Các bị cáo tại phiên xử. Ảnh: H.Y
Sài Gòn One Tower được giới thiệu là dự án có vị trí đẹp, giá trị cao, đã hoàn tất thủ tục pháp lý sẵn sàng để xây dựng. Cao ốc có vị trí "vàng" tại góc đường Hàm Nghi – Tôn Đức Thắng – Võ Văn Kiệt, quận 1, đối diện bến Bạch Đằng, tổng vốn đầu tư 256 triệu USD tức hơn 5.000 tỉ đồng và được kỳ vọng là một trong những kiến trúc đẹp nhất của thành phố.
Ông Bình đánh giá đây là dự án có vị trí chiến lược, DAB có thể thuê hoặc mua một phần để làm trụ sở, thuận tiện cho việc giao dịch kinh doanh, nên đồng ý tài trợ tiền và đề nghị Khánh cho DAB cùng cá nhân ông Bình mua 5% cổ phần Công ty CP Địa ốc Sài Gòn M&C (công ty con, thực hiện dự án cao ốc).
DAB sau đó tài trợ vốn bằng hình thức cho Công ty con vay 679 tỉ vốn dài hạn. Tài sản đảm bảo là tài sản hình thành từ vốn vay, một phần của dự án. Đồng thời, ông Bình cho một số cá nhân là nhân viên của Khánh đứng tên vay vốn để hợp tác đầu tư với Công ty CP M&C (công ty mẹ) thực hiện dự án với mục đích có thêm cơ hội mua sản phẩm khi cao ốc hoàn thiện.
Việc này dẫn tới dư nợ của nhóm khách hàng M&C (gồm nhiều cá nhân và pháp nhân) tại DAB ngày càng lớn, mối quan hệ tài chính giữa ông Bình với họ không thể tách rời.
Ngoài ra, năm 2011, Công ty CP M&C còn ký hợp đồng với Công ty TNHH Một thành viên Ba Son để đầu tư làm dự án Trung tâm phức hợp Sài Gòn - Ba Son, số 2 Tôn Đức Thắng, quận 1. Hai bên thỏa thuận Công ty CP M&C đặt cọc 500 tỉ đồng và Khánh đề nghị DAB rót vốn. Ông Bình đồng ý với điều kiện DAB sẽ tham gia khai thác dự án sau này, đồng thời nhận tài sản thế chấp là dự án hình thành trong tương lai.
Đang thụ án tù chung thân, ông Trần Phương Bình lại phải hầu toà. Ảnh: H.Y
Theo chỉ đạo của ông Bình, DAB giải ngân cho 4 công ty thuộc nhóm M&C vay 1.520 tỉ đồng. Tuy nhiên, thỏa thuận thế chấp tài sản trên tại DAB không có Công ty Ba Son trong khi đây là đơn vị sở hữu quyền sử dụng đất tại số 2 Tôn Đức Thắng và là chủ đầu tư dự án.
"Việc ngân hàng nhận thế chấp tài sản đảm bảo như vậy là trái quy định pháp luật vì chưa công chứng và đăng ký giao dịch đảm bảo", cơ quan tố tụng nhận định.
Trong khi số tiền được giải ngân, Khánh không sử dụng đúng mục đích mà dùng để đảo nợ cho nhiều khoản vay và trả cho những cổ đông rút vốn khỏi các dự án chậm tiến độ của Công ty CP M&C. Do Khánh không thực hiện nghĩa vụ tài chính theo thỏa thuận hợp tác, Công ty Ba Son sau đó thanh lý hợp đồng. Việc này khiến hợp đồng hợp tác giữa Công ty CP M&C và DAB chỉ là lập khống để hợp thức hóa hồ sơ vay.
Cơ quan điều tra xác định Khánh và ông Bình còn bàn bạc, thống nhất thủ thuật vay đảo nợ; phù phép nhiều hồ sơ vay vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư khống với nhiều tài sản là dự án bất động sản ở TP.HCM.
Tổng cộng từ năm 2007 đến 2013, Khánh đã sử dụng pháp nhân 11 công ty thuộc nhóm khách hàng M&C và 10 cá nhân (là người quen, nhân viên dưới quyền của Khánh) vay hơn 7.100 tỉ đồng.
VKS truy tố ông Bình (cựu Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB) về hai tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (khoản 3 Điều 179 BLHS 1999 sửa đổi bổ sung 2009) và tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (điểm a Khoản 4 Điều 355 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 có khung hình phạt lên tới tù chung thân).
Bị cáo Khánh và 10 bị cáo khác bị truy tố với vai trò giúp sức về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Trong giai đoạn 1 vụ án, ông Bình bị TAND Cấp cao tại TP.HCM tuyên phạt tù chung thân về các tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, gây thiệt hại hơn 3.600 tỉ đồng cho DAB...
