Ông Bùi Văn Giữ và bà Nguyễn Thị Kim Hoàng từ nơi khác đến ấp Hòa Thuận 1, xã Trường Bình, huyện Cần Giuộc (Long An) mua đất liền kề nhau. Phần đất của hai người được chia cách bằng một lối đi ngang 1 m, dài 40 m. Lối đi này có từ năm 1963. Sau hai miếng đất của họ là cánh đồng và thôn xóm, việc đi lại sản xuất của người nông dân đều thông qua lối đi chung này. Nhưng rồi ông Giữ đã xây nhà lấn lối đi.
Lối đi công cộng thành đất riêng
Tháng 3-2007, ông Giữ cắm mốc để xây nhà lấn sang lối đi. bà Hoàng và nhiều người dân trong xóm đề nghị giữ nguyên trạng con đường hiện có. Ông Giữ vẫn xây nhà lấn lối đi. Vì vậy, cuối năm 2007, 12 hộ dân bị ảnh hưởng do mất lối đi làm đơn khởi kiện tại TAND huyện Cần Giuộc, đòi ông Giữ hoàn trả lối đi chung cho mọi người.
Ngày 15-1-2008, TAND huyện Cần Giuộc đưa vụ kiện ra xét xử sơ thẩm.
Trước tòa, ông Cao Văn Bòn - người “bán” đất cho ông Giữ trình bày, năm 1997 ông chuyển quyền sử dụng đất cho ông Giữ chứ không “bán” lối đi. Ngày trước, ông Bòn mua thửa đất này thì lối đi đó đã có và là lối đi công cộng. Sau khi mua, ông Giữ tự ý chiếm dụng luôn lối đi.
Ông Bòn đưa ra bằng chứng là diện tích trong “giấy đỏ” của ông Giữ nhỏ hơn so với diện tích đang sử dụng. Lại nữa, diện tích thừa này bằng với diện tích lối đi chung mà bà con kiện đòi ông Giữ.
Sau khi nghe các bên trình bày, TAND huyện chỉ thừa nhận có 28 m2 dôi dư chứ không phải 40 m2 như các nguyên đơn trình bày. Tòa này tuyên giao cho ông Giữ tiếp tục sử dụng phần lối đi trên, bác đơn của 12 nguyên đơn.
Tính án phí trời ơi
Theo quy định hiện hành, 12 nguyên đơn phải liên đới nộp 5% án phí, tương đương 2,4 triệu đồng. Tuy nhiên, TAND huyện Cần Giuộc lại buộc mỗi người nộp 5% án phí. Như vậy, số tiền án phí mà các nguyên đơn phải nộp bằng 60% giá trị tài sản tranh chấp.
Trong số các nguyên đơn này có đến phân nửa được chính quyền địa phương cấp sổ hộ nghèo. Họ tái mặt khi nghe khoản án phí này. “Chúng tôi chưa biết phải chạy vạy ra sao để có đủ tiền nộp án phí cho tòa, lo cái ăn hàng ngày còn chưa đủ...”.
Tiếp xúc chúng tôi, ông Huỳnh Công Lý, Chánh án TAND tỉnh Long An, cho biết với loại án được tính theo giá ngạch. Nếu trong vụ án này đã xác định mức án phí là 5% thì về nguyên tắc, những người trong một vụ kiện chỉ liên đới chịu chung mức án phí ấy theo giá trị tài sản tranh chấp. Do đó, việc buộc mỗi người phải nộp 5% án phí như án sơ thẩm đã tuyên là không đúng, bởi các nguyên đơn không từng người kiện từng vụ kiện riêng lẻ.
Mặt khác, “tuy chưa nghiên cứu hồ sơ vụ án nhưng trong vụ này cũng không thể áp dụng án phí theo giá ngạch vì những người đứng ra kiện ông Giữ không phải đòi trả quyền sử dụng đất cho mình mà cho nhà nước, cho cộng đồng” - ông Lý nhấn mạnh.
Các nguyên đơn đã kháng cáo. Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc thông tin phiên xử phúc thẩm.
ĐÔNG PHONG
