Ngày 3-2, TAND tỉnh An Giang đưa ra xét xử vụ cựu trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế (CSKT), phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang cùng 2 thuộc cấp bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn bỏ lọt tội phạm buôn lậu
Các bị cáo gồm Hồ Văn Tấn (cựu trưởng phòng CSKT, phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang), Nguyễn Minh Trí (cựu điều tra viên) và Lê Tấn Tài (cựu phó phòng CSKT).
Cáo trạng của VKSND Tối cao cáo buộc ngày 23-12-2018, sau khi vụ án buôn lậu do Nguyễn Thị Kim Hạnh (Mười Tường) cầm đầu bị Cục C03 Bộ Công an bắt quả tang, Nguyễn Hoàng Út (Út Mạnh) đã gọi điện chỉ đạo Trần Công Tới thông báo cho Võ Minh Phương, Bùi Văn Miền vứt bỏ điện thoại đang sử dụng và bỏ trốn sang Campuchia để không bị bắt giữ. Đồng thời dặn nếu bị Công an phát hiện triệu tập làm việc thì khai là chở hàng thuê cho người tên Hía ở Campuchia, không được khai vận chuyển hàng cho Mười Tường, Út Mạnh, còn lại ở Việt Nam Út Mạnh sẽ lo cho gia đình. Sau đó, Phương, Tới, Miền đã bỏ trốn sang Campuchia và khi liên lạc về gia đình thì được biết mình đang bị khởi tố, truy nã.
Khoảng đầu tháng 4-2020, Phương, Tới, Miền đang lẩn trốn tại Campuchia có ý định về nước để ra đầu thú nên đã gọi điện nói người nhà đến gặp Mười Tường nhờ giúp đỡ và nhờ xin được tại ngoại sau khi ra đầu thú. Mười Tường biết Tài có quan hệ họ hàng với chồng mình là Huỳnh Bá Kiệm, nên đã điện thoại nhờ Tài giúp đỡ cho Phương, Tới, Miền khi ra đầu thú được tại ngoại và vụ án được giải quyết nhanh.
Ngày 5-2-2021, TAND tỉnh An Giang xét xử sơ thẩm vụ án, tại phiên tòa, các bị cáo Phương, Tới, Miền thay đổi lời khai, thừa nhận Út Mạnh là chủ mưu, cầm đầu đường dây buôn lậu hàng hoá nên hồ sơ vụ được HĐXX trả lại VKS để điều tra bổ sung.
Trong giai đoạn điều tra bổ sung vụ án, ông Đinh Văn Nơi, Giám đốc Công an tỉnh An Giang, đã giao vụ án này cho Văn phòng Cơ quan CSĐT (PC01) Công an tỉnh để điều tra bổ sung. Kết quả điều tra đã làm rõ được vai trò của Hạnh và Út Mạnh.
Căn cứ vào kết quả điều tra bổ sung, Cơ quan PC01 Công an tỉnh An Giang đã thay đổi quyết định khởi tố vụ án và thay đổi quyết định khởi tố bị can đối với Phương, Tới, Miền từ tội vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới sang tội buôn lậu; khởi tố bị can đối với Út Mạnh và Hạnh, Nguyễn Tường Cẩm Tú, Trần Văn Phương về tội buôn lậu để điều tra xử lý.
Trên cơ sở kết quả điều tra bổ sung vụ án, Ban Giám đốc và Ban Thường vụ Đảng uỷ Công an tỉnh An Giang nhận thấy có dấu hiệu sai phạm của các điều tra viên và một số lãnh đạo Phòng PC03 trong quá trình phục hồi điều tra vụ án buôn lậu nên đã giao Uỷ ban kiểm tra Công an tỉnh An Giang kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với các bị cáo.
Kết quả kiểm tra xác định, Tấn, Trí, Tài trong quá trình điều tra vụ án trên có động cơ vụ lợi cá nhân, cố ý làm trái các quy định của pháp luật trong việc điều tra vụ án; cố ý không thực hiện đầy đủ các hoạt động tố tụng theo quy định, dẫn đến bỏ lọt tội phạm và các đối tượng phạm tội đặc biệt nguy hiểm. Do đó, Công an tỉnh An Giang đã chuyển hồ sơ vụ việc đến Cơ quan điều tra VKSND Tối cao điều tra theo thẩm quyền.
Tự suy luận mối quan hệ của giám đốc công an tỉnh với bà trùm buôn lậu
Tại Cơ quan điều tra VKSND Tối cao, Tài khai nhận động cơ phạm tội do có quan hệ họ hàng với chồng của Mười Tường (ông Huỳnh Bá Kiệm) và suy nghĩ của cá nhân Tài cho rằng Mười Tường có mối quan hệ thân thiết với ông Bùi Bé Tư, Giám đốc Công an tỉnh An Giang, nên đã nhận lời giúp đỡ Mười Tường để báo cáo và đề xuất với Tấn cho Phương, Tới, Miền được tại ngoại và trong quá trình điều tra cố ý bỏ lọt hành vi phạm tội có liên quan đến Mười Tường và đồng bọn.
Hồ Văn Tấn khai nhận nguyên nhân Tấn không chỉ đạo Trí điều tra làm rõ hành vi buôn lậu của Mười Tường, Út Mạnh vì qua dư luận xã hội ở địa phương và suy nghĩ của cá nhân Tấn cho rằng Mười Tường và giám đốc Công an tỉnh An Giang lúc bấy giờ có mối quan hệ thân thiết nên Tấn đã chủ động né tránh điều tra làm rõ sự thật vụ án vì ngại va chạm, sợ bị ảnh hưởng đến vị trí công tác của bản thân. Đồng thời việc Tấn đề xuất và quyết định cho các bị can Phương, Tới, Miền được tại ngoại trái quy định là vì trước đó Tài đã nhờ Tấn giúp đỡ cho Mười Tường và các bị can trên.
Bị cáo Trí là điều tra viên đã trực tiếp tham gia điều tra vụ án từ giai đoạn đầu. Trí biết rõ vai trò của Phương, Tới, Miền trong vụ án. Khi được phân công làm thủ tục tiếp nhận đầu thú và ghi lời khai các bị can, thấy các bị can khai báo gian dối, không thừa nhận hành vi phạm tội nhưng Trí không đề xuất bắt tạm giam theo chức trách của điều tra viên mà thực hiện theo chỉ đạo của Tấn, Tài cho các bị can này tại ngoại.
Trí khai nhận khi được Tấn, Tài chỉ đạo cho Phương, Tới, Miền, là những bị can phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, bỏ trốn truy nã ra đầu thú được tại ngoại và sau nhiều lần báo cáo việc các bị can này không thành khẩn khai báo, thông cung nhưng Tấn, Tài đều không có ý kiến chỉ đạo. Trí đã hiểu rằng Tấn, Tài không muốn mở rộng điều tra vụ án, không muốn điều tra làm rõ hành vi của Mười Tường, Út Mạnh để xử lý.
Trí vì sợ ảnh hưởng đến vị trí công tác của bản thân do vậy, Trí đã bỏ qua các biện pháp, yêu cầu điều tra, chỉ thực hiện hỏi cung các bị can Phương, Tới, Miền để kết thúc điều tra. Đồng thời trong quá trình điều tra, Trí cũng nhiều lần nhận được quà (bánh, trái cây, rượu) của Mười Tường, Trí có hỏi vay tiền của Mười Tường nhưng không được.
Tại phiên toà hôm nay, tất cả bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội và cho rằng cáo trạng truy tố mình là đúng. Cụ thể, bị cáo Tài thừa nhận có mối quan hệ họ hàng với bên chồng Mười Tường nhưng không báo cáo khi được phân công vì cho rằng mình trong có thẩm quyền chỉ đạo trực tiếp vụ án nên không ảnh hưởng. Khi Tài báo cáo vụ việc thì không có nói với Tấn là do Mười Tường nhờ. Trong quá trình điều tra đến nay bị cáo đã nhận thức được hành vi sai phạm của mình.
Còn Tấn chỉ thừa nhận đã có quyết định tố tụng chuyển đổi tội danh từ buôn lậu sang vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới, và áp dụng biện pháp ngăn chặn không đúng. Ban đầu, bị cáo không biết mối quan hệ của Tài và Mười Tường. Đồng thời Tấn khẳng định quá trình điều tra bị cáo không có vụ lợi, không có động cơ mục đích gì, và cũng không biết mối quan hệ của ông Bé Tư và Mười Tường thế nào, các quyết định của bị cáo là xuất phát từ ý chí chủ quan.
Bị cáo Trí cũng thừa nhận hành vi phạm tội của mình như cáo trạng. Tuy nhiên Trí khai năm 2016 đã gặp Mười Tường; có nhận quà bánh, và có ý mượn tiền bà này từ trước khi được phân công điều tra vụ án.
Những suy diễn không căn cứ về cựu giám đốc Công an tỉnh
Đối với việc Hồ Văn Tấn, Lê Tấn Tài, Nguyễn Minh Trí khai nguyên nhân không điều tra làm rõ hành vi của Mười Tường, Út Mạnh là do lo sợ mối quan hệ cá nhân của Mười Tường với ông Bùi Bé Tư (cựu giám đốc Công an tỉnh An Giang), cơ quan điều tra xác định đây chỉ là suy nghĩ và nhận định cá nhân của các bị cáo.
Cũng không thu thập được tài liệu chứng cứ xác định mối quan hệ thân thiết của ông giám đốc công an tỉnh với Mười Tường, không xác định được ông chỉ đạo cho Phương, Tới, Miền được tại ngoại, không xác định được ông có chỉ đạo không điều tra làm rõ hành vi phạm tội của Mười Tường, Út Mạnh. Do đó cơ quan điều tra không xem xét trách nhiệm của người được nêu trong lời khai.
