Cứu nạn bằng công nghệ: UAV hóa ‘mắt, tay’ xuyên thảm họa

Một số vụ cháy gần đây tại TP.HCM hay Hà Nội đã có người thiệt mạng cho thấy hạn chế trong công tác cứu hộ ở đô thị. Nhà hẻm san sát, hẻm nhỏ ngoằn ngoèo, dây điện chằng chịt khiến xe cứu hỏa khó tiếp cận trong thời điểm khẩn cấp.

Thực tế này đặt ra yêu cầu về một lực lượng hỗ trợ linh hoạt từ trên không, đồng thời thúc đẩy phát triển các giải pháp công nghệ chuyên sâu Make in Vietnam.

Từ xu hướng thế giới đến hiện thực tại Việt Nam

Tại Thâm Quyến Trung Quốc hoặc Dubai, UAV đã được tích hợp vào hệ thống phản ứng nhanh. Thiết bị có thể tiếp cận tầng cao, phá kính, phun chất chữa cháy hoặc dùng cảm biến nhiệt tìm kiếm người gặp nạn.

Ở Việt Nam, công nghệ này đã chứng minh hiệu quả qua đợt cứu trợ bão lũ tại miền Trung vào tháng 11-2025. Trong đêm tối, khi nước dâng vượt mái nhà và liên lạc bị cắt đứt, đội kỹ thuật của CT UAV thuộc CT Group vận hành nhiều UAV xuyên đêm để tiếp cận người dân.

Ba thiết bị hoạt động liên tục, mang theo phao và nhu yếu phẩm, thả xuống từng mái nhà với độ chính xác cao. Hệ thống loa gắn trên UAV truyền đi hướng dẫn và trấn an người dân trong lúc chờ lực lượng chức năng. Hình ảnh người dân vẫy tay giữa mưa gió đã phản ánh rõ hiệu quả của việc ứng dụng thiết bị bay trong cứu nạn.

Công nghệ lõi và tiêu chuẩn hàng không vũ trụ

Để vận hành ổn định trong bão lũ hoặc môi trường cháy nổ, UAV không thể chỉ dựa vào thiết kế dân dụng thông thường. Đằng sau mỗi chuyến bay cứu hộ là nền tảng công nghệ vật liệu và quy trình sản xuất chặt chẽ.

CT Group đã xây dựng nhà máy đúc composite thế hệ mới NAACP Next Generation Aerospace Advanced Composite Plant. Robot tự động hóa sản xuất thân vỏ từ vật liệu sợi carbon nhẹ và bền, giúp UAV chịu va đập và thời tiết khắc nghiệt. Quy trình sử dụng công nghệ Digital Twin để mô phỏng và kiểm soát chất lượng từ thiết kế đến vận hành.

Toàn bộ dây chuyền sản xuất và vận hành UAV của CT UAV đang được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn AS9100D hàng không vũ trụ, dưới sự giám sát của Tập đoàn SGS Thụy Sĩ. Việc tuân thủ tiêu chuẩn này đảm bảo thiết bị đạt độ an toàn và tin cậy cao, đủ khả năng tham gia nhiệm vụ cứu hộ nguy hiểm.

Hệ sinh thái cứu hộ tương lai

CT UAV hiện đang phát triển thế hệ UAV mới có khả năng phát sóng WiFi và sạc nhanh để khôi phục liên lạc cho khu vực bị cô lập. Đơn vị cũng nghiên cứu UAV tải nặng phục vụ cứu người và các mẫu tích hợp vệ tinh nhằm nâng cao cảnh báo sớm thiên tai.

Song song đó, CT Modulex cũng phát triển mô hình nhà robot chống thảm họa. Công trình có thể tự xếp gọn, tự cung cấp điện và nước, nổi trên mặt nước để làm điểm lánh nạn hoặc bệnh viện dã chiến trong lũ lớn.

Từ những vụ cháy tại đô thị đến các chuyến bay hỗ trợ miền Trung, bài toán thiết lập tầng phản ứng từ trên không tại TP.HCM hay Hà Nội cho thấy tính cần thiết và khả thi. Khi doanh nghiệp trong nước đã chủ động công nghệ và sản xuất, Việt Nam có cơ sở để từng bước làm chủ hoạt động cứu nạn trong bối cảnh mới.