Sáng 4-12, thị trường kim loại quý tiếp tục sôi động khi giá vàng thế giới nhích thêm 12 USD/ounce, lên 4.213 USD/ounce. Dù vậy, kim loại quý này vẫn còn cách đỉnh gần nhất khoảng 140 USD/ounce, trong khi bạc đã gần như lấy lại toàn bộ mức cao cũ.
Trong nước, Công ty SJC giữ nguyên giá vàng miếng ở mức 152,5 – 154,5 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn 9999 ở mức 150 – 152,5 triệu đồng/lượng, không thay đổi so với cuối ngày hôm qua. Đây đều là những vùng giá tiệm cận kỷ lục trên thị trường vàng nội địa.
Giá bạc cũng tiếp tục leo dốc. Tại Sacombank, bạc được niêm yết 2.142.000 đồng/lượng (mua) và 2.196.000 đồng/lượng (bán), tăng 3.000 đồng/lượng. Phú Quý hiện giao dịch bạc ở mức 2.200.000 đồng/lượng (mua) và 2.268.000 đồng/lượng (bán).
Ngân hàng trung ương ồ ạt gom vàng
Ông Krishan Gopaul, chuyên gia phân tích cấp cao khu vực châu Âu, Trung Đông và châu Phi (EMEA) tại Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), cho biết: “Nhu cầu mua vàng của các ngân hàng trung ương đạt 53 tấn trong tháng 10, tăng 36% so với tháng trước và là tháng mua mạnh nhất của nhóm này kể từ đầu năm”.
Động lực mua vẫn tập trung vào một số ít ngân hàng trung ương, dẫn đầu là Ngân hàng Quốc gia Ba Lan. Tính chung 10 tháng, lượng mua ròng của các ngân hàng trung ương đạt 254 tấn.
“Giá vàng tăng cao có thể làm giảm phần nào tốc độ mua gom tài sản này, nhưng hoạt động mua vàng một cách bền bỉ của nhóm ngân hàng trung ương ở những thị trường mới nổi cho thấy họ đang coi vàng là chiến lược dài hạn, không phải cơ hội ngắn hạn”, ông Gopaul nhấn mạnh.
Nhóm mua vào tháng 10 vẫn là các gương mặt quen thuộc. Sau 5 tháng tạm ngưng, Ngân hàng Quốc gia Ba Lan quay trở lại mua 16 tấn, nâng dự trữ vàng lên 531 tấn (tương đương 26% tổng dự trữ ngoại hối). Ngân hàng Trung ương Brazil có tháng mua thứ hai liên tiếp, thêm 16 tấn sau khi mua 15 tấn trong tháng 9. Các ngân hàng tiếp tục mua vào gồm Uzbekistan, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Kyrgyzstan, Ghana, Trung Quốc, Kazakhstan và Philippines.
Ngược lại, Nga là ngân hàng trung ương duy nhất ghi nhận giảm dự trữ, bán bớt 3 tấn còn 2.327 tấn để chi trả các nghĩa vụ quốc tế và phục vụ nhu cầu nội địa.
Tính từ đầu năm, Ba Lan (83 tấn) là nước mua vàng nhiều nhất, gấp đôi đơn vị đứng thứ hai là Kazakhstan (41 tấn). Nhiều ngân hàng trung ương cho biết họ chưa dừng lại. Chẳng hạn, Serbia đặt mục tiêu nâng dự trữ vàng lên 100 tấn vào năm 2030, gần gấp đôi mức hiện tại.
Ông Gopaul kết luận: “95% ngân hàng trung ương tham gia khảo sát WGC cho rằng dự trữ vàng toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong năm 2025”.
Sóng bạc vật chất toàn cầu bùng nổ
Mới đây, tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội Thị trường Vàng thỏi London (LBMA), ông Phil Baker, cựu Tổng giám đốc Hecla Mining và hiện là cố vấn ngành bạc, cho biết: “Thị trường vật chất đang chi phối thị trường tài chính theo cách chưa từng thấy trong sự nghiệp của tôi. Đà tăng kỷ lục của bạc không xuất phát từ giới đầu cơ, mà đến từ làn sóng gom mua bạc vật chất trên quy mô toàn cầu, trong khi ngành khai thác không thể cung ứng kịp”.
Theo ông Baker, tâm điểm của cơn sốt bạc hiện đang nằm ở Ấn Độ. Tháng 10 vừa qua, Ấn Độ nhập khẩu tới 60 triệu ounce bạc, cao gấp bốn lần so với cùng kỳ năm trước, bất chấp giá bạc tính theo rupee đã lập đỉnh lịch sử.
“Song nhu cầu vẫn không hề giảm. Ấn Độ chính là động lực của thị trường bạc hiện nay”, ông khẳng định.
Ông Baker cho biết thêm: “Dòng bạc rời thị trường London chủ yếu đổ về Mumbai. Trong một số trường hợp, nhu cầu căng thẳng tới mức bạc buộc phải được vận chuyển bằng đường hàng không từ châu Á, điều tôi chưa từng thấy trong sự nghiệp của mình”.
Không chỉ người dân Ấn Độ, khối doanh nghiệp công nghiệp, nhóm chiếm tới 55% nhu cầu bạc toàn cầu cũng đang âm thầm thay đổi chiến lược dự trữ. Thông báo giao hàng tháng 12 của Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago (CME Group) cho thấy có đến 8.800 hợp đồng bạc (tương đương 44 triệu ounce) đang chờ giao.
Ông Baker cho rằng nhiều doanh nghiệp đã từ bỏ quan điểm mua vừa đủ dùng, chuyển sang ưu tiên giữ hàng. Sự thiếu hụt này phản ánh cấu trúc nhu cầu mới, trong đó quang điện, điện tử, ôtô tiếp tục dẫn dắt.
“Theo tính toán, thị trường bạc đã rơi vào thâm hụt suốt 5 năm liên tiếp. Riêng năm nay, mức thiếu hụt có thể đạt 100 - 200 triệu ounce bạc. Vấn đề không phải do cạn quặng, mà do thời gian xin phép và triển khai dự án kéo dài 10-20 năm”, ông Baker nói.
Bạc trở thành “tài sản truyền đời” mới
Một xu hướng khác đang làm thị trường thêm khan hiếm là bạc mua bởi nhà đầu tư cá nhân tại Mỹ không quay trở lại thị trường. Khoảng 1,5 tỉ ounce bạc thỏi và tiền xu đã được gom trong 15 năm qua và phần lớn nằm trong các kho lưu trữ, tài khoản hưu trí.
“Ngay cả khi tài sản chuyển thế hệ, người thừa kế vẫn giữ lại bạc thay vì bán như trước. Nó đã trở thành tài sản dài hạn”, Baker nhận xét.
Baker cho rằng các yếu tố thúc đẩy vàng lập đỉnh như thâm hụt ngân sách, bất ổn địa chính trị, căng thẳng thương mại cũng đang hỗ trợ bạc đi lên.
Với thâm hụt dai dẳng, nhu cầu công nghiệp tăng mạnh, Ấn Độ gom mua không ngừng, trong khi nguồn cung mỏ bị khóa chặt trong nhiều năm, cán cân thị trường đã đảo chiều. Chúng ta đang ở một giai đoạn hoàn toàn khác so với 20 năm trước”, Baker kết luận.
