Theo đề xuất này thì đối với những công trình xây dựng sai phép, cấp nào cấp phép thì cấp đó chịu trách nhiệm. Nếu quận cấp phép thì quận chịu trách nhiệm; nếu TP cấp phép thì Sở Xây dựng chịu trách nhiệm.
Đến giờ, dư luận vẫn chưa quên vụ sập hai tòa nhà của trụ sở Viện Khoa học xã hội vùng Nam bộ và Tạp chí Khoa Học Xã Hội do việc thi công công trình cao ốc Pacific do Công ty TNHH Bia Thái Bình Dương làm chủ đầu tư gây ra. Công trình này được Sở Xây dựng cấp phép, ngay lúc đầu thi công đã có một số vi phạm, đã bị đình chỉ nhưng chủ đầu tư vẫn tiếp tục thi công. Đáng nói là khi trụ sở Viện Khoa học xã hội vùng Nam bộ bị sụp, cao ốc này đã làm lố hai tầng hầm. Nhưng lúc ấy và cả sau đó, chủ đầu tư chẳng hề bị xử lý việc xây sai phép (kèm theo nghĩa vụ lấp các tầng hầm đào lố). Để rồi hậu quả lớn đã xảy ra mà ai cũng nhìn thấy.
Nghị định 126 năm 2004 của Chính phủ cho phép cả ba cơ quan (chủ tịch UBND cấp phường, UBND cấp quận và chánh thanh tra Sở Xây dựng) có quyền xử phạt hành vi xây dựng sai phép. Điều 67 Luật Xây dựng yêu cầu cơ quan cấp giấy phép xây dựng phải có trách nhiệm “kiểm tra việc thực hiện xây dựng theo giấy phép, đình chỉ xây dựng, thu hồi giấy phép xây dựng khi chủ đầu tư xây dựng công trình vi phạm”. Ấy thế mà ở vụ cao ốc Pacific, khi cần truy cứu trách nhiệm thì người ta vẫn không thể căn cứ vào quy định nào để chỉ ra được cơ quan nhà nước nào (Sở Xây dựng - cơ quan cấp phép xây dựng hay UBND quận 1 - cơ quan có thẩm quyền xử phạt sai phép) phải chịu trách nhiệm! Rốt cuộc thì “huề cả làng” vì trách nhiệm cá nhân đã bị “hòa trộn” trong trách nhiệm tập thể theo kiểu “cha chung không ai khóc”.
Còn lắm điều phải tính toán để đề xuất trên của Sở Nội vụ trở thành hiện thực. Nhưng nhất thiết phải cá nhân hóa triệt để trách nhiệm pháp lý gắn với chức vụ công để khi xảy ra sai trái, người thực hiện công vụ buộc phải nhận trách nhiệm. Chỉ khi đó, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị chức năng mới biết mẫn cán thực hiện phận sự công đã được giao phó, giảm thiểu đến mức thấp nhất những sự cố tương tự.
NGUYỄN VĂN TRÍ (TP.HCM)
