Sáng 26-11, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang, Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, báo cáo công tác phòng chống tội phạm, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án năm 2024.
Nhiều loại tội phạm diễn biến phức tạp
Về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2024 (từ ngày 1-10-2023 đến 30-9-2024), Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết tình hình tội phạm về trật tự xã hội tiếp tục diễn biến phức tạp, số vụ phạm tội tăng 12,53%.
Tỷ lệ điều tra, khám phá các vụ phạm tội về trật tự xã hội đạt 83,48%, trong đó án rất nghiêm trọng đạt 95,15%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt 97,08%
Đặc biệt, loại tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu tiếp tục diễn biến phức tạp trên nhiều lĩnh vực ở hầu hết các địa phương. Số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ được phát hiện, điều tra, xử lý nhiều hơn 20,55%, số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế ít hơn 2,4%, số vụ buôn lậu nhiều hơn 8,25%.
Tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm xảy ra trên nhiều lĩnh vực, địa bàn. Số vụ phạm tội về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm được phát hiện, xử lý ít hơn 53,46%.
Trong khi đó, tội phạm sử dụng công nghệ cao tiếp tục gia tăng với nhiều phương thức, thủ đoạn phạm tội mới. Lực lượng chức năng đã ngăn chặn truy cập trên 23.500 trang mạng, tài khoản mạng xã hội có hành vi vi phạm pháp luật; khởi tố 1.521 vụ, 658 đối tượng phạm tội.
Lực lượng chức năng đã triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, xuyên quốc gia, các tụ điểm ma túy; chuyển hóa các địa bàn phức tạp về ma túy tại cơ sở; số vụ phạm tội về ma túy được phát hiện, xử lý nhiều hơn 2,49%.
Xử lý nghiêm nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế
Báo cáo công tác, Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết trong năm qua đã thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra 142.946 vụ/231.614 bị can (tăng 6,3% số vụ và 10,7% số bị can); kiểm sát 100% vụ án hình sự ngay từ khi khởi tố; ban hành 102.584 bản yêu cầu điều tra (tăng 3,5%).
Không phê chuẩn 521 lệnh, quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn; quyết định hủy 494 quyết định tạm giữ; hủy 24 quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ vụ án và yêu cầu Cơ quan điều tra giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Số vụ án truy tố đúng thời hạn đạt 100% (vượt 10%) và số bị can truy tố đúng tội danh đạt 99,9% (vượt 4,9%).
Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử 103.365 vụ/198.262 bị cáo. Thông qua công tác kiểm sát xét xử đã phát hiện vi phạm và ban hành 697 kháng nghị phúc thẩm, được Hội đồng xét xử chấp nhận đạt tỷ lệ 83,2% (vượt 13,2%); ban hành 95 kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, được Hội đồng xét xử chấp nhận đạt 82,5% (vượt 7,5%).
Còn Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho biết năm 2024, Toà án các cấp đã thụ lý 653.082 vụ việc, đã giải quyết được 585.932 vụ việc, đạt tỷ lệ 89,72%; cao hơn năm trước 0,56%. So với năm 2023, số vụ việc đã thụ lý tăng 7,73%; đã giải quyết tăng 84,%. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án là 0,77%, thấp hơn năm trước 0,12% và đáp ứng yêu cầu Nghị quyết Quốc hội đề ra.
Đặc biệt, ông Trí cho hay toà án các cấp đã xử lý nghiêm nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ thuộc cả cấp Trung ương, cũng như cấp tỉnh theo dõi chỉ đạo, nhất là các vụ án gây thiệt hại đặc biệt lớn, gây bức xúc trong xã hội.
“Các Tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước và có sự phân hóa các đối tượng trong vụ án, đảm bảo vừa xử lý nghiêm minh, vừa nhân văn, thuyết phục, đúng quy định của pháp luật”, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh.
Thu hồi 22.000 tỉ đồng trong các vụ án tham nhũng, kinh tế
Về công tác thi hành án năm 2024, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho hay trong thi hành án dân sự, tổng số việc phải thi hành là 1.023.131 việc, có điều kiện thi hành là 741.240 việc. Đã thi hành xong 621.568 việc (tăng 45.901 việc so với năm 2023), đạt tỉ lệ 83,86%;
Tổng số tiền phải thi hành là trên 500.000 tỉ đồng, có điều kiện thi hành trên 228.000 tỉ đồng. Đã thi hành xong trên 117.000 tỉ đồng (tăng hơn 27.000 tỉ đồng so với năm 2023), đạt tỉ lệ 51,46%.
“Trong đó, đã thi hành xong 6.252 việc, thu được hơn 30.000 tỉ đồng cho các tổ chức tín dụng. Đồng thời đã thi hành xong 9.211 việc, thu được trên 22.000 tỉ đồng đối với các khoản bị chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho hay.
Về thi hành án hành chính, các cơ hành chính nhà nước đã thi hành xong 896 bản án, quyết định (tăng 314 so với năm 2023).
Về thi hành án hình sự, tính đến ngày 30-9-2024, còn 206.090 người có án phạt tù; Tổng số người chấp hành án hình sự tại cộng đồng là: 72.964 người.
Về hoạt động thừa phát lại, toàn quốc hiện có 207 Văn phòng Thừa phát lại (tăng 13 Văn phòng so với năm 2023). Các Văn phòng Thừa phát lại đã tống đạt được 747.909 văn bản, lập 113.940 vi bằng, xác minh điều kiện thi hành án 04 việc, thụ lý tổ chức thi hành án 01 vụ việc. Đạt doanh thu trên 203 tỉ đồng.
Chống tham nhũng ngày càng quyết liệt
Trình bày báo cáo thẩm tra về các nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết một số quy định của pháp luật hiện hành trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, doanh nghiệp còn chưa cụ thể, chặt chẽ dẫn đến việc đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng, “móc nối, hướng dẫn” doanh nghiệp thực hiện “lách luật” hoặc bỏ qua sai phạm của doanh nghiệp.
“Tội phạm về tham nhũng, chức vụ phát hiện 956 vụ, tăng 20,55%. Kết quả này cho thấy công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực dưới sự lãnh đạo của Đảng ngày càng quyết liệt, mạnh mẽ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ”- Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nhấn mạnh.
