‘Cõng’ điện lên ‘cổng trời’ Hua Đán

Chật vật vượt con đường ngổn ngang đất đá, cheo leo giữa một bên là vực sâu thăm thẳm, một bên là vách núi với nhiều khúc cua gấp, Hua Đán - “cổng trời” của Than Uyên (Lai Châu) hiện ra trước mắt chúng tôi. Hơn 50 hộ dân sống biệt lập ở đây nhưng giờ đây khi đêm về, ánh đèn đã tỏa sáng ấm áp trên bàn học của con trẻ.

 “Gùi” điện lên núi

Từ Trường Tiểu học số 2 xã Khoen On, điểm cuối có thể đi bằng ô tô, chúng tôi chuyển sang xe máy để tới Hua Đán. Quãng đường chỉ 6-7 km nhưng anh Nguyễn Hữu Thắng, công nhân Điện lực Than Uyên (Công ty Điện lực Lai Châu), cho biết sẽ mất hơn 45 phút mới tới nơi.

Vất vả ai cũng biết nhưng điện lưới quốc gia đã bừng sáng tại Hua Đán từ tháng 5-2015. Đây là một phần của dự án cấp điện cho 565 hộ dân tại xã Khoan On và xã Mường Cang, huyện Than Uyên, Lai Châu với tổng mức đầu tư hơn 8,6 tỉ đồng được Tổng Công ty Điện lực miền Bắc giao cho Công ty Điện lực Lai Châu thực hiện.

“Hua Đán chỉ có 50 hộ gia đình, tất cả là đồng bào Mông vốn quen với cuộc sống du canh, du cư trên núi cao. Trước đây tối đến, nhà nào có trẻ đi học mới dám thắp một ngọn đèn dầu hoặc dùng điện từ máy phát nhỏ đặt ở suối, mọi người còn lại thì nương theo ánh trăng hoặc đi ngủ sớm. Nay có điện lưới quốc gia, bật công tắc lên là sáng bừng” - ông Vừ A Chơ, Trưởng Công an xã Khoen On, cho biết.

 "Cõng" điện lên "cổng trời" Hua Đán.

Đầu tư tiền tỉ, thu lại từng đồng

Kéo điện vất vả một nhưng vận hành và quản lý đường dây sau đó vất vả gấp bội lần. Từ khi tiếp nhận quản lý vận hành và bán điện cho bà con Hua Đán, thợ điện Than Uyên vẫn đều đặn lên bản kiểm tra hành lang tuyến thường kỳ, ghi chỉ số hằng tháng.

Chuyện bám bản, bám đường dây để dòng điện vận hành ổn định, an toàn giữa non cao, rừng thẳm không còn là đặc sản của riêng thợ đường dây 500 kV. Ở các đường dây hạ áp, thợ điện lắm khi còn phải tác chiến một mình khi bất ngờ phát hiện ra sự cố và luôn khôi phục lại dòng điện nhanh nhất cho bà con. Thợ điện ở vùng cao chuyện quăng xe leo lên ôm chặt trên cây là bình thường nếu không muốn lũ rừng đột ngột đổ về và cuốn đi.

 Công nhân ngành điện đang lắp đèn chiếu sáng cho người dân.

Trưởng bản Hua Đán Sùng A Pủa thông tin, từ khi có điện lưới, nhà ông đã mua thêm nồi cơm điện, máy xát ngô. “Mỗi tháng dùng điện cũng mất 20.000-30.000 đồng. Thế là nhiều đấy” - ông Pủa cho biết và nói thêm nhiều nhà ở đây còn nghèo lắm, chỉ dám bật điện cho con học hai tiếng buổi tối thôi. Cả bản có 50 hộ dân nhưng mỗi tháng tiền điện tổng cộng chỉ khoảng 200.000-300.000 đồng. Tiền này được nộp cho đồng chí công an viên rồi sau đó sẽ mang xuống xã nộp một lần, giúp đỡ cho các anh thợ điện khỏi phải lên đây thu tiền điện từng nhà.

Bỏ ra nhiều tỉ đồng để kéo điện lưới quốc gia về với bà con Hua Đán để rồi mỗi tháng thu được chừng 300.000 đồng, chắc chắn không nhà đầu tư nào cũng dám xông pha, chịu lỗ như vậy. Thế nhưng Hua Đán chỉ là một trong số hàng trăm thôn, bản được hưởng lợi từ Dự án mở rộng và cải tạo lưới điện nông thôn vùng sâu, vùng xa ở Lai Châu mà Công ty Điện lực Lai Châu là đơn vị thực hiện nhiều năm qua.

Ông Cao Ngọc Lạc, Giám đốc Công ty Điện lực Lai Châu, chia sẻ: “Chúng tôi hết sức vinh dự được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giao trọng trách đưa điện về đến các xã vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo tại Lai Châu. Với thực tế còn 64 thôn, bản vẫn chưa có điện lưới, mục tiêu được EVN đặt ra là sẽ phủ sóng 100% điện lưới quốc gia tại các địa bàn này vào năm 2020”.

 Cũng như Hua Đán, những nơi chưa có điện lưới quốc gia còn rất nhiều khó khăn về kinh tế hoặc bị cô lập về vị trí địa lý nhưng với chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước, tạo dựng những nền tảng căn bản để bà con có cơ hội vượt khó, vươn lên, từng bước đổi đời, điện lưới quốc gia sẽ tiếp tục lan dài, vươn xa không ngơi nghỉ.

PHẠM QUYÊN