Bóng đá là một môn thể thao giải trí lành mạnh nhưng dưới thời Đức Quốc Xã lại bị biến thành một công cụ giết chóc, trả thù ghê rợn.
Sau một trận cầu, những người chiến thắng đáng ra phải được tuyên dương, vinh danh thì lại bị "xóa bỏ" một cách không thương tiếc.
Đội bóng bất bại
Vào thập niên 1930, bóng đá trở nên phổ biến ở Liên Xô, nhiều câu lạc bộ bóng đá ra đời. Nổi tiếng nhất lúc đó phải kể đến câu lạc bộ Dynamo Kyiv với các thành viên là cảnh sát và dân quân. Nguồn kinh phí duy trì cho câu lạc bộ là sự đóng góp của người dân mến mộ.
Với tinh thần thi đấu hết mình, đội bóng đã trở thành đội mạnh nhất Ukraine (lúc bấy giờ thuộc Liên Bang Xô Viết) vào năm 1930. Năm 1936, Dynamo Kyiv đứng thứ hai trong giải vô địch Liên Xô đầu tiên.
Đến ngày 22/6/1941, quân Đức xâm lược Liên Xô. Giải vô địch Quốc gia bị tạm hoãn, nhiều cầu thủ của Dynamo Kyiv gia nhập quân đội và chiến đấu bảo vệ quê nhà.
Trước sức mạnh quân sự đáng sợ từ người Đức, quân đội Liên Xô ở Ukraine nhanh chóng thất bại. Tính riêng tại Kiev, quân Đức đã bắt hơn 600.000 binh sĩ Liên Xô, trong đó có cả các thành viên của Dynamo Kyiv.
Sau khi quân Đức chiếm Ukraine, các thành phố trung tâm chịu một sự kiểm soát nghiêm ngặt. Các trường đại học và phổ thông ở đây đã bị đóng cửa. Tù binh từ 15 - 60 tuổi được gửi đến các cơ sở lao động. Hàng ngàn cư dân bị trục xuất sang Đức để lao động cưỡng bức.
Tuy nhiên, quân Đức vẫn biết cách xoa dịu người dân ở khu vực chiếm đóng khi tổ chức các đội bóng và trận đấu giao hữu nhằm tạo không khí thoải mái cho người dân vừa để chứng minh sức mạnh của người Đức.
Các thành viên của FC Start.
Một trong số những đội bóng được thành lập trong giai đoạn này là FC Start. Đội bóng được thành lập từ 8 cầu thủ của Dynamo Kyiv và 3 cầu thủ của Lokomotiv Kiev. Họ thi đấu các trận đấu lớn vào tháng 6 và tháng 7/1942 với 3 đội bóng lớn của quân Hungary, đội pháo binh Đức và nhóm đường sắt Đức.
FC chiến thắng tất cả các trận, ghi 37 bàn và chỉ để thủng lưới có 8 bàn thắng. Tới ngày 6/8/1942, FC Start được mời đá giao hữu với đội Flakelf - một câu lạc bộ tập hợp các sĩ quan cấp cao của Đức Quốc Xã.
Trước những người đang nắm giữ quyền lực cao nhất tại Ukraine, các cầu thủ FC Start không hề nhún nhường, họ đánh bại đối thủ với tỉ số đậm 5-1.
Trận cầu sinh tử
Sau khi thắng hàng loạt trận đấu, FC Start đã khiến chính quyền Đức Quốc Xã ở Kiev phải nóng mặt. Khắp nơi, người dân ca ngợi chiến tích của những cầu thủ Liên Xô và chê bai khả năng tệ hại của quân đội Đức. Quá tức giận, giới cầm quyền Đức quyết định phải tổ chức một trận đấu "phục thù" với FC Start.
Trận cầu được tổ chức tại sân vận động Zenit.
Trận đấu được tổ chức vào ngày 6/8/1942 tại sân vận động Zenit, FC Start tái đấu với Flakelf. Theo miêu tả của các nhân chứng người Liên Xô, trên sân, các trọng tài thiên vị cầu thủ Đức một cách lộ liễu.
Không những thế, các cầu thủ FC Start phải vừa chơi bóng, vừa tránh những cú vào bóng thô bạo. Nhờ vậy, đội Flakelf dễ dàng ghi được bàn thắng mở tỉ số.
Tuy nhiên, với tinh thần thi đấu bất khuất, các cầu thủ của FC Start đã lội ngược dòng 3-1 trước khi hiệp một kết thúc. Trong giờ giải lao, các cầu thủ FC Start đã được một sĩ quan quân đội Đức cảnh báo là nên "biết điều", nếu đội Flakelf thất bại thì tất cả thành viên đội FC Start sẽ bị trừng phạt.
Nhưng các cầu thủ FC Start nhắc nhau: “Hãy chiến đấu để bảo vệ danh dự Kiev”. Khi trọng tài là một sĩ quan quân đội Đức thổi còi kết thúc trận đấu, tỷ số là 5-3 nghiêng về FC Start.
Các cầu thủ FC Start đã chiến đấu vô cùng dũng cảm.
Trận thắng này khiến cho quân đội Đức tức điên và điều gì đến cũng phải đến. Vào ngày 18/8, sáu cầu thủ FC Start lần lượt bị lực lượng mật vụ Đức Gestapo bắt bớ. Vài ngày sau đó, thêm hai cầu thủ khác bị bắt lại.
Một cầu thủ tên là Mykola Korotkykh bị tra tấn đến chết ngay sau khi bị bắt. Các cầu thủ khác bị đưa đến nhà tù của Gestapo, sau đó chuyển đến trại tập trung ở ngoại ô Kiev.
Tại đây, ba cầu thủ là Ivan Kuzmenko, Oleksey Klimenko và Mykola Trusevich đã phải làm việc khổ sai trong công trường xây dựng cùng điều kiện sống vô cùng tồi tệ. Nhưng cuối cùng, họ cũng bị hành quyết vào tháng 2/1943.
Một vài thành viên khác của FC Start như Makar Honcharenko, Fedyr Tyutchev hoặc Mikhail Sviridovskiy còn sống sót và trở về làm nhân chứng cho sự anh hùng, quả cảm của FC Start.
Những tranh cãi xoay quanh trận bóng sinh tử
Câu chuyện về trận cầu sinh tử được nhắc đến nhiều trong các tài liệu lịch sử quan trọng ở Nga. Nhưng tại Đức hay chính Ukraine, trận đấu này chỉ được coi là một câu chuyện giải trí. Đa số các nhà sử học ở đây không công nhận tính xác thực của câu chuyện lính Đức trả thù FC Start chỉ vì một trận bóng.
Poster quảng cáo trận bóng.
Các nhà sử học dù thừa nhận có những cầu thủ đã bị quân Đức hành quyết trong chiến tranh như Korotkykh, Klimenko, Trusevich, Kuzmenko. Tuy nhiên theo họ không hề có bằng chứng nào chứng minh được, cái chết của 4 nhân vật ấy có liên quan đến một trận bóng đá.
Mọi người đều biết nguồn gốc của đội FC Start chính là những người lính hồng quân. Và việc các cầu thủ của đội bóng này bị quân Đức bắt bớ trong thời gian chiếm đóng thì cũng không mấy lạ lẫm.
Tới năm 2002, các nhà sử học Ukraine đã tiến hành điều tra lại trận cầu sinh tử. Hồ sơ vụ án khép lại vào năm 2005 với kết luận: “không tìm ra bất cứ bằng chứng nào cho thấy các cầu thủ của FC Start bị hành quyết vì họ đã thắng trong trận đấu giao hữu với đội quân Đức”.
Trận đấu và số phận bi kịch của FC Start được dựng thành phim nhiều lần.
Người Đức còn đưa ra được nhiều tài liệu chứng minh đội bóng Đức Quốc Xã đã chơi công bằng, trọng tài không tác động theo hướng tiêu cực. Người lính đe dọa đội bóng FC Start chỉ là một người hâm mộ quá khích của Flakelf, chứ không phải là sĩ quan cấp cao. Tất cả bằng chứng đưa ra đều chối bỏ câu chuyện các cầu thủ FC Start đã bị giết để trả thù cho thất bại của Flakelf.
Những tranh cãi về tính chính xác của “trận cầu sinh tử” rất khó có thể chấm dứt vì những nhân chứng trong câu chuyện đã chết, các tài liệu đã mất mát quá nhiều trong chiến tranh. Nhưng có một sự thật rất rõ ràng, những cầu thủ trong FC Start đã là một biểu tượng tuyệt vời cho tinh thần bất khuất, cao thượng trong thể thao và cả cuộc sống.
Theo Trí Thức Trẻ
