Sữa đậu nành ngon nhờ... bột béo!

Bạn sẽ rùng mình bởi sự mất vệ sinh của những nơi sản xuất này và có một bí mật: Sự béo ngậy và thơm ngon của ly sữa đậu nành thật ra chỉ là một ít bột béo mua ở chợ Kim Biên (quận 5, TP.HCM) với giá vài ngàn đồng cho mấy chục lít sữa.

Lò sản xuất rộng chừng 3 m2

Một lần ghé thăm khu Xóm Mới (phường 16, Gò Vấp, TP.HCM) và thọ giáo, tôi đã ghi nhận được một quy trình sản xuất sữa đậu nành: Đậu được ngâm từ 17 giờ chiều, sau đó đến giai đoạn xay đậu và nhóm lò để nấu cho đến sáng sớm. Khoảng 2-3 giờ sáng thì các đại lý bán ở các chợ đã đến lò í ới lấy hàng đem đi bỏ mối trong khi những người làm công vẫn tiếp tục nấu. Khu vực sản xuất rộng chừng 3 m2 để chứa lò nấu đậu, máy xay đậu, kệ ép đậu, thùng chứa sữa, nhà vệ sinh... Xung quanh được bao trùm đến ngột ngạt một mùi chua hăng hắc khó chịu của đậu ngâm, của mùi khói than đá, của mùi hôi các vật dụng... Những người làm công ở đây đều phải mang ủng vì nếu không sẽ bị nước ăn chân, môi trường ô nhiễm và mất vệ sinh...

Sữa đậu nành... ngon, bổ, rẻ!

Để chế biến một lít sữa đậu nành ngon, bổ dưỡng bằng phương pháp thủ công phải mất nhiều thời gian chế biến nên người tiêu dùng không thể tự nấu mà thường đi mua ở chợ hoặc ngoài đường về uống. Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì sữa đậu nành thật sự là ngon, bổ dưỡng nếu được chế biến đúng cách. Để có một lít sữa đậu nành thì phải có 200 g đậu nành + 20 g đậu phụng (lạc) + 20 g đường cát + một lít nước. Nhưng chỉ với hai, ba ngàn đồng cũng mua được lít sữa đậu nành bán ở bên ngoài!?

Cũng tại khu Xóm Mới, tôi đã biết “bí quyết” của ông chủ: đổ một gói bột màu trắng vào trong nồi sữa đang sôi! Sau này tôi khám phá ra rằng: “Muốn cho sữa uống có mùi thơm và béo thì chỉ cần ra chợ Kim Biên mua bột béo nấu sữa đậu nành. Đặc biệt, muốn thơm ngậy mùi sữa đậu nành để khách ghiền hơn thì mua thêm viên hương đậu nành. Giá chỉ vài ngàn đồng”!?

Anh Ngọc, người dẫn đường cho tôi thâm nhập cho biết: làm lò nấu sữa đậu nành bán thì phải ngon, bổ, rẻ người ta mới mua chớ. Nhưng nếu nấu đúng như công thức thì ông chủ bị lỗ chắc! Cho nên, cứ thêm nước vào nhưng vẫn thơm ngon và có mùi đặc trưng của sữa đậu nành. Để lâu hư thì ông chủ cho thêm chút ít phụ gia vào. Tất cả là bí kíp đó nghen.

Sữa đậu nành, phó mặc người bán!

Chị Cao Thị Hoa (23 tuổi, công nhân ở KCN Tân Bình, TP.HCM) mẹ của bệnh nhi Trần Văn T. (18 tháng tuổi) đang điều trị tại khoa Tiêu hóa, BV Nhi đồng 1, TP.HCM kể lại: “Lương công nhân thấp nên chị thường mua sữa đậu nành bịch ở gần nhà cho bé uống và mua thêm gửi ở nhà người giữ trẻ để cho bé uống buổi trưa và chiều. Bé uống thường xuyên nhưng đợt này thì bị tiêu chảy phải nhập viện”.

Theo một bác sĩ ở Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: “Sữa đậu nành được bán lít, bịch bên ngoài và nấu theo kiểu thủ công, không đúng cách và không được kiểm tra về độ đậm đặc thì sữa đậu này không phải là nước uống dinh dưỡng mà chỉ là một loại nước giải khát thông thường. Đặc biệt, trẻ dưới hai tuổi không được uống sữa đậu nành thay cho sữa bò, sữa bột”.

Nhưng sự tiện lợi, gần nhà, dễ mua, giá rẻ nên nhiều người vẫn thích mua. Ths.BS Đào Thị Yến Phi - giảng viên Trường ĐH Phạm Ngọc Thạch TP.HCM cho biết: “Sữa đậu nành được chế biến trong môi trường nước nên dễ nhiễm khuẩn như E. Coli, Salmonella... và gây tiêu chảy. Bên cạnh đó cũng không đạt vệ sinh an toàn thực phẩm do không có ai giám sát”. Ngoài ra, các vật dụng dùng để đựng, chứa sữa đậu nành cũng không đảm bảo vệ sinh”.

Ông Huỳnh Lê Thái Hòa - Trưởng phòng Quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm Sở Y tế TP.HCM nói: “Sữa đậu nành là loại thực phẩm chín phải đảm bảo đủ ba khâu, gồm: nơi chế biến sạch sẽ; khâu vận chuyển phải đảm bảo, sữa phải chứa trong các vật dụng chuyên dùng và nơi kinh doanh phải đảm bảo sạch sẽ cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, hai khâu đầu gồm chế biến, vận chuyển thì thật khó nhận biết như thế nào!? Người tiêu dùng chỉ thấy được nơi kinh doanh của họ và phó mặc vào người bán hàng. Người tiêu dùng phải kiên quyết từ chối những nơi bán hàng gần đường bụi bặm, gần cống rãnh hay trong chợ”.