Bẫy chuột chết người, mỗi tòa xử một tội

Dù TAND Tối cao đã có hướng dẫn nhưng theo nhiều chuyên gia, vẫn chưa thể phân biệt tội danh một cách rõ ràng…

Do bị chuột phá hoại mùa màng, nhiều nông dân cạn nghĩ đã sử dụng phương pháp mua dây kim loại về bao quanh ruộng lúa rồi cắm điện để diệt chuột. Không ít cái bẫy kiểu này đã lấy đi sinh mạng của nhiều người vô tình vướng phải. Điều đáng nói là trong thực tiễn xét xử, các tòa chưa thống nhất về mặt tội danh áp dụng đối với người phạm tội.

Hành vi tương tự, tội khác nhau

Cách đây không lâu, thấy lúa đang chín nhưng bị chuột cắn phá dữ quá, ông Bùi Văn Đông ngụ huyện Hòn Đất (Kiên Giang) đã kêu con trai đi mua dây chì về giăng bao quanh ruộng lúa. Mỗi khi đêm xuống, cha con ông Đông đấu trực tiếp điện vào dây chì để diệt chuột. Một đêm, tai nạn thương tâm đã xảy ra khi anh VVN trên đường đi về nhà đã vướng vào bẫy, bị điện giật chết.

Sau đó, cha con ông Đông bị khởi tố, truy tố về tội vô ý làm chết người. Xử sơ thẩm, TAND tỉnh Kiên Giang đã tuyên phạt ông Đông 36 tháng tù treo, con trai ông 18 tháng tù về tội này.

Trái ngược với vụ án trên là vụ vợ chồng ông Võ Văn Điểm bị TAND tỉnh Hậu Giang xét xử về tội giết người đầu tháng 11-2011.

Theo hồ sơ, cũng do bị chuột phá lúa nên vợ chồng ông Điểm nảy sinh ý định giăng dây điện diệt chuột. Ngày 2-8-2011, họ đi giăng dây, sau đó ông Điểm kêu vợ ra ruộng xem có ai không để mình cắm điện rồi cả hai vợ chồng cùng đứng canh. Hơn 2 tiếng sau, ông Điểm rút điện ra để kiểm tra thì phát hiện có tám con chuột bị điện giật chết nên đem vào làm thịt. Sau đó, ông Điểm lại tiếp tục cắm điện và ra nằm võng phía ngoài ruộng canh chừng. Khoảng 22 giờ 30, ông Điểm nghe có tiếng la lớn nên kêu người trong nhà cúp cầu dao. Sau khi kiểm tra, mọi người phát hiện có một người chết do vướng vào dây điện.

Tại phiên xử, TAND tỉnh Hậu Giang cho rằng vợ chồng ông Điểm tuy không mong muốn nhưng có ý thức để mặc hậu quả xảy ra. Đây là lỗi cố ý gián tiếp trong tội giết người. Từ đó, tòa đã phạt ông Điểm hai năm sáu tháng tù, vợ ông 18 tháng tù treo về tội này.

Có hướng dẫn, vẫn rối!

Về việc phân biệt tội danh áp dụng với những trường hợp bẫy điện trái phép để diệt chuột, chống súc vật phá hoại mùa màng gây chết người, ngày 10- 6-2002, TAND Tối cao từng có Công văn số 81 hướng dẫn nghiệp vụ các tòa cấp dưới.

Theo đó, nếu người sử dụng điện mắc điện ở nơi có nhiều người qua lại (cho dù có làm biển báo hiệu), biết việc mắc điện trong trường hợp này là nguy hiểm đến tính mạng con người nhưng cứ mắc hoặc có thái độ bỏ mặc cho hậu quả xảy ra và thực tế là có người bị điện giật chết thì người phạm tội bị xét xử về tội giết người. Nếu người sử dụng điện mắc điện ở nơi họ tin rằng không có người qua lại, có sự canh gác cẩn thận, có biển báo nguy hiểm, tin rằng hậu quả chết người không thể xảy ra... Nhưng hậu quả có người bị điện giật chết thì người phạm tội bị xét xử về tội vô ý làm chết người.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, áp dụng theo hướng dẫn này vẫn chưa thể phân biệt tội danh một cách rõ ràng. Bởi lẽ nông dân chủ yếu bẫy điện diệt chuột ngoài đồng lúa. Bà con có thói quen đi làm về là băng đồng đi tắt, chưa kể có nhiều người mò cua bắt ốc, chích cá… kiếm sống trên đồng ruộng nên hầu như không thể chứng minh yếu tố “mắc điện ở nơi không có người qua lại” để phân biệt tội danh. Mặt khác, hầu hết các trường hợp bẫy điện chống chuột gây chết người đều tin rằng hậu quả sẽ không xảy ra, khi cắm điện đều cắt cử người canh chừng. Chưa kể, vì ít học và lạc hậu, suy nghĩ đơn giản, nhiều nông dân hoàn toàn không để ý đến chuyện làm biển báo nguy hiểm…

Giả sử gặp trường hợp chỉ đáp ứng được một phần các tiêu chí mà TAND Tối cao đưa ra như mắc điện ở nơi họ tin rằng không có người qua lại, tin rằng hậu quả chết người không thể xảy ra nên không làm biển báo, không canh gác cẩn thận thì xử tội gì? Hoặc mắc điện ở nơi có nhiều người qua lại nhưng có làm biển báo, có thắp đèn sáng, có canh gác cẩn thận, có nói cho mọi người biết, cũng tin rằng hậu quả chết người không thể xảy ra… thì sao?

HỒNG TÚ