Sáng 31-12-2014, Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp (CCTP) Trung ương đã họp phiên thứ 17 để góp ý cho báo cáo tình hình thực hiện các nhiệm vụ CCTP năm 2014 và nhiệm vụ trọng tâm công tác CCTP năm 2015.
Một nội dung đáng chú ý theo báo cáo của Ban Chỉ đạo, nhiều chủ trương, nhiệm vụ của CCTP đã được đưa vào nội dung các dự thảo sửa đổi luật.
Cụ thể, dự thảo BLHS (sửa đổi) đã tập trung thể hiện chủ trương đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội. Theo đó, dự thảo giảm hình phạt tù, mở rộng áp dụng hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ đối với một số tội phạm. Chỉ áp dụng hình phạt tử hình đối với một số ít loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng và giảm loại tội có hình phạt tử hình. Giảm bớt khung hình phạt tối đa quá cao trong một số loại tội phạm; quy định chế định tạm tha tù có điều kiện…
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát biểu chỉ đạo tại phiên họp. Ảnh: TN
Ngoài ra, dự thảo không quy định thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các loại tội phạm về tham nhũng; quy định trách nhiệm hình sự nghiêm khắc hơn đối với những tội phạm là người có thẩm quyền trong thực thi pháp luật, những người lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội…
Trong khi đó, dự thảo BLDS (sửa đổi) đã tập trung thể hiện chủ trương đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức khi tham gia giao dịch, thúc đẩy các quan hệ dân sự phát triển lành mạnh. Dự thảo xác định chế độ sở hữu, bổ sung cơ chế pháp lý mới để bảo vệ tốt hơn quyền, nghĩa vụ dân sự, đặc biệt là chế độ giám hộ đối với người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự. Dự thảo cũng bổ sung quy định khi người dân có yêu cầu giải quyết vụ, việc dân sự thì tòa không được từ chối với lý do chưa có điều luật áp dụng…
Các dự thảo luật tố tụng tư pháp đã quy định theo hướng cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 về đảm bảo nguyên tắc tranh tụng trong xét xử; quy định chặt chẽ thủ tục, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ của cá nhân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền… Quy định căn cứ và người có thẩm quyền quyết định việc áp dụng các biện pháp tạm giam…
Tuy nhiên, “việc nghiên cứu, xây dựng một số đề án và dự thảo luật còn chậm tiến độ, chưa kịp thời nên khi trình dự án luật còn lúng túng; vẫn còn một số chủ trương quan trọng chưa được thể chế hóa đầy đủ theo tinh thần CCTP nêu trong Nghị quyết 49” - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo CCTP Trung ương Lê Thị Thu Ba nhận xét.
Kết luận phiên họp, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Trưởng ban Chỉ đạo CCTP Trung ương, đánh giá năm 2014 là năm có nhiều khó khăn thách thức nhưng các cơ quan tư pháp đã đạt được những kết quả hết sức tích cực, đặc biệt là việc hoàn thiện nhiều đề án, thể chế hóa kịp thời các dự luật theo tinh thần Hiến pháp 2013. Việc tổng kết tám năm thực hiện công tác CCTP đã rút ra được những bài học kinh nghiệm, đồng thời đặt ra những vấn đề mới cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung trong giai đoạn tới...
Theo kế hoạch, năm 2015, Ban Chỉ đạo CCTP Trung ương sẽ tập trung thảo luận, cho ý kiến về một số luật quan trọng như BLHS, BLTTHS; cho ý kiến về Đề án Thực trạng và giải pháp phòng, chống tiêu cực trong hoạt động tư pháp; Đề án Xây dựng cơ chế phát triển đội ngũ luật sư…
