Vướng víu tiền sử dụng đất

Khi giá đất ngày càng tăng, giữa cơ quan thuế với người dân lắm khi khó thống nhất trường hợp nào phải đóng tiền sử dụng đất, trường hợp nào không.

Cơ sở xác định nguồn gốc

Tháng 2-2006, để giải quyết hồ sơ xin cấp “giấy hồng” của bà T., Chi cục Thuế quận 12 đã yêu cầu bà nộp 180 triệu đồng tiền sử dụng đất. Nghĩ rằng đã có sự nhầm lẫn trong tính toán, bà T. liên tục khiếu nại.

Theo bà T., diện tích đất trên nằm ở khu phố 1, phường Thới An, được cha bà sử dụng từ năm 1976, phần để xây dựng nhà, phần làm vườn. Năm 1978, cha bà được nhập hộ khẩu thường trú tại địa chỉ trên, chứng tỏ đã có nhà trên đất. Cuối năm 1998, UBND quận 12 cấp cho cha bà “giấy đỏ” nhưng lại ghi mục đích sử dụng là đất vườn. Cuối năm 1999, bà T. được cha mình cắt chia 200 m2 đất trống và bà T. đã tự xây dựng nhà để ở. Đối chiếu với các quy định mới về tiền sử dụng đất, bà T. khăng khăng mình không phải nộp khoản tiền này vì đó là đất đã được người cha sử dụng làm đất ở trước 15-10-1993.

Tuy nhiên, khiếu nại của bà T. đã bị Chi cục Thuế quận 12 bác bỏ. Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Minh Quang, Chi cục trưởng Chi cục Thuế quận 12, khẳng định bà T. phải nộp tiền sử dụng đất bởi lẽ tờ trình của Phòng Tài nguyên và Môi trường quận xác định rõ nguồn gốc đất của bà T. là đất nông nghiệp và bà T. đã sử dụng làm đất ở sau ngày 15-10-1993. Cho nên khi được cấp “giấy đỏ”, bà T, phải nộp tiền sử dụng đất.

Tháng 3-2007, Cục Thuế TP.HCM tiếp tục bác đơn khiếu nại của bà T. viện lẽ Chi cục Thuế quận 12 đã tính đúng. Viện dẫn điểm 3 Công văn số 2059 ngày 28-6-2005 của Tổng cục Thuế, Cục Thuế TP.HCM cho rằng “đất đã được sử dụng ổn định” cần phải hiểu là “phải ổn định về mục đích sử dụng trước 15-10-1993 và khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”. Khi nguồn gốc đất của bà T. trước ngày 15-10-1993 là đất nông nghiệp (đất vườn) và nay bà T. được cấp giấy chứng nhận là đất ở thì có nghĩa là đã có sự khác nhau trong mục đích sử dụng. Vì vậy, bà T. phải nộp tiền sử dụng đất.

Hiện nay, bà T. đã nộp đơn kiện Chi cục Thuế quận 12 ra tòa. Chưa rõ ai đúng, ai sai nhưng nếu thua kiện, bà T. phải chịu phạt chậm nộp tiền sử dụng đất (0,02%) tính trên số tiền sử dụng đất chậm nộp.

Không dễ truy thu

Năm 1985, sau khi nhận chuyển nhượng một miếng đất ở quận 12, bà N. xây dựng nhà ở. Năm 2004, khi cấp “giấy hồng”, UBND quận 12 đã công nhận bà N. được quyền sử dụng hơn 1.300 m2 đất ở. Theo xác nhận của Chi cục Thuế quận 12, bà không phải nộp tiền sử dụng đất do đã sử dụng đất ở từ năm 1985. Phòng Quản lý đô thị quận cũng đã giao “giấy hồng” cho bà N.

Tháng 10-2006, bà N. nộp hồ sơ xin tách thửa miếng đất trên thành ba thửa. Song hồ sơ này đã bị ách lại.

Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường quận 12, hồ sơ của bà N. có sự vướng mắc về thu tiền sử dụng đất. Khi cấp “giấy hồng” cho bà N., phiếu chuyển của Phòng Quản lý đô thị quận không xác định rõ bao nhiêu m2 đất ở trong hạn mức, bao nhiêu m2 ngoài hạn mức. Vì vậy, cơ quan thuế đã miễn tiền sử dụng đất cho toàn bộ diện tích đất, dẫn đến việc ngân sách nhà nước bị thất thu. Để “vớt vát”, phòng này đề nghị tính lại phần vượt hạn mức để thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất.

Trên cơ sở này, Chi cục Thuế quận 12 yêu cầu bà N. phải nộp tiền sử dụng đất cho phần diện tích ngoài hạn mức theo quy định mới.

Ông Quang cho biết: Quận 12 còn một số hồ sơ tách thửa khác cũng gặp vướng mắc trên và quận đang chờ ý kiến chỉ đạo của UBND TP.HCM.