Ngày 22-1, sau một tuần nghị án kéo dài, TAND Cấp cao tại TP.HCM tiến hành tuyên án phúc thẩm đối với bị cáo Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình (2 cựu Cục trưởng Cục đăng kiểm Việt Nam) cùng 142 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Cục đăng kiểm Việt Nam, 11 trung tâm trên địa bàn TP.HCM và 3 trung tâm đăng kiểm (TTĐK) tại Long An, Bến Tre, Sóc Trăng.
Chấp nhận kháng cáo của 125 bị cáo
HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Trần Kỳ Hình 17 năm tù về tội nhận hối lộ, 5 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Tổng hợp hình phạt là 22 năm tù (giảm 3 năm). Bị cáo Đặng Việt Hà bị tuyên phạt 17 năm tù (giảm 2 năm) về tội nhận hối lộ.
Các bị cáo còn lại, HĐXX chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt cho 125/144 bị cáo, 12 bị cáo bị HĐXX bác kháng cáo.
Theo HĐXX, có đủ cơ sở để kết luận tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo về tội danh và khung hình phạt là phù hợp, đúng với quy định của pháp luật. Sau khi xét xử sơ thẩm, các bị cáo không kháng cáo về tội danh, VKS không kháng nghị nên HĐXX không xem xét xét về phần tội danh.
Về số tiền hưởng lợi, cơ quan tố tụng cấp sơ thẩm đã quy kết các bị cáo trong vụ án này nhận hối lộ của các TTĐK theo quy ước chung, theo quy luật chung. Việc chung chi nhận hối lộ được thực hiện trong thời gian dài, dữ liệu vi phạm của các phương tiện đã được các bị cáo điều chỉnh.
Vì vậy, cấp sơ thẩm xác định số tiền nhận hối lộ các bị cáo phải chịu trách nhiệm và số tiền hưởng lợi dựa trên theo quy ước chung, dựa trên lượt phương tiện kiểm định, thời gian làm việc của các bị cáo các TTĐK là phù hợp.
Do đó, ý kiến của các bị cáo đề nghị HĐXX xem xét lại số tiền thu lợi bất chính là không có cơ sở để chấp nhận. Tuy nhiên, có một số bị cáo trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử có sai sót số tiền hưởng lợi song việc xác định lại số tiền thu lợi không làm thay đổi khung hình phạt của các bị cáo. Vì vậy, HĐXX xem xét điều chỉnh và cân nhắc khi xem xét hình phạt đối với các bị cáo này.
Đối với kháng nghị của VKSND TP.HCM và kháng cáo xin giảm nhẹ của các bị cáo, HĐXX nhận thấy, đa phần các bị cáo đều bị áp dụng tình tiết tăng nặng là phạm tội hai lần trở lên. Đồng thời có nhiều tình tiết giảm nhẹ như: thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; chủ động nộp lại một phần hoặc toàn bộ số tiền thu lợi bất chính; tích cực hợp tác với cơ quan điều tra; có nhiều thành tích trong công tác...
Khi xem xét, quyết định hình phạt, cấp sơ thẩm đã thực hiện tương đối phù hợp.
Tuy nhiên, vẫn có một số bị cáo thực hiện hành vi phạm tội với tính chất, mức độ thấp hơn nhưng bị Tòa án cấp sơ thẩm xét xử với mức hình phạt cao hơn các bị cáo khác trong cùng vụ án là chưa phù hợp, chưa bảo đảm tính công bằng và phân hóa tội phạm, đặc biệt đối với các bị cáo là cấp dưới có vai trò phụ thuộc.
Ngoài ra, trong quá trình xét xử phúc thẩm một số bị cáo bổ sung thêm nhiều tình tiết mới so với giai đoạn xét xử sơ thẩm nên HĐXX đánh giá tính chất, mức độ hành vi phạm tội của từng bị cáo, hậu quả, hành vi phạm tội gây ra, có cơ sở chấp nhận giảm nhẹ hình phạt cho một số bị cáo có kháng cáo.
2 cựu Cục trưởng nộp thêm nhiều tình tiết mới
Cụ thể, bị cáo Trần Kỳ Hình với vai trò là cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm đã nhận tiền hối lộ để bỏ qua các lỗi trong việc cấp phép đối với việc hoạt động của Trung tâm đăng kiểm...
Ngoài ra, bị cáo còn lợi dụng chức vụ quyền hạn, vị trí công tác làm trái pháp luật, duyệt cấp đủ năng lực cho 63 hồ sơ của các cơ sở đóng tàu (phương tiện thủy nội địa) trái quy định pháp luật. HĐXX xét thấy bị cáo có nhân thân tốt, khai báo thành khẩn, có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác, chủ động nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi nên có cơ sở để chấp nhận giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Hình.
Tương tự, bị cáo Đặng Việt Hà sau khi được bổ nhiệm làm Cục trưởng tiếp tục đưa ra chủ trương nâng mức hưởng lợi của mình đối với tiền nhận hối lộ. Tổng số tiền nhận hối lộ bị cáo Hà phải chịu trách nhiệm là 40 tỉ đồng.
Ngoài các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự mà cấp sơ thẩm đã áp dụng, tại cấp phúc thẩm bị cáo có các tình tiết giảm nhẹ mới như nộp bổ sung số tiền hưởng lợi; bổ sung tài liệu gia đình có công thức mạng; có đơn xin giảm nhẹ hình phạt của tập thể cán bộ, công chức, người lao động Cục Đăng kiểm. Từ đó, HĐXX cấp phúc thẩm có căn cứ xem xét giảm nhẹ hình phạt đối với bị cáo này.
Đối với bị cáo Trần Anh Quân, với vai trò quyền Trưởng phòng VAR đã thống nhất với các đăng kiểm viên nhận hối lộ của các công ty thiết kế, cải tạo phương tiện, thẩm định hồ sơ thiết kế trái pháp luật chia cho lãnh đạo Cục và các cá nhân thuộc Phòng VAR theo tỷ lệ. Song tại phiên toà phúc thẩm bị cáo đã có thêm một số tình tiết giảm nhẹ mới nên HĐXX xét thấy cũng cần chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Quân, tạo điều kiện cho bị cáo an tâm cải tạo thể hiện sự nhân đạo của pháp luật.
