Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT về kế hoạch sản xuất và nhu cầu tiêu thụ lúa gạo và rau quả năm 2020, dự kiến kế hoạch sản xuất lúa năm 2020 đạt 43,5 triệu tấn thóc. Trong khi đó nhu cầu tiêu thụ thóc trong nước là 29,96 triệu tấn thóc; cụ thể, người dân tiêu thụ 14,26 triệu tấn thóc; phục vụ chế biến 7,5 triệu tấn thóc; phục vụ chăn nuôi 3,4 triệu tấn thóc...
Nông dân thu hoạch lúa ở Hậu Giang. Ảnh: CHÂU ANH
Về tình hình xuất khẩu gạo, tính đến ngày 15-3, sản lượng gạo xuất khẩu đạt 1,29 triệu tấn, tăng 26,5% và giá trị đạt 602 triệu USD, tăng 34,6% so với cùng kỳ năm 2019. Dự báo, sản lượng gạo xuất khẩu năm 2020 là 6,5-6,7 triệu tấn gạo (tương đương 13-13,4 triệu tấn thóc).
Căn cứ tình hình thực tế hiện nay, Bộ NN&PTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ NN&PTNT tập trung theo dõi, thống kê sát thực tế về tình hình sản xuất, cơ cấu, sản lượng, nguồn thóc, gạo hàng hóa theo từng chủng loại, mùa vụ; phối hợp với các địa phương để định hướng sản xuất, kịp thời ứng phó với các tình hình mới.
Đồng thời giao Bộ Công Thương tiếp tục theo dõi sát nhu cầu xuất nhập khẩu của các thị trường để kịp thời tận dụng tốt cơ hội từ các thị trường này. Đặc biệt lưu ý theo dõi sát tình hình xuất khẩu gạo của Ấn Độ và các nước xuất khẩu gạo trong khu vực. Phối hợp Hiệp hội Lương thực và các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo để đảm bảo dự trữ, lưu thông và bình ổn giá lúa gạo nội địa cũng như xuất khẩu, trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp.
Trước đó, ngày 23-3, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về đảm bảo an ninh lương thực trong bối cảnh tác động của dịch COVID-19 do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì, bộ trưởng Bộ Công Thương đã có đề xuất về việc tạm dừng việc xuất khẩu gạo đến hết tháng 5-2020.
Theo Bộ Công Thương, mục đích của việc tạm dừng xuất khẩu gạo nhằm đảm bảo các mục tiêu, nguyên tắc điều hành xuất khẩu gạo, góp phần ổn định giá gạo trong nước.
Sau khi xem xét, Thủ tướng đồng ý với đề xuất của Bộ Công Thương. Thủ tướng giao Bộ Công Thương khẩn trương xây dựng, ban hành thông tư hướng dẫn để cụ thể hóa việc tạm dừng xuất khẩu gạo theo trình tự thủ tục rút gọn.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan tạm dừng việc mở tờ khai hải quan xuất khẩu gạo từ 0 giờ ngày 24-3. Ngay sau đó, Tổng cục Hải quan đã có công văn gửi Cục Hải quan các tỉnh, thành phố, Cục CNTT&TKHQ, Cục Quản lý rủi ro và Cục Điều tra chống buôn lậu về tạm dừng đăng ký, tiếp nhận và thông quan các lô hàng các loại gạo xuất khẩu từ 0 giờ ngày 24-3.
Tuy nhiên, đến chiều 24-3, Bộ Công Thương lại có văn bản hỏa tốc gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị chưa thực hiện việc tạm dừng xuất khẩu gạo.
Lý do là sau khi tiếp nhận phản ánh của một số doanh nghiệp cho thấy đang có sự chênh về số liệu mà Bộ Công Thương đang có với số liệu thực tế ở các địa phương và doanh nghiệp, Bộ Công Thương thấy rằng cần có thêm thời gian để đánh giá lại sản lượng thực tế của vụ đông xuân, rà soát lại lượng hợp đồng xuất khẩu đã ký cũng như lượng tồn kho thực tế ở các doanh nghiệp.
Do đó, Bộ Công Thương kiến nghị việc mở tờ khai hải quan cho gạo xuất khẩu vẫn tiếp tục thực hiện bình thường.
