trước đây không còn, hai đứa con đều được người thân đưa sang Trung Quốc nuôi giùm. Ông trắng tay!
Sống vất vưởng trong khổ cực và sự ghẻ lạnh của người đời, ông Sường may mắn gặp được người phụ nữ đem lòng yêu thương mình là bà Vi Thị Cú, trú xã Trù Hựu, huyện Lục Ngạn.
Bà Cú cũng có hoàn cảnh éo le, chồng mất sớm và một mình nuôi bốn đứa con nhỏ. Dù gia đình phản đối kịch liệt, bà Cú vẫn quyết định đến với ông Sường vì tin ông bị oan.
Năm 2008, vợ chồng ông Sường bắt đầu đi kêu oan nhưng được Công an tỉnh Bắc Giang trả lời rằng vụ việc đã hết thời hiệu để xem xét yêu cầu giải quyết bồi thường. Ông Sường tiếp tục đội đơn gõ cửa khắp các cơ quan tố tụng.
Tháng 11-2008, VKSND tỉnh Bắc Giang có văn bản trả lời, trong đó nhận định việc ông Sường cho rằng năm 1977 bị Công an tỉnh Hà Bắc (nay là Bắc Giang) bắt giam oan, sai vì tình nghi giết vợ là có cơ sở vì kết thúc điều tra mà cơ quan điều tra không có đủ căn cứ để kết luận ông phạm tội giết người.
Tuy nhiên, trường hợp oan, sai của ông xảy ra trước ngày 1-7-1996, theo quy định tại Nghị quyết 388 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XI thì để áp dụng nghị quyết này trong việc giải quyết bồi thường thiệt hại do bị oan, sai thì đơn yêu cầu bồi thường của ông phải được cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận trước ngày nghị quyết có hiệu lực (tức là trước ngày 1-4-2003) nhưng chưa được giải quyết.
Từ khi được trả tự do đến ngày 27-5-2008 ông mới gửi đơn đến VKSND tỉnh Bắc Giang đề nghị giải quyết việc ông bị bắt, giam oan, sai nên không có cơ sở giải quyết. Thất vọng, buồn chán rồi sinh bệnh tật, ông Sường qua đời vào năm 2013. Ông chết vào đúng ngày cưới đứa con gái út của mình.
Nhưng cuộc đời không lấy đi tất cả, tháng 9-2016, bà Cú xem tivi và biết đến trường hợp của tử tù Trần Văn Thêm ở Bắc Ninh mang thân phận tử tù đã 43 năm mà vẫn được minh oan. Thấy vụ việc giống câu chuyện của chồng, bà Cú mò mẫm nhờ người tìm đến nhà ông Thêm để hỏi cách kêu oan.
Nhờ ông Thêm chỉ dẫn, bà Cú tìm đến ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Giám đốc Công ty Luật Hòa Lợi và được ông Hòa nhận lời đi kêu oan miễn phí cho chồng mình. Ông Hòa đã gửi đơn đến Bộ Công an, Công an tỉnh Bắc Giang, VKSND tỉnh đề nghị minh oan cho ông Sường.
Sau gần một năm chờ đợi, ngày 3-1-2017, cơ quan công an đã ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can vì hành vi của bị can Mưu Quý Sường không cấu thành tội phạm giết người.
