Theo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP) ngày 28-3, Bắc Kinh đã mời lực lượng tuần duyên Philippines thăm Trung Quốc và hai quốc gia này sẽ tổ chức các cuộc đàm phán song phương đầu tiên về vấn đề tranh chấp biển Đông vào tháng 5.
“Trung Quốc sẵn sàng tăng cường đối thoại với Philippines để quản lý và kiểm soát các bất đồng và thúc đẩy hợp tác hàng hải nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác thực tiễn” - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh nói.
Tàu BRP Tubbataha của lực lượng tuần duyên Philippines đang rời xưởng đóng tàu Yokohama hồi tháng 8-2016. Ảnh: Rappler
Bà Hoa nói thêm lực lượng tuần duyên Philippines đã được mời tới Trung Quốc vào một ngày gần đây. Theo bà Hoa, hợp tác giữa lực lượng hàng hải hai bên sẽ thổi “sức sống mới” vào quan hệ hai nước.
Song Junying, một nhà quan sát về vấn đề Đông Nam Á tại Viện Nghiên cứu quốc tế Trung Quốc, cho rằng mời lực lượng tuần duyên Philippines tới thăm Trung Quốc sẽ khắc sâu niềm tin lẫn nhau giữa Trung Quốc và Philippines sau phán quyết của Tòa Trọng tài La Haye hồi tháng 7 năm ngoái.
“Điều này cho thấy Trung Quốc muốn hợp tác với các quốc gia có lợi ích hàng hải cạnh tranh. Một sự sắp xếp như vậy có thể giúp xoa dịu căng thẳng trong vùng biển tranh chấp này” - Song nhận định.
Trong khi đó, Dai Fan, một nhà nghiên cứu vấn đề Đông Nam Á tại ĐH Jinan, Quảng Châu, Trung Quốc, nhận định lực lượng tuần duyên Philippines đóng vai trò lớn trong việc bảo vệ lãnh hải nước này bởi hải quân Philippines đã lỗi thời.
“Điều này có thể mở đường cho Trung Quốc cải thiện quan hệ với quân đội Philippines. Trung Quốc cần một mối quan hệ thân thiết hơn với hải quân Philippines nếu Bắc Kinh thực sự muốn lôi kéo Manila vào quỹ đạo của mình và việc hợp tác với lực lượng tuần duyên là một khởi đầu tốt đẹp” - ông Dai cho biết.
Tuy nhiên, một số nhà quan sát khác lại hoài nghi liệu mối quan hệ đang ấm dần Trung Quốc-Philippines sẽ đi được bao xa khi các quan chức cấp cao ở Manila không “đi chung con đường” với Tổng thống Rodrigo Duterte. Họ nhấn mạnh tới liên minh phòng thủ Philippines-Mỹ thay vì mối quan hệ Philippines-Trung Quốc.
Các quan chức quốc phòng Philippines cũng đã lưu ý các mối đe dọa được nhận thức từ sự xác quyết hàng hải của Trung Quốc cũng như các hành động ngang ngược của nước này đối với biển Đông và Thái Bình Dương.
