Chiều 27-11, thực hiện Nghị quyết Ban Chấp hành Trung ương và chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ trình Quốc hội về việc tiếp tục chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.
Việc xem xét phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là cần thiết
Trình bày tờ trình, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hoà Bình cho biết dựa trên cơ sở chính trị, pháp lý và bối cảnh thực tiễn hiện nay, việc xem xét phát triển nguồn điện hạt nhân ở Việt Nam là cần thiết.
Theo Phó Thủ tướng, điện hạt nhân được nhiều nước quan tâm. Tính đến cuối tháng 8-2024, thế giới có 425 lò hạt nhân năng lượng đang được vận hành, tổng công suất lắp đặt 373.735 MWe. Ngoài ra, còn có 62 lò đang được xây dựng với tổng công suất khoảng 64.971 MWe. Các nhà máy hạt nhân này thuộc sở hữu và vận hành bởi 32 quốc gia.
Tại Việt Nam, nhu cầu điện được dự báo tiếp tục tăng cao nhằm hướng tới mục tiêu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại. Đến năm 2050 trở thành nước công nghiệp phát triển hàng đầu khu vực châu Á .
Để đáp ứng nhu cầu điện, trong quy hoạch điện VIII, tổng công suất đặt hệ thống điện từ khoảng 80 GW hiện nay được tăng lên 150 GW vào năm 2030, tăng lên 490-573 GW năm 2050. Để đáp ứng được thì phải phát triển thêm các nguồn điện mới nhưng phải đảm bảo chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, sạch, đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” năm 2050 theo cam kết tại COP26.
“Trong bối cảnh đó, việc xem xét phát triển nguồn điện hạt nhân ở Việt Nam là cần thiết để giúp đa dạng hóa nguồn cung cấp điện, bảo đảm an ninh năng lượng. Nguồn điện hạt nhân cũng là giải pháp đáp ứng được nhiệm vụ kép khi vừa cung cấp điện nền vừa là nguồn điện xanh và bền vững” - Phó Thủ tướng thường trực nêu rõ.
Bên cạnh đó, chi phí sản xuất điện trung bình của điện hạt nhân có thể cạnh tranh được với các nguồn truyền thống khác, nhất là nguồn nhiệt điện than và nguồn LNG với giá nhiên liệu tăng cao dần và có cơ hội tranh thủ được các nguồn lực quốc tế khác…
Vẫn sử dụng địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận
Nêu rõ về quan điểm phát triển điện hạt nhân, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hoà Bình cho hay việc phát triển điện hạt nhân vì mục đích hòa bình, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững, gắn với mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân cũng chỉ sử dụng các công nghệ hiện đại đã được kiểm chứng, thương mại hóa trên thế giới nhằm đảm bảo yêu cầu về an toàn hạt nhân và hiệu quả đầu tư...
Còn về địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân, ông Nguyễn Hòa Bình cho biết vẫn sử dụng các địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại tỉnh Ninh Thuận đã được nghiên cứu trước đây để tiết kiệm thời gian và chi phí trong nghiên cứu, khảo sát, lựa chọn địa điểm.
Trước đó, các địa điểm này đã được các tư vấn trong và ngoài nước khảo sát, đánh giá rất kỹ, là hai địa điểm tốt nhất, đáp ứng các tiêu chí khắt khe của quốc tế, phù hợp để xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Việt Nam.
Trình bày báo cáo thẩm tra sau đó, ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, cho biết Ủy ban thống nhất về sự cần thiết tiếp tục chủ trương đầu tư dự án với những cơ sở chính trị, pháp lý, cơ sở thực tiễn và quan điểm, mục tiêu đã được nêu tại Tờ trình của Chính phủ.
"Kiến nghị Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc tiếp tục chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận như tờ trình và đưa nội dung này vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 8" - Chủ nhiệm Lê Quang Huy nói.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải sau đó cho biết đây là nội dung cụ thể hoá của cơ quan có thẩm quyền, Quốc hội sẽ cho chủ trương chung vào Nghị quyết kỳ họp và các bước tiếp theo sẽ được báo cáo cụ thể trước Quốc hội.
Năm 2007, Bộ Chính trị có Nghị quyết 18 về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2050, trong đó có kế hoạch phát triển điện hạt nhân của Việt Nam nhằm đảm bảo nhu cầu điện của đất nước.
Tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XII đã thông qua chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai các bước chuẩn bị đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận một cách toàn diện, chặt chẽ, tuân thủ quy định pháp luật hiện hành.
Tuy nhiên đến năm 2016, căn cứ điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của nước ta và tình hình thực hiện bảo đảm yếu tố an toàn cho nhà máy điện hạt nhân trên thế giới lúc bấy giờ, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá XIV quyết định dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.
