Vì sao lại giữ bí mật kết quả 'chấm điểm' ngân hàng ?

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa phát thông báo liên quan đến việc xây dựng Thông tư về xếp hạng các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.

Một trong những nội dung dự thảo Thông tư quy định xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD) của NHNN đang lấy ý kiến đang gây tranh cãi là: "Về việc sử dụng kết quả xếp hạng, Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được công bố kết quả xếp hạng do NHNN thông báo cho bên thứ ba dưới bất kỳ hình thức nào".

Trước đề xuất  này, nhiều chuyên gia cho rằng đã xếp hạng ngân hàng thì nên công bố công khai cho công chúng, nhà đầu tư biết để họ có thể lựa chọn và an tâm khi gửi tiền của mình. Nếu xếp hạng mà không công bố thì cũng không có ý nghĩa.

Bên cạnh đó, việc xếp hạng tín nhiệm ngân hàng và công khai kết quả là cần thiết để minh bạch hóa thông tin cho thị trường, cho công chúng biết vì qua đó sẽ cho biết nhiều khía cạnh khác nhau về sức khỏe của ngân hàng. Người dân sẽ dựa vào mức độ rủi ro của ngân hàng để đưa ra quyết định "chọn mặt gửi vàng".

Để giải đáp thắc mắc, NHNN đã chính thức lên tiếng về việc này. Cụ thể theo NHNN, việc xây dựng Thông tư bao gồm các quy định rõ ràng về phương pháp xếp hạng, các tiêu chí, chỉ tiêu xếp hạng các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thể hiện sự công khai, minh bạch về các tiêu chí, phương pháp xếp hạng của NHNN.

Sau khi đánh giá, xếp hạng, NHNN sẽ thông báo kết quả xếp hạng cho TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài kèm theo các hành động, biện pháp quản lý phù hợp nhằm đảm bảo TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài kịp thời khắc phục các tồn tại, giảm thiểu nguy cơ đổ vỡ, lan truyền trong hệ thống, trong đó mục tiêu hướng tới cuối cùng là bảo vệ quyền lợi người gửi tiền.

Theo các quy định pháp luật hiện hành, căn cứ vào kết quả xếp hạng, NHNN Việt Nam thực hiện các hành động, biện pháp quản lý phù hợp với tình hình hoạt động và sự lành mạnh của từng TCTD.

Một phần thông tin xếp hạng của các NHTM do Standard & Poor’s, Moody’s và Fitch Ratings do Ngân hàng Dự trữ New Zealand công bố ngày 23/8/2017

Cũng theo NHNN, việc xếp hạng các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài của NHNN để phục vụ công tác quản lý nhà nước, đảm bảo an toàn, an ninh tiền tệ trong hoạt động ngân hàng, tài chính.

Khác với mục tiêu xếp hạng của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế, các cơ quan quản lý của các quốc gia trên thế giới thực hiện xếp hạng các NHTM nói riêng và các tổ chức tài chính nói chung để phục vụ mục đích quản lý nhà nước, ban hành chính sách, thanh tra, giám sát thị trường tài chính, ngân hàng và bảo vệ quyền lợi người gửi tiền.

Theo đó, kết quả xếp hạng các NHTM được cơ quan quản lý sử dụng trong công tác cảnh báo sớm, ngăn ngừa nguy cơ đổ vỡ của từng tổ chức tín dụng cũng như rủi ro lan truyền toàn hệ thống, để từ đó đưa ra các hành động về chính sách kịp thời nhằm đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng, tài chính, bảo vệ tài sản và quyền lợi của người gửi tiền.

Do mục đích khác nhau, nên ngân hàng trung ương, cơ quan giám sát tài chính tại nhiều nước trên thế giới đều không công bố rộng rãi kết quả xếp hạng các NHTM như các tổ chức xếp hạng tín nhiệm trong nước và quốc tế thực hiện định kỳ.

Nếu có, họ chỉ cung cấp các thông tin về kết quả xếp hạng uy tín của các tổ chức quốc tế để cho nhà đầu tư và người gửi tiền tham khảo, trong đó nêu rõ không chịu trách nhiệm về kết quả xếp hạng của các tổ chức này.

Ví dụ: Ngân hàng Dự trữ New Zealand (NHTW) chỉ công bố kết quả xếp hạng tín nhiệm của 03 tổ chức xếp hạng uy tín như Standard & Poor’s, Moody’s và Fitch Ratings về các NHTM (xem Bảng trên).