Những chặng đầu tiên trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 đã bắt đầu khi các vòng bầu cử sơ bộ đang được tổ chức ở nhiều bang của nước Mỹ. Sau khi một số bang công bố kết quả, nhiều sự chú ý đổ dồn về khả năng tái đấu giữa cựu Tổng thống Donald Trump và đương kim Tổng thống Joe Biden.
Rộng cửa sau chiến thắng ở New Hampshire
Tối 23-1 (giờ Mỹ), cuộc bầu cử sơ bộ chọn ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa và Dân chủ ở bang New Hampshire đã kết thúc với chiến thắng thuộc về ông Trump và ông Biden.
Cụ thể, các hãng truyền thông lớn của Mỹ như đài CNN, hãng tin AP và tờ The New York Times dẫn kết quả kiểm hơn 99% số phiếu cho thấy ông Trump nhận được 54,6% phiếu bầu, vượt qua tỉ lệ 43,1% của người đứng thứ hai là cựu Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley.
Phần lớn cử tri Mỹ không hào hứng với cuộc tái đấu Trump - Biden. Theo khảo sát công bố ngày 22-1 của trang NewsNation, khoảng 59% cử tri được hỏi nói rằng họ “không quá hào hứng” hoặc “không hề hào hứng” về cuộc tái đấu.
Giới phân tích cho rằng cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire đã cho thấy sự ủng hộ dành cho ông Trump thật sự mạnh khi đây là bang thứ hai mà đảng Cộng hòa tổ chức bầu cử sơ bộ (sau bang Iowa) thì cũng là bang thứ hai ông Trump giành chiến thắng cách biệt so với các đối thủ.
Theo CNN, việc ông Trump thắng ở cả Iowa và New Hampshire là đáng chú ý bởi vì trong lịch sử Mỹ, chưa ứng viên nào của đảng Cộng hòa không phải là tổng thống đương nhiệm làm được điều này.
Với sự khác biệt cơ bản về quan điểm giữa các cử tri Iowa và New Hampshire, CNN cho rằng ông Trump đã thành công trong việc thuyết phục mọi tầng lớp bầu cho ông. Trong khi những cử tri đi bỏ phiếu ở bang Iowa hầu hết là những người bảo thủ thì ở New Hampshire, cử tri khá ôn hòa và được dự đoán là “không hợp để bỏ phiếu cho ông Trump”.
“Vào thời điểm này, có vẻ khá hợp lý khi nói về khả năng ông Trump trở thành đảng viên Cộng hòa không phải tổng thống đương nhiệm đầu tiên bất bại ở tất cả 50 bang trong mùa bầu cử sơ bộ” - CNN nhận định.
Phía ông Biden cũng không kém cạnh. Đương kim tổng thống Mỹ đã giành chiến thắng ở New Hampshire dù không có tên trên phiếu bầu của bang này vì New Hampshire tổ chức bầu cử sơ bộ trái với lịch trình của Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ.
Ngày 23-1, hơn 30.000 đảng viên Đảng Dân chủ đã bất chấp giá lạnh để đến điểm bầu cử và điền tên ông Biden vào lá phiếu. Sự tín nhiệm này mang đến cho ông Biden chiến thắng thuyết phục trước hạ nghị sĩ Dean Phillips. Theo hãng tin Bloomberg, trong 39% số phiếu đã kiểm tại New Hampshire, ông Biden giành được 73% phiếu bầu, trong khi ông Phillips giành được 20,5%.
Luật pháp Mỹ cho phép việc điền tên và sẽ công nhận chiến thắng của ứng viên được điền thêm tên vào phiếu bầu nếu người này giành được tỉ lệ ủng hộ cao hơn các ứng viên khác. Tờ The New York Times gọi chiến thắng của ông Biden ở New Hampshire là “mang tính biểu tượng”, đồng thời tạo tiền đề cũng như tâm lý thoải mái cho nhà lãnh đạo Mỹ trong chiến dịch tranh cử khốc liệt sắp tới.
Cuộc tái đấu đáng mong đợi
Ngay sau khi ông Trump và ông Biden có được những chiến thắng đầu tiên, giới phân tích cũng như hàng loạt tờ báo lớn nhỏ trên thế giới đã bàn luận về một trận tái đấu đáng mong đợi giữa hai “kỳ phùng địch thủ”.
“Ông Biden có một vị trí dẫn đầu khá thuyết phục. Đảng Dân chủ không thật sự hài lòng nhưng sẵn sàng chấp nhận ông ấy làm ứng viên đại diện đảng. Dù nhiều cử tri Mỹ không mong muốn nhưng có lẽ họ phải hướng đến một cuộc đối đầu Trump - Biden phiên bản 2.0 vào tháng 11 tới” - GS Andrew Smith, Giám đốc Viện nghiên cứu University of New Hampshire Survey Center (bang New Hampshire, Mỹ), nói với đài CNBC hôm 24-1.
Bản thân hai ứng cử viên cũng như đảng Dân chủ và Cộng hòa cũng đã rục rịch chuẩn bị cho trận tái đấu vào tháng 11. Ngay sau chiến thắng ở New Hampshire, Tổng thống Biden cho rằng “hiện đã rõ” rằng ông Trump sẽ đại diện đảng Cộng hòa trong cuộc đua vào Nhà Trắng.
“Tôi muốn cảm ơn tất cả những người đã viết tên tôi ở New Hampshire. Đó là một minh chứng lịch sử về cam kết đối với tiến trình dân chủ của chúng ta. Bây giờ rõ ràng ông Donald Trump sẽ là ứng cử viên của đảng Cộng hòa và thông điệp tôi muốn gửi tới các bạn là đất nước, nền dân chủ của chúng ta đang gặp nguy hiểm” - ông Biden nói. Trước đó, nhà lãnh đạo Mỹ từng tuyên bố rằng nếu ông Trump không tranh cử, ông không chắc mình sẽ ra tranh cử.
Ngoài ra, hôm 23-1, ông Biden đã thông báo rằng hai cố vấn hàng đầu của ông ở Nhà Trắng là ông Mike Donilon và bà Jen O’Malley Dillon sẽ chuyển sang điều hành chiến dịch tranh cử của ông, một động thái bất ngờ mà giới quan sát cho là để phản ứng trước các thành tích bầu cử sơ bộ gần đây của ông Trump.
Về phía ông Trump, dù cuộc đua đề cử của đảng Cộng hòa còn nhiều tháng nữa nhưng cựu tổng thống Mỹ đang tìm cách hạ gục các đối thủ để nhanh chóng trở thành ứng cử viên đại diện đảng, theo hãng tin Reuters.
Ngay sau ngày bầu cử sơ bộ New Hampshire, ông Trump đã nỗ lực ngăn chặn chiến dịch tranh cử của đối thủ duy nhất của mình là bà Haley. Trên mạng xã hội Truth Social, ông cảnh báo bất kỳ nhà tài trợ nào đóng góp cho bà Haley sẽ bị cấm vĩnh viễn “khỏi quỹ đạo chính trị” của ông.
Đảng Cộng hòa cũng đang ra sức ủng hộ ông Trump. Sau cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa Ronna McDaniel đã từ bỏ lời thề trung lập để kêu gọi đảng Cộng hòa “đoàn kết với ứng cử viên cuối cùng của chúng ta: Donald Trump”. Ngoài ra, các nhà gây quỹ của đảng Cộng hòa cũng đang chạy đua tìm kiếm các nhà tài trợ lớn ủng hộ ông Trump, theo tờ The Washington Post.•
Những cuộc bầu cử sơ bộ sắp tới
Dưới đây là thông tin về các cuộc bầu cử sơ bộ trong tháng 2 của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, theo đài CNN.
Ngày 3-2: Bầu cử sơ bộ ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ ở bang South Carolina.
Ngày 6-2: Bầu cử sơ bộ ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ ở bang Nevada.
Ngày 8-2: Bỏ phiếu kín ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa tại bang Nevada và quần đảo Virgin.
Ngày 24-2: Bầu cử sơ bộ ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa ở South Carolina.
Ngày 27-2: Bầu cử sơ bộ ứng viên tổng thống đảng Dân chủ ở bang Michigan.
