Ba lần đổi tội danh cũng chưa xử được

Ba lần đổi tội danh, nhiều lần xử không xong

Theo hồ sơ, tháng 5-2007, UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận địa điểm đầu tư dự án Siêu thị Metro Biên Hòa tại khu phố 4 (phường Quang Vinh). Ba tháng sau, UBND tỉnh có văn bản chấp thuận cho Công ty TNHH Metro tự thỏa thuận bồi thường cho các hộ dân. UBND tỉnh cũng giao cho UBND TP Biên Hòa, Hội đồng Bồi thường TP, UBND phường Quang Vinh phối hợp với Công ty Metro tiến hành kê khai, xác nhận nguồn gốc đất và tài sản có liên quan để bồi thường, hỗ trợ theo quy định.

Sau khi có chủ trương trên, UBND phường Quang Vinh đã thông báo cho các hộ dân có đất trong diện bồi thường, trong đó có ông Xuyên đăng ký kê khai, kiểm kê thực địa để xét duyệt nguồn gốc đất.

Ông Xuyên đã làm đơn kêu oan gửi khắp nơi. Ảnh: T.DŨNG

Theo Công an tỉnh Đồng Nai, ông Xuyên đã kê khai gian lận để nhận thêm tiền bồi thường. Tháng 12-2009, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Đồng Nai đã khởi tố, bắt tạm giam ba tháng đối với ông Xuyên về hành vi vi phạm các quy định về sử dụng đất đai. Đến tháng 8-2010, cơ quan điều tra ra quyết định thay đổi tội danh của ông Xuyên thành lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tháng 12-2010, cơ quan điều tra ban hành kết luận điều tra, kết luận ông Xuyên lừa đảo chiếm đoạt hơn 1,3 tỉ đồng.

Một tháng sau, VKS tỉnh ra quyết định hủy bỏ tạm giam đối với ông Xuyên. Tháng 4-2011, VKS tỉnh ra cáo trạng truy tố ông Xuyên về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Từ tháng 9-2011 đến tháng 7-2012, TAND tỉnh Đồng Nai đã nhiều lần đưa vụ án ra xét xử nhưng không tuyên án mà trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Tháng 5-2013, VKS tỉnh ra quyết định thay đổi tội danh đối với ông Xuyên thành chiếm giữ trái phép tài sản, đồng thời chuyển hồ sơ xuống Công an TP Biên Hòa để điều tra theo thẩm quyền.

Chỉ làm theo hướng dẫn của phường?

Trong khi đó, ông Xuyên làm đơn kêu oan gửi khắp nơi, cho rằng mình vô tội bởi làm tất cả bước thủ tục để nhận tiền bồi thường theo sự hướng dẫn của UBND phường Quang Vinh.

Ông Xuyên trình bày vào năm 1991, ông mua của người khác một đám ruộng tại khu phố 4, phường Quang Vinh (TP Biên Hòa). Trong giấy viết tay mua bán giữa hai bên không ghi diện tích cụ thể nhưng ông Xuyên đã nhận đất trên thực tế. Khi ông mua đất, ngoài phần đất ruộng có thể trồng lúa được, xung quanh còn đất trống sình lầy, ụ gò nên ông khai phá dần để mở rộng đất sản xuất. Trong quá trình sử dụng, ông có khai nộp thuế nông nghiệp với diện tích 5.000 m2. Đến tháng 8-1997 (10 năm trước khi UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận dự án Siêu thị Metro Biên Hòa), ông đã lập thủ tục kê khai và xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hơn 5.000 m2, trong khi trên thực tế là khoảng 8.000 m2.

Sau khi có quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Đồng Nai, do bản đồ của chủ đầu tư không chính xác nên một số hộ dân, trong đó có ông Xuyên yêu cầu chủ đầu tư kiểm tra lại thực địa hiện trạng. Hội đồng Bồi thường TP Biên Hòa đã yêu cầu Trung tâm Kỹ thuật địa chính nhà đất trích riêng khu đất của ông Xuyên để nhận diện và tính toán diện tích. Theo hướng dẫn của UBND phường Quang Vinh, ông Xuyên đã nộp cho phường hồ sơ kỹ thuật sáu thửa đất và biên nhận hồ sơ mà ông đăng ký từ tháng 8-1997.

Ngày 24-6-2008, UBND phường Quang Vinh đã họp và ký giấy xác nhận nguồn gốc đất, công nhận diện tích đất được bồi thường của ông Xuyên là 1.461 m2. Sau đó, UBND phường Quang Vinh đã chuyển hồ sơ xét nguồn gốc đất của ông Xuyên cho Hội đồng Bồi thường để tư vấn áp giá bồi thường, hỗ trợ cho chủ đầu tư Siêu thị Metro.

Trên cơ sở tư vấn của Hội đồng Bồi thường, tháng 7-2008, Công ty Metro và ông Xuyên đã ký hợp đồng bồi thường không số với nội dung ông Xuyên đồng ý giao 1.461 m2 đất để nhận hơn 2,7 tỉ đồng tiền bồi thường. Một tháng sau, ông Xuyên ký phụ lục với Công ty Metro để bàn giao thêm hơn 1.100 m2 đất với giá bồi thường hơn 1,9 tỉ đồng.

Tháng 7-2009, UBND phường Quang Vinh ban hành văn bản đề nghị ông Xuyên giao nộp số tiền đã nhận bồi thường cho Công ty Metro do nhận được thông tin một hộ dân tố cáo ông Xuyên kê khai gian lận. Ông Xuyên không đồng ý, yêu cầu được đối chất để làm rõ sự nhầm lẫn. Kết quả điều tra cho thấy phần đất mà các hộ dân tố cáo là do người khác kê khai chứ không phải ông Xuyên kê khai.

Chờ VKS tỉnh chỉ đạo

Chuyện ông Xuyên có bị oan hay không, các cơ quan tố tụng tại Đồng Nai sẽ phải có trách nhiệm làm rõ. Điều chúng tôi muốn đề cập ở đây là theo kết luận điều tra mới nhất của Công an TP Biên Hòa thì ông Xuyên bị đề nghị truy tố về tội chiếm giữ trái phép tài sản theo khoản 2 Điều 140 BLHS (khung hình phạt từ một năm tù đến năm năm tù). Đây là tội phạm nghiêm trọng theo Điều 8 BLHS. Theo Điều 166 BLTTHS, đối với tội phạm nghiêm trọng, trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ vụ án và bản kết luận điều tra thì VKS phải ra một trong các quyết định: Truy tố bị can trước tòa bằng bản cáo trạng; trả hồ sơ để điều tra bổ sung; đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án. Trong trường hợp cần thiết, viện trưởng VKS có thể gia hạn thời gian nêu trên nhưng không quá 10 ngày.

Như vậy, trong vụ án trên, việc đã có kết luận điều tra hơn 10 tháng mà VKS vẫn chưa ra một trong ba quyết định là vi phạm tố tụng nghiêm trọng. Trao đổi với chúng tôi, kiểm sát viên Phan Văn Hậu (VKSND TP Biên Hòa, người trực tiếp thụ lý hồ sơ vụ án) lý giải đây là một vụ án phức tạp, liên quan đến nhiều cán bộ cấp phường và nhiều người khác. Đến nay, các cơ quan chức năng vẫn đang còn có nhiều quan điểm khác nhau, chưa thống nhất được về nhiều vấn đề có liên quan. Để tránh tình trạng làm oan người vô tội hay bỏ lọt tội phạm, VKSND TP Biên Hòa đã có văn bản xin ý kiến chỉ đạo của VKSND tỉnh Đồng Nai. Khi nào VKS tỉnh có văn bản chỉ đạo thì VKSND TP Biên Hòa sẽ căn cứ vào đó để thực hiện các bước tố tụng tiếp theo.

Cũng theo ông Hậu, một nguyên nhân khác dẫn đến việc giải quyết án bị kéo dài là do trước đây hồ sơ được giao cho một kiểm sát viên khác thụ lý. Sau đó người này chuyển công tác nên hồ sơ được chuyển qua cho ông và ông phải nghiên cứu lại từ đầu.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin khi vụ việc có diễn tiến mới.

TIẾN DŨNG