Tính đến tối 9-2 (giờ Việt Nam), số nạn nhân thiệt mạng được xác nhận trong trận động đất làm rung chuyển khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria ba ngày trước đã tăng đến hơn 17.500 người (Thổ Nhĩ Kỳ gần 14.400 người, Syria gần 3.200 người). Ít nhất 69.000 người bị thương ở cả hai nước, đài CNN đưa tin. Một số nước như Mỹ, Anh, Úc xác nhận có công dân thiệt mạng hoặc mất tích trong thảm họa này. Trong khi các lực lượng cứu hộ vẫn đang nỗ lực tìm kiếm người mắc kẹt trong các đống đổ nát, nhiều ý kiến lo ngại cơ hội sống sót đang giảm dần theo từng ngày trôi qua.
Công tác cứu hộ gặp nhiều thách thức
GS Ilan Kelman thuộc ĐH London (Anh) cho biết hơn 90% những người còn sống sót sau động đất sẽ được giải cứu trong ba ngày đầu tiên. Lúc này là đã hơn 72 tiếng kể từ khi thảm họa xảy ra nên cơ hội “khá mong manh”. Chuyên gia cũng nhấn mạnh con số 90% còn tùy thuộc và tốc độ làm việc của các đội cứu hộ được triển khai. Một bất lợi khác là các khu vực bị động đất đã phải hứng chịu nhiệt độ đóng băng cũng như mưa và tuyết liên tục từ ngày 6-2. Một loạt dư chấn mạnh đã xảy ra sau khi cơn động đất kết thúc đã tiếp tục làm sụp thêm nhà cửa, cướp đi cơ hội sống của nhiều nạn nhân bị mắc kẹt.
Theo WHO, khoảng 23 triệu người, trong đó có 1,4 triệu trẻ em, tại hai nước có thể chịu ảnh hưởng của trận động đất. Cơ sở hạ tầng dân sự và khả năng cả cơ sở y tế đều bị thiệt hại.
Theo ông Kelman, yếu tố cấp bách nhất lúc này là chăm sóc y tế cho những người bị vùi dưới các tòa nhà sập trước khi “cơ thể họ suy sụp hoặc mất máu”. Những nạn nhân vượt qua cái lạnh và vết thương vẫn cần thức ăn và nước uống. Nếu không có nước, nhiều người sẽ mất mạng sau ba, bốn hoặc năm ngày.
Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Fuat Oktay chia sẻ việc tìm kiếm, cứu hộ đang gặp nhiều khó khăn bởi các yếu tố môi trường khách quan gây khó khăn. Hiện chỉ có các xe phục vụ cho công tác cứu nạn và cứu trợ được phép ra vào ba tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nhất là Hatay, Kahramanmaras và Adiyaman. Các chiến dịch cứu nạn đang tập trung vào ba tỉnh này cùng với TP Malatya. Tất cả khu vực bị động đất đã được ban hành tình trạng khẩn cấp kéo dài ba tháng.
Theo phát ngôn viên Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo Liên Hợp Quốc - bà Madevi Sun-Suona, hoạt động cứu trợ quốc tế từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Tây Bắc Syria đang bị gián đoạn mạnh do nhiều tuyến đường bị hư hại và các vấn đề hậu cần khác, theo hãng tin Reuters. Dù vậy, hãng tin AFP cho biết đoàn chở vật tư viện trợ đầu tiên đã tiếp cận được Syria trong chiều 9-2.
Tại cuộc họp của Ban điều hành Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 9-2, các lãnh đạo WHO đã cảnh báo nhu cầu viện trợ nhân đạo đang ở mức độ cao nhất tại Syria sau trận động đất. Quan chức cấp cao về tình trạng khẩn cấp WHO Adelheid Marschang cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ có năng lực tốt để đối phó với cuộc khủng hoảng, song những nhu cầu chính chưa được đáp ứng tại Syria. Syria vốn đang chật vật với cuộc khủng hoảng nhân đạo nhiều năm nay do xung đột quân sự và dịch tả bùng phát.
 |
Các thành viên của Đội tìm kiếm và cứu nạn quốc tế Đức làm việc tại địa điểm một tòa nhà bị sập ở TP Kirikhan, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 9-2. Ảnh: REUTERS |
WHO hiện đã ra thông báo nhấn mạnh vai trò của các tổ chức nhân đạo trong việc đảm bảo rằng những người sống sót sau trận động đất “tiếp tục sống sót”. Giám đốc ứng phó sự cố của WHO Robert Holden cho biết nhiều người sau khi sống sót “ở ngoài trời, trong điều kiện tồi tệ và khủng khiếp” với nguồn cung cấp nước, nhiên liệu và điện bị gián đoạn nghiêm trọng:
“Chúng ta thực sự có nguy cơ chứng kiến một thảm họa tiếp theo có thể gây hại cho nhiều người hơn so với thảm họa động đất ban đầu nếu chúng ta không hành động với cùng tốc độ và cường độ như chúng ta đang đổ vào tìm kiếm, cứu nạn” - ông Holden khẳng định.
Quốc tế chung tay hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ, Syria
Mới đây, Anh thông báo sẽ viện trợ bổ sung, bao gồm lều bạt và chăn màn để hỗ trợ những người sống sót sau trận động đất trước thời tiết băng giá ở cả Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Nước này cho biết lượng hàng hóa này sẽ đáp ứng được nhu cầu của khoảng 15.000 người, theo đài BBC.
Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen thông báo Liên minh châu Âu (EU) có kế hoạch tổ chức một hội nghị các nhà tài trợ vào tháng 3 tới để huy động viện trợ quốc tế giúp Syria và Thổ Nhĩ Kỳ khắc phục hậu quả thảm họa.
Nga, Iran và các nước Ả Rập, trong đó có Ai Cập và Iraq, đều liên tục hỗ trợ Syria về nhân lực và vật tư phục vụ công tác cứu hộ trong những ngày qua. Trong khi đó, Pakistan ngày 8-2 đã gửi đợt hàng cứu trợ đầu tiên tới Thổ Nhĩ Kỳ để hỗ trợ các nỗ lực cứu hộ sau trận động đất. Lực lượng cứu hộ của Ai Cập bao gồm các chuyên gia y tế và nhân viên cứu hộ, cùng ba máy bay quân sự chở hàng viện trợ nhân đạo, vật tư y tế và lều bạt cũng đã lên đường tới Syria, theo Reuters.
Mỹ, đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ trong NATO, ngày 8-2 đã thông báo cử hơn 100 lính cứu hỏa và kỹ sư xây dựng đến tham gia tìm kiếm cứu nạn. Một đội gồm 82 nhân viên cứu hộ của Trung Quốc đã có mặt ở TP Adana của Thổ Nhĩ Kỳ, mang theo 21 tấn thiết bị và vật tư y tế, sẵn sàng ứng cứu những người bị thương khi cần thiết. Lebanon, Hàn Quốc, Algeria, Nhật Úc cũng đã cam kết cung cấp thêm hỗ trợ mới cho Thổ Nhĩ Kỳ.•
Nhiều người có hàng chục người thân mất mạng vì động đất
Theo ghi nhận của đài AFP, nhiều trường hợp người sống sót được giải cứu khỏi đống đổ nát để rồi nhận ra gần như toàn bộ người thân trong gia đình đã thiệt mạng. Tại làng Besnaya ở Syria, ông Malek Ibrahim (40 tuổi) liên tục đào bới sau khi được giải cứu để tìm hơn 30 người thân bị chôn vùi sau động đất.
Đến nay, ông Ibrahim đã tìm thấy 10 thi thể người thân nhưng ông không ngừng đào bới dù biết hy vọng ngày càng thấp. Tại khu vực ông sinh sống, động đất khiến nhiều tòa nhà sụp đổ hoàn toàn.
“Mỗi khi tìm thấy một thi thể, tôi lại nhớ đến những thời gian vui vẻ mà chúng tôi đã trải qua cùng nhau. Chúng tôi từng vui vẻ đùa giỡn nhưng giờ tôi sẽ không bao giờ gặp lại họ nữa” - ông Ibrahim vừa nói vừa khóc. Vợ và các con ông sống ở TP Idlib rất may là đã được an toàn.
