Thanh tra Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận thanh tra tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO).
Theo đó, TISCO (chủ đầu tư), Tập đoàn Xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC - nhà thầu), Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS - đại diện chủ sở hữu vốn tại TISCO), Bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan đã có hàng loạt khuyết điểm, sai phạm.
Ký hợp đồng bất lợi
Đến thời điểm thanh tra, tổng giá trị TISCO đã thanh toán cho dự án là 4.421 tỉ đồng (tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả là gần 3.900 tỉ đồng, hiện phải trả lãi vay trên 40 tỉ đồng/tháng). Trong đó, TISCO đã thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục của dự án đều chưa hoàn thành, đến năm 2013 MCC và các nhà thầu đã dừng thi công.
TISCO đã thanh toán tiền thuế thay MCC, chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị gần 12 triệu USD vượt giá trị hợp đồng, trong khi MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam với giá trị xác định bước đầu là gần 39 triệu USD. Hiện một số thiết bị đã rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư.
Thanh tra Chính phủ khẳng định TISCO thành lập ban quản lý dự án không đủ năng lực, phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển gói thầu không đúng quy định; lập, trình xin phê duyệt điều chỉnh gói thầu EPC từ hơn 143 triệu USD lên gần 161 triệu USD không đúng quy định…
Nhiều hạng mục của dự án mở rộng giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên bị xuống cấp. Ảnh: CTV
TISCO đã ký hợp đồng với MCC không chặt chẽ, không quy định cụ thể về tiến độ thực hiện, không quy định tiêu chuẩn kỹ thuật, không phê duyệt và kiểm soát chặt chẽ tiến độ tổng thể của dự án; quản lý dự án không đúng quy định gây bất lợi cho TISCO, làm ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng dự án; gây thất thoát vốn đầu tư, không đúng hợp đồng.
TISCO còn ký các phụ lục thỏa thuận với MCC, trong đó có việc tiếp nhận nhiều máy móc, thiết bị không đúng quy cách, chủng loại, sai xuất xứ, tên nhà cung cấp, thông số kỹ thuật…
Thanh tra cũng cho là Tập đoàn MCC không thực hiện các điều khoản đã cam kết; chậm bàn giao thiết kế cơ sở; chậm bàn giao thiết bị, cung cấp nhiều máy móc, thiết bị không theo hợp đồng…
Kiến nghị điều tra bốn vi phạm
Từ những cơ sở trên, tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công Thương chỉ đạo VNS và TISCO thu hồi tiền thuế TISCO đã nộp thay và gần 50 triệu USD khác.
Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ còn kiến nghị xử lý việc điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỉ đồng không có cơ sở, không đúng quy định. Đồng thời, giao Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính và các bộ liên quan theo thẩm quyền kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với đơn vị, cá nhân có khuyết điểm, sai phạm.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, sai phạm nêu tại kết luận thanh tra.
Thanh tra cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an khẩn trương điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự (Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ, tài liệu cho Cơ quan CSĐT Bộ Công an) đối với các vi phạm của lãnh đạo và cán bộ TISCO.
