Hãng tin GMA (Philippines) dẫn lời ông Ernesto Abella, người phát ngôn tổng thống Philippines và ông Martin Andanar, Thư ký truyền thông tổng thống Philippines, cho biết vấn đề biển Đông đã được nêu ra tại hội nghị ASEAN-Trung Quốc lần thứ 19 diễn ra tại Lào ngày 7-9.
Trước mặt Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phải tuân thủ luật pháp ở biển Đông, GMA dẫn lời ông Martin Andanar.
Và Thủ tướng Lý Khắc Cường đã lắng nghe Tổng thống Duterte “một cách chịu đựng”, theo ông Martin Andanar. Hồi tháng 8, Thủ tướng Lý Khắc Cường nói rằng không nên để vấn đề biển Đông điều khiển quan hệ ASEAN và Trung Quốc.
Tổng thống Duterte thống nhất hai bên nên xúc tiến hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông. Tuy nhiên, Tổng thống Duterte không đề cập cụ thể đến phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực ngày 12-7 xử thua Trung Quốc, bác tuyên bố chủ quyền "đường lưỡi bò" của Trung Quốc ở biển Đông.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (thứ năm từ trái qua) và các lãnh đạo ASEAN tại hội nghị ASEAN-Trung Quốc lần thứ 19 tại Lào ngày 7-9. Ảnh: FIRST POST
Ngoài Philippines, một số nước ASEAN khác như Indonesia, Malaysia, Singapore cũng nêu vấn đề biển Đông ra hội nghị.
“Lãnh đạo nhiều nước cũng tự nguyện đưa vấn đề biển Đông ra hội nghị. Họ có những quan điểm riêng nhưng đều có điểm chung là cùng xây dựng lòng tin và vì những mục tiêu chung của ASEAN” - theo ông Andanar.
Theo ông Andanar, dù nói về biển Đông nhưng không có sự căng thẳng giữa các lãnh đạo tham gia hội nghị.
“Mọi người dù rất nghiêm túc nhưng đều vui vẻ. Một vài người còn cười với nhau khi họ cùng nắm tay chụp ảnh chung trên sân khấu. Không có căng thẳng” - ông Andanar nói.
Chuyện tàu và sà lan Trung Quốc hiện diện ở bãi cạn Scarborough không được bàn đến. Tuy nhiên, trước khi hội nghị ASEAN-Trung Quốc diễn ra, Bộ Quốc phòng Philippines đã công bố đến các đại biểu hội nghị nhiều bức ảnh cho thấy sự hiện diện của tàu và sà lan Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough. Theo ông Abella, điều này cho thấy Philippines không hề bỏ qua động thái nào của Trung Quốc ở khu vực này.
