Tờ South China Morning Post ngày 15-6 cho biết một nhóm các nhà thiên văn ở Trung Quốc và Mỹ chuyên tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh tiết lộ họ đã phát hiện ra một tín hiệu vô tuyến bí ẩn từ hướng của một hành tinh giống Trái Đất.
Các nhà khoa học cho biết tín hiệu băng tần hẹp trên đã được kính thiên văn vô tuyến lớn nhất thế giới đặt tại Trung Quốc thu lại. Dù nhấn mạnh phát hiện mới này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, song các nhà khoa học cho hay vẫn còn nhiều thông tin cần được xác minh.
Theo báo cáo, tín hiệu vô tuyến bí ẩn phát ra từ hướng của Kepler-438 - một ngôi sao lùn đỏ trong chòm sao Lyra, cách Trái Đất khoảng 473 năm ánh sáng. Quay quanh Kepler-438 trong vùng có thể sinh sống được là Kepler-438b, một trong những hành tinh giống Trái Đất nhất từng được tìm thấy bên ngoài Hệ Mặt trời.
Các nhà khoa học đã phát hiện tín hiệu vô tuyến này ở tần số 1,14 GHz, trong khoảng thời gian từ tháng 11-2020 đến tháng 9-2021 bằng kính viễn vọng vô tuyến hình cầu khẩu độ 500 mét (FAST) ở tây nam Trung Quốc, có sứ mệnh “Tìm kiếm trí thông minh ngoài Trái Đất” (SETI).
| |
Kính viễn vọng vô tuyến hình cầu khẩu độ 500 mét (FAST) được đặt ở tây nam Trung Quốc. Ảnh: CNN |
Hiện các nhà thiên văn học tại Đại học Sư phạm Bắc Kinh, Đài quan sát thiên văn quốc gia Trung Quốc và Đại học California (Mỹ) cùng các tổ chức khác đang nghiên cứu dữ liệu mới này. Họ đã loại trừ tất cả các nguồn gây nhiễu tần số vô tuyến trên mặt đất ngoài kính thiên văn, bao gồm máy bay.
Các nhà khoa học cũng loại trừ khả năng tín hiệu phát từ các vật thể nhân tạo, chẳng hạn như vệ tinh hoặc tàu thăm dò không gian, do không có vệ tinh hoặc tàu thăm dò không gian nào xuất hiện trong khu vực tìm kiếm chính của máy thu phát vào thời điểm đó.
SETI là một trong năm mục tiêu cốt lõi được liệt kê trong kế hoạch ban đầu của FAST. Trước khi phát triển kính viễn vọng FAST, các nhà khoa học đã sử dụng kính thiên văn vô tuyến, bao gồm kính thiên văn Arecibo rộng 305 mét ở Puerto Rico, để xác định các tín hiệu đáng ngờ, song không có tín hiệu nào được xác nhận từ khu vực ngoài hành tinh.
Ông Trương Đồng Kiệt - nhà khoa học tại trường ĐH Sư phạm Bắc Kinh và là trưởng dự án SETI tại FAST - cho biết với độ nhạy cao, phạm vi bao phủ bầu trời rộng và bộ thu phát hiệu quả, kính viễn vọng FAST có thể tìm thấy những tín hiệu hiếm gặp nhất ngoài Trái Đất.
Trước khi FAST chính thức tham gia tìm kiếm sự sống hành tinh vào tháng 9-2020, kính viễn vọng này đã hoàn thành cuộc khảo sát SETI đầu tiên và xác định được hai nhóm tín hiệu khả nghi.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất đối với FAST và các kính thiên văn vô tuyến khác là xác định và loại bỏ các tiếng ồn nhân tạo và vật lý thiên văn khác từ các tín hiệu thu được, bao gồm tiếng ồn mới được phát hiện từ vùng Kepler-438.
“Mặc dù có nhiều yếu tố trùng khớp với tín hiệu ngoài Trái Đất, vẫn có một số bằng chứng khiến chúng tôi nghi ngờ rằng Kepler-438 là một tín hiệu nhiễu tần số vô tuyến của một thiết bị nào đó” - các nhà khoa học nhận định.
Để điều tra thêm, FAST đã đưa ra các quan sát bổ sung để xem xét hướng của Kepler-438.
“Có thể mất nhiều thời gian để chứng minh điều đó bằng nhiều cách, nhưng ngay cả khi đó là một tín hiệu nhiễu, nó vẫn sẽ cung cấp cho chúng tôi những bài học có ý nghĩa trong tương lai” - ông Trương nói.
