Chiều 25-7 tại Vientine (Lào), ASEAN và Trung Quốc cùng ra tuyên bố chung sau hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc, theo báo SMCP (Hong Kong).
Hai bên cùng thống nhất kiềm chế không có thêm các hoạt động gây phức tạp hoặc gia tăng bất đồng, ảnh hưởng hòa bình và ổn định khu vực. Các hành động này gồm “đưa người ra sống ở những đảo, đá, bãi cạn, và những thực thể khác vốn không có người sống ở biển Đông”.
Cùng với đó, hai bên cũng thống nhất sẽ xử lý các bất đồng trên tinh thần xây dựng.
ASEAN và Trung Quốc sẽ cùng hợp tác thăm dò, hoặc hợp tác trong các lĩnh vực an toàn hàng hải, tìm kiếm và cứu hộ, nghiên cứu khoa học hải dương, bảo vệ môi trường, đấu tranh với tội phạm xuyên quốc gia trên biển.
Các Bộ trưởng Ngoại giao tham gia hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc tại Lào ngày 25-7. (Ảnh: THX)
Trả lời báo giới sau hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị khẳng định nội dung “hoạt động cải tạo biển Đông” trong tuyên bố chung ASEAN-Trung Quốc không nhắm đến Trung Quốc. “Trung Quốc hiện không cải tạo biển Đông. Nước nào đang cải tạo biển Đông thì bạn phải tự tìm hiểu lấy. Tôi không muốn nêu tên.”, ông này nói.
Ông Vương Nghị đánh giá hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc rất có tính xây dựng, “80% thời gian được dùng để bàn việc hợp tác. Thời gian dành cho việc bàn bạc về vấn đề biển Đông chiếm 20%”.
“Tại hội nghị chỉ có một nước nhắc đến vụ kiện. Đó là lý do tại sao ASEAN không bình luận về vụ kiện.”, báo Washington Post (Mỹ) dẫn lời ông Vương Nghị.
Trước đó cùng ngày, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ra tuyên bố chung không đề cập đến phán quyết của Tòa Trọng tài bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông.
Nhận định về tuyên bố chung của ASEAN, ông Vương Nghị nói tuyên bố “không chống lại Trung Quốc”. Ông Vương Nghị đồng thời kêu gọi giảm căng thẳng trong khu vực, không để các vấn đề hàng hải ảnh hưởng đến quan hệ Trung Quốc-ASEAN.
Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (trái) và Ngoại trưởng John Kerry (phải) và một quan chức Malaysia chụp hình chung tại hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Mỹ ở Lào ngày 25-7. (Ảnh: AP)
Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN cũng gặp Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trong khuôn khổ hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Mỹ. Theo hãng tin AP (Mỹ), nói với các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, Ngoại trưởng Kerry nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phải tuân theo hệ thống luật pháp quốc tế.
Trong cuộc gặp, Ngoại trưởng Kerry không trực tiếp nhắc đến căng thẳng biển Đông giữa Trung Quốc và các nước ASEAN. Tuy nhiên ông hoan nghênh các nước ASEAN đã ủng hộ “một hệ thống luật pháp quốc tế bảo vệ quyền lợi của tất cả các quốc gia bất kể lớn nhỏ”.
