Hiện nay, hàng chục ngàn mét khối nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý của TP Cần Thơ vẫn đang ngày đêm đổ trực tiếp ra sông rạch gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Nguyên nhân là TP vẫn chưa thể xây xong nhà máy thu gom và xử lý nước thải. Tuy nhiên, đáng chú ý là người dân TP Cần Thơ vẫn phải “è cổ” đóng phí xử lý nước thải từ gần ba năm nay.
Trễ hẹn, “mất” 5 triệu euro
Theo thiết kế, nhà máy thu gom và xử lý nước thải của TP Cần Thơ được đặt tại quận Cái Răng, có công suất xử lý 30.000 m3/ngày đêm. Dự án cũng sẽ lắp đặt 23.000 m đường ống dẫn để thu gom nước thải chuyển về các trạm thu gom của nhà máy, sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn mới thải ra môi trường. Theo kỳ vọng, dự án khi hoàn thành sẽ làm giảm mức độ ô nhiễm nguồn nước, đồng thời góp phần làm hạn chế ngập lụt do triều cường trên địa bàn.
Nhà máy xử lý nước thải của TP Cần Thơ vẫn còn nhiều ngổn ngang. Ảnh: GIA TUỆ
Năm 2003, Công ty TNHH Cấp thoát nước Cần Thơ (chủ đầu tư) bắt đầu triển khai thực hiện dự án. Theo cam kết của nhà thầu, nhà máy sẽ được hoàn thành vào tháng 12-2008. Thế nhưng đến nay dự án đã trễ hẹn hơn hai năm, đồng thời tiến độ thực hiện các hạng mục khá ì ạch. Theo Công ty TNHH Cấp thoát nước Cần Thơ, dự án chỉ mới hoàn thành được khoảng 30% khối lượng công việc. Trong đó, phần thi công đường ống dẫn nước thải đạt 40%, còn hạng mục nhà máy xử lý nước thải chỉ mới đóng cọc và xây dựng một số hạng mục song chắn rác, bể lắng cát, ngăn tiếp nhận...
Do tiến độ thi công quá chậm và sự biến động giá vật tư, tỉ giá hối đoái nên vốn đầu tư của dự án đã đội lên gần 5 triệu euro. Cụ thể, thời điểm năm 2003, dự án có tổng mức đầu tư trên 14,3 triệu euro, trong đó vốn ODA do Ngân hàng Tái thiết Đức hỗ trợ là 9,7 triệu euro và vốn đối ứng hơn 4,68 triệu euro. Nhưng qua các lần điều chỉnh dự toán, hiện tổng mức đầu tư của dự án đã lên tới 18,723 triệu euro và phần tăng thêm là vốn đối ứng (từ hơn 4,68 triệu euro lên 9,7 triệu euro).
Chưa xây xong nhưng đã thu phí
Việc dự án chậm thực hiện được xác định do nhiều nguyên nhân: công tác giải phóng mặt bằng chậm trễ, khi thi công vướng phải một số dự án khác… Tuy nhiên, nguyên nhân quan trọng nhất là do liên danh nhà thầu thực hiện dự án (nhà thầu Warotec của Đức liên danh với nhà thầu Hawatco của Việt Nam) có mâu thuẫn trong việc chia sẻ trách nhiệm về tiến độ thực hiện dự án.
Trước những khó khăn trên, lãnh đạo UBND TP Cần Thơ đã chỉ đạo chủ đầu tư phải tính toán tiến độ cụ thể của từng hạng mục, xây dựng lại kế hoạch triển khai của dự án; phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư TP xin ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư để thống nhất tiến độ thực hiện giai đoạn còn lại của dự án nhằm đáp ứng yêu cầu của phía tài trợ. Ngoài ra, căn cứ hợp đồng đã ký với nhà thầu và các quy định có liên quan, Công ty TNHH Cấp thoát nước Cần Thơ cần phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư xin ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư để có biện pháp xử lý việc thi công chậm tiến độ của nhà thầu.
Một nghịch lý là trong khi dự án chưa hề xử lý được một giọt nước thải nào thì từ năm 2008, Công ty TNHH Cấp thoát nước Cần Thơ đã thu phí nước thải 500 đồng/m3 nước sinh hoạt đối với người dân quận Ninh Kiều, Bình Thủy để trả nợ vốn vay xây dựng nhà máy xử lý nước thải. Chúng tôi đã liên tục liên hệ với bà Phan Thị Thiên, Phó Giám đốc Công ty TNHH Cấp thoát nước Cần Thơ kiêm Trưởng Ban quản lý dự án, để hỏi về vấn đề này cũng như tiến độ dự án. Tuy nhiên, bà Thiên cho biết thẩm quyền trả lời thuộc về giám đốc công ty và hiện vị này đang đi công tác Hà Nội. Bà Thiên cũng yêu cầu phóng viên phải đưa trước nội dung trao đổi để lãnh đạo công ty xem xét.
Theo ước tính, phí nước thải mà Công ty TNHH Cấp thoát nước Cần Thơ đã thu của người dân trong mấy năm qua lên tới 60 tỉ đồng. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi thông tin để làm rõ số tiền này đã được sử dụng như thế nào.
GIA TUỆ
