“Tôi khẳng định lần nữa cam kết không gì lay chuyển của chúng tôi về an ninh của các đối tác của chúng tôi ở vùng Vịnh”.
Tổng thống Obama khẳng định như trên tại cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh giữa Mỹ và sáu nước Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (Saudi Arabia, Kuwait, Qatar, Bahrain, Oman và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất).
Hội nghị diễn ra tại trại David ở bang Maryland (Mỹ) cách Washington, D.C. khoảng 100 km.
AFP nhận xét khi tổ chức hội nghị thượng đỉnh bên ngoài Nhà Trắng, Tổng thống Obama muốn chứng tỏ tính chất quan trọng của hội nghị.
Đây là lần thứ hai Tổng thống Obama nghênh đón các nhà lãnh đạo nước ngoài tại trại David. Tại đây, các nhà lãnh đạo Israel và Ai Cập đã từng tiếp xúc bí mật trong thập niên 1970 để đàm phán hòa bình.
Báo chí gọi là “hội nghị thượng đỉnh thu nhỏ” bởi Quốc vương Salman của Saudi Arabia không đến mà cử thái tử Mohammed bin Nayef đi thay.
Hội nghị thượng đỉnh giữa Mỹ và sáu nước Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh tại trại David ở giữa rừng. Ảnh: AP
Chủ đề đáng quan tâm trong hội nghị với Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh là Iran.
Trước viễn ảnh các nước P5+1 (Hội đồng Bảo an LHQ và Đức) sẽ đạt được thỏa thuận cuối cùng về chương trình hạt nhân Iran vào cuối tháng 6 tới, các đồng minh của Mỹ ở vùng Vịnh (dòng Sunni) lo ngại Mỹ sẽ dỡ bỏ lệnh cấm vận với Iran, sau đó Iran (dòng Shiite) sẽ củng cố thực lực và gây bất ổn trong khu vực.
Reuters ghi nhận tại hội nghị, Tổng thống Obama đã cố giữ vai trò là người tạo cân bằng bằng cách vừa trấn an các nước vùng Vịnh về chính sách trước sau như một của Mỹ đối với Iran đồng thời vừa kêu gọi các đồng minh vốn còn nhiều quan điểm khác biệt nên hợp tác hơn nữa trong công tác phòng vệ tập thể.
Ông đã thông báo diễn tiến quá trình đàm phán với Iran về thỏa thuận cuối cùng.
Ông bảo đảm thỏa thuận với Iran về chương trình hạt nhân Iran sẽ xóa bỏ một trong những đe dọa an ninh trong khu vực.
Trong tuyên bố chung công bố sau hội nghị, hội nghị chấp thuận một thỏa thuận toàn diện và minh bạch, đáp ứng đầy đủ các lo ngại của khu vực và quốc tế liên quan đến chương trình hạt nhân Iran và phát triển theo hướng bảo đảm lợi ích an ninh của các nước Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh.
Các nước Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh cũng cam kết phát triển lá chắn phòng thủ chống tên lửa khu vực, một sáng kiến Mỹ đã đề nghị từ lâu.
Tuy nhiên, AFP ghi nhận các cam kết của Mỹ chưa đủ làm các nước vùng Vịnh tin tưởng. Các nước vùng Vịnh đã không đưa vào tuyên bố chung quan điểm tán thành thỏa thuận sơ bộ về chương trình hạt nhân Iran đã ký ở Lausanne (Thụy Sĩ) ngày 2-4 vừa qua.
Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel al Djoubeir nêu rõ các nước vùng Vịnh chờ kết quả đàm phán về thỏa thuận cuối cùng rồi mới phát biểu quan điểm.
Trong các cam kết đã thông báo, Mỹ cũng hứa sẽ giúp đỡ các nước vùng Vịnh củng cố an ninh hàng hải.
| Tổng thống Obama đã không tiến tới thiết lập một thỏa thuận chính thức về quốc phòng. Một số nước vùng Vịnh đã kêu gọi Mỹ phải thiết lập một hiệp ước phòng thủ hỗ tương giống như hiệp ước của NATO thì họ mới an tâm. Tuy nhiên, Nhà Trắng giải thích một hiệp ước như thế không nằm trong lịch trình thảo luận lần này và cần phải được Quốc hội Mỹ bật đèn xanh. Hồi đầu tháng 5 tại Paris (Pháp), Ngoại trưởng Mỹ John Kerry từng gợi ý một hiệp ước mới về an ninh với các đồng minh vùng Vịnh nhưng lại không nêu rõ nội dung. ________________________________________ Đây là đàm phán về vấn đề hạt nhân chứ không phải tiến lại gần hơn giữa Iran và Mỹ… Cho dù có cấm vận cũng không bao giờ có thể ngăn cản Iran tiến hành các hoạt động gây bất ổn… Vậy thà có một thỏa thuận còn hơn không. Cố vấn tổng thống Mỹ BEN RHODES |
