Tháng trước, Bộ Quốc phòng Afghanistan đã đăng trên mạng xã hội những bức ảnh chụp 7 chiếc trực thăng mới tinh vừa nhận được từ Mỹ.
Sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết sự hỗ trợ này sẽ giúp chính phủ Afghanistan ổn định tình hình đất nước, theo hãng tin Reuters.
Các phương tiện quân sự được Mỹ chuyển giao cho quân đội Afghanistan vào tháng 2. Ảnh: REUTERS
Tuy nhiên, chỉ trong vài tuần, Taliban đã kiểm soát gần như toàn bộ đất nước và thu giữ tất cả vũ khí và thiết bị quân sự từ tay quân đội Afghanistan. Các vũ khí Taliban thu được bao gồm các xe bọc thép, nhiều thùng vũ khí mới, thiết bị liên lạc và thậm chí cả máy bay quân sự không người lái.
"Những vũ khí chưa bị phá hủy bây giờ đều là của Taliban" - một quan chức Mỹ giấu tên nói với Reuters.
Nhiều quan chức và cựu quan chức Mỹ lo ngại những vũ khí này có thể được sử dụng để tấn công dân thường, rơi vào tay các nhóm chiến binh khác như Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), hoặc thậm chí là được chia sẻ cho các đối thủ của Mỹ bao gồm Trung Quốc và Nga.
"Chúng tôi đã thấy các tay súng Taliban được trang bị vũ khí do Mỹ sản xuất mà họ thu giữ được từ lực lượng Afghanistan. Điều này gây ra mối đe dọa đáng kể đối với Mỹ và đồng minh" - Nghị sĩ Michael McCaul, thành viên đảng Cộng hòa đứng đầu tiểu ban của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện nói với Reuters.
"Trong cái rủi có cái may"
Trong giai đoạn 2002-2017, Mỹ đã cung cấp cho quân đội Afghanistan số vũ khí khổng lồ (tổng giá trị khoảng 28 tỉ USD), bao gồm súng, tên lửa, kính nhìn xa vào ban đêm và thậm chí cả máy bay không người lái nhỏ để thu thập thông tin tình báo.
Ngoài ra, lực lượng Afghanistan cũng nhận tổng cộng 208 máy bay chiến đấu từ Washington.
Trong 20 năm qua, Mỹ đã chuyển giao một lượng rất lớn các vũ khí cho Afghanistan. Ảnh: REUTERS
Tuy nhiên, một quan chức Mỹ cho biết hiện có khoảng 40 đến 50 máy bay trong số đó đang ở Uzbekistan, sau khi các phi công thuộc quân đội Afghanistan dùng chúng để chạy trốn khỏi đất nước.
Ngoài ra, trước khi Taliban thắng thế ở Kabul, một số máy bay khác trong số đó đã được gửi về Mỹ để bảo trì.
Một số quan chức cho biết các máy bay, trực thăng của Mỹ cần được bảo dưỡng thường xuyên và rất khó để sử dụng nếu không được đào tạo chuyên sâu.
"Trớ trêu thay, việc thiết bị của chúng tôi bị hỏng thường xuyên lại là một chuyện may mắn" - một quan chức khác nói.
Theo Tướng Joseph Votel - người có trách nhiệm giám sát các hoạt động quân sự của Mỹ tại Afghanistan, hầu hết các thiết bị cao cấp mà Taliban thu giữ, bao gồm cả máy bay, không được trang bị công nghệ nhạy cảm của Mỹ.
Tuy nhiên, một số thiết bị dễ sử dụng hơn có thể là mối đe dọa lớn đối với Mỹ.
Kể từ năm 2003, Mỹ đã cung cấp cho lực lượng Afghanistan ít nhất 600.000 vũ khí bộ binh, bao gồm súng trường tấn công M16, 162.000 thiết bị liên lạc và 16.000 kính hỗ trợ nhìn ban đêm.
Tướng Votel cho biết những vũ khí cỡ nhỏ mà Taliban thu giữ như súng máy, súng cối, cũng như các loại pháo bao gồm cả súng đại liên, có thể đe dọa các nỗ lực ngăn chặn khủng bố của Mỹ.
Ngoài ra, Washington cũng lo ngại Taliban sẽ chia sẻ các thiết bị này với các đối thủ lớn của Mỹ như Trung Quốc và Nga.
Các quan chức cho biết Mỹ không loại trừ việc tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các thiết bị lớn như máy bay trực thăng. Tuy nhiên, Washington lo rằng hành động này có thể "gây phản cảm" với Taliban và làm ảnh hưởng mục hiện tại của Mỹ là sơ tán người dân.
