Ngay sau khi HĐXX TAND TP.HCM công bố quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung vụ án Phương Nga, ông Vũ Phi Long (ảnh), nguyên Phó Chánh Tòa Hình sự TAND TP.HCM, đã chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM những nhận xét về phiên xử này.
. Phóng viên: Thưa ông, ông đánh giá thế nào về phiên tòa xử vụ Phương Nga?
+ Ông Vũ Phi Long: Theo tôi, phiên tòa thể hiện tinh thần cốt lõi của cải cách tư pháp. Diễn biến phiên tòa cho thấy tính dân chủ, công khai qua việc bị cáo, người liên quan, người làm chứng, luật sư được thể hiện tất cả vấn đề, chứng cứ liên quan vụ án một cách khách quan toàn diện, không gò ép, không hạn chế mà mở rộng, tạo điều kiện cho họ được phát biểu, trình bày, được quyền cung cấp và giao nộp chứng cứ cho tòa.
. Việc điều hành của chủ tọa phiên tòa liệu đã thể hiện tinh thần này?
+ Chủ tọa thể hiện bản lĩnh trong điều khiển phiên tòa, đi đúng trọng tâm, tạo điều kiện và mở rộng không gian tranh tụng để các bên cọ xát các chứng cứ, lý luận thực tiễn và sau đó là giải quyết triệt để các tài liệu và chứng cứ phát sinh bằng quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung.
. Luật sư đã đưa ra nhiều tài liệu nhằm giúp tòa đánh giá đúng bản chất vụ án, ông nhận thấy vai trò luật sư trong vụ này thế nào?
+ Luật sư của các bên đã làm hết sức mình nhằm làm sáng tỏ nhiều tình tiết không thể hiện trong hồ sơ. Các diễn biến tại phiên tòa vừa thể hiện phiên xử đảm bảo tranh tụng, chứ không phải án tại hồ sơ (tức không phải hồ sơ có sao xử vậy).
. Qua phiên tòa, ông thấy điểm gì là nổi bật mà cơ quan tố tụng đã làm tốt?
+ Đây là vụ án mà tại tòa phát sinh nhiều tình tiết, chứng cứ quan trọng mà CQĐT, VKS chưa làm rõ mà HĐXX đã điều tra, thu thập từ chính các bị cáo, người làm chứng và luật sư hai bên. Từ đó chứng minh được cho toàn xã hội và hệ thống tư pháp rằng tình trạng án tại hồ sơ đã chấm dứt từ khi không gian tranh tụng được bảo đảm.
. Ông nhận xét gì về vai trò, trách nhiệm của VKS?
+ Tôi rất tiếc phải nói rằng kiểm sát viên trong vụ án này còn mờ nhạt và thụ động, chưa phát huy được chức năng giữ quyền công tố. Mọi vấn đề đều do các bên chủ động, tạo ra diễn biến, kịch tính, bất ngờ chứ không do kiểm sát viên đưa ra.
. Xin cám ơn ông.
| Chủ tọa làm bị cáo Nga tin nên đã khai báo Ngay từ phần xét hỏi, tòa đã dân chủ để các bên được nói hết các vấn đề, thể hiện đầy đủ bản chất vụ án, bộc lộ được nhiều vấn đề còn nghi vấn, từ đó HĐXX đi đến quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung. Mặt khác, các bị cáo đã bị tạm giam hai năm ba tháng, HĐXX chưa thể đưa ra được những phán quyết cuối cùng đối với vụ án. Vì vậy, HĐXX đã đề nghị lãnh đạo TAND TP.HCM hủy bỏ biện pháp tạm giam, cho hai bị cáo tại ngoại là phù hợp.
HĐXX nói chung và thẩm phán chủ tọa nói riêng đã thực hiện nguyên tắc độc lập xét xử. Quá trình điều tra, thu thập chứng cứ tại phiên tòa của HĐXX công khai, hợp pháp, đúng quy định của BLTTHS. HĐXX quyết định trên cơ sở khoa học, đã thu thập được các tài liệu, chứng cứ thì cần được điều tra theo quy định mà tại tòa không thể điều tra được.
Chủ tọa phiên tòa đã tạo điều kiện khai thác tốt những tình tiết vụ án, làm bộc lộ những dữ kiện chưa được làm rõ. Cách điều hành của ông khiến bị cáo có niềm tin nên sau đó đã không còn im lặng nữa. Người làm chứng cũng cung cấp tài liệu, chứng cứ. Báo chí cũng được tạo điều kiện tác nghiệp tốt khiến người dân tin tưởng hơn vào cơ quan tư pháp.
Ủy viên Ủy ban Tư pháp Quốc hội NGUYỄN ĐỨC SÁU,
nguyên Chánh Tòa Hình sự TAND TP.HCM
|
