Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, dịch COVID-19 đã khiến 60-70% số hợp tác xã (HTX) nông nghiệp chịu tác động khiến sản xuất kinh doanh sụt giảm.
HTX sản xuất rau củ quả ảnh hưởng mạnh nhất
Đơn cử một số sản phẩm như trái cây, nguyên liệu dược liệu, hoa, nguyên liệu và đồ gỗ mà các HTX đang cung cấp xuất khẩu đi Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu, Mỹ... bị giảm.
Cạnh đó, trong nước nhiều nhà hàng, bếp ăn tập thể, trường học... cũng tạm thời đóng cửa khiến nhu cầu các mặt hàng rau, quả tươi, cá nước ngọt cũng suy giảm. Sản phẩm gia cầm cũng tiêu thụ khó khăn do hạn chế đi lại, vận chuyển giữa các tỉnh.
Sơ chế ớt trước khi xuất khẩu tại HTX nông lâm nghiệp Hà Giang. Ảnh: HỒNG NGUYỄN
Một số nguồn nhập khẩu cá giống, thức ăn nuôi cá, vật tư xây dựng nhà màn, nhà kính cũng bị hạn chế. Chỉ có HTX lúa gạo có doanh số kinh doanh cao do thị trường lúa gạo khởi sắc. HTX làm các dịch vụ tưới tiêu, cung cấp phân bón, vật tư cho sản xuất nông nghiệp bị tác động chưa đáng kể.
Trong số các HTX, nhóm bị ảnh hưởng mạnh nhất chiếm 30%, là nhóm chuyên sản xuất rau củ quả, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và nhóm làm dịch vụ thỏa thuận, liên kết sản xuất nguyên liệu và liên kết xuất khẩu. Trong hai tháng đầu năm 2020, sản lượng cung ứng của các HTX này giảm từ 30-50%. Giá bán các loại sản phẩm này cũng giảm từ 20-50%.
Sáng kiến độc đáo ứng phó với khó khăn
Để giảm thiểu tác động xấu của dịch COVID-19 đến sản xuất kinh doanh, một số HTX đã đề ra các giải pháp, sáng kiến hay để ứng phó.
Đơn cử như ngay khi các nhà hàng, bếp ăn tập thể... bị đóng cửa, chuỗi cung ứng thực phẩm tươi sống ở các đô thị bị ảnh hưởng, các HTX đã thay đổi phương thức cung ứng bằng cách cùng lúc nhiều HTX sản xuất các mặt hàng thực phẩm khác nhau cùng liên kết lại với nhau tạo nên một nhóm các HTX để cùng nhau bán hàng, cung cấp hàng đến tận các chung cư, khu đô thị, cơ quan lớn.
Các HTX này thậm chí chủ động giảm giá sản phẩm, khoảng 20% để kích thích tiêu dùng, chấp nhận không có lãi, mục đích là tiêu thụ được cho nông dân và các thành viên.
Điển hình cho nhóm này là HTX rau an toàn Cuối Qúy (huyện Đan Phương, Hà Nội), HTX Tâm Anh (huyện Phú Xuyên), HTX Vân Nội (huyện Đông Anh, Hà Nội)...
Ngoài ra, các HTX cũng chủ động giảm sản lượng, giãn đàn hay chỉ sản xuất các mặt hàng chất lượng ở nhóm tốt nhất của HTX, tăng hàng chế biến.
Về dài hạn, một số HTX miền núi phía Bắc sản xuất rau củ quả tiểu ngạch tranh thủ vài tháng qua để xây dựng lại quy trình sản xuất, đăng ký nhãn mác chất lượng sản phẩm để chuyển sang sản xuất các sản phẩm chất lượng, xuất xứ, tem mác rõ ràng. Một số HTX có điều kiện hơn thì tranh thủ lúc rảnh rỗ này để xây dựng các kho bảo quản, chế biến...
Đặc biệt, 10 HTX ở Hải Dương, Hà Nam, Bắc Ninh có nhiều sản phẩm khác nhau cùng xây dựng một dự án hợp tác có tên CocoFood để lập các đại lý ở Hà Nội và Hải Dương và bán hàng qua mạng.
| Kiến nghị khoanh nợ, giãn nợ cho HTX Để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho khu vực kinh tế tập thể, HTX do dịch COVID-19, Bộ NN&PTNT kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương hỗ trợ cho nông dân, HTX duy trì sản xuất trong vụ hè thu từ tháng 4 đến tháng 7-2020. Hỗ trợ trực tiếp cho nông dân và HTX nông nghiệp sản xuất một số sản phẩm chủ lực như lúa, rau màu, thủy sản trên diện tích sản xuất ước tính 1,5 triệu ha lúa; 300 ngàn ha rau màu; 250 ngàn ha nuôi trồng thủy sản. Định mức hỗ trợ cụ thể sẽ do Bộ NN&PTNT đề xuất. |
