Ngày 18-1, với 450 đại biểu (ĐB) tán thành, Quốc hội (QH) đã biểu quyết thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Đây là một trong những dự luật nhận được khá nhiều ý kiến của ĐBQH và dư luận, các chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng.
Không được bán chéo bảo hiểm nhân thọ?
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đã trình bày báo cáo của Ủy ban Thường vụ (UBTV) QH về một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật.
Liên quan đến quy định về hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng, có ý kiến đề nghị nghiên cứu luật hóa để có chế tài ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm của nhân viên tổ chức tín dụng. Cụ thể, việc tư vấn không đầy đủ khiến một số khách hàng nhầm lẫn giữa sản phẩm bảo hiểm và sản phẩm ngân hàng, yêu cầu mua bảo hiểm gắn với các khoản vay khi có nhu cầu vay vốn của ngân hàng.
Ý kiến khác đề nghị không nên cho phép ngân hàng thương mại liên kết bán bảo hiểm, cấm bán chéo bảo hiểm nhân thọ.
Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, UBTVQH chỉnh lý dự thảo luật theo hướng bổ sung quy định về hành vi bị nghiêm cấm. Theo đó, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.
Luật sẽ chặn được các trường hợp như SCB
Trong cuộc họp báo ngay sau khi bế mạc kỳ họp bất thường lần thứ năm, các PV đặt câu hỏi về việc liệu Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) có ngăn chặn được những vụ việc tiêu cực tương tự như SCB hay không?
Bà Phạm Thị Hồng Yến, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế, cho biết các quy định trong luật sẽ giúp tăng tính tự cường, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức tín dụng. “Luật đã đưa ra các giải pháp, van khóa để đảm bảo những điểm hạn chế, tồn tại trong thời gian qua được giải quyết” - bà Yến nói.
Các quy định về tài chính, báo cáo tài chính (vốn, doanh thu, chi phí, lãi phải thu), dự phòng rủi ro… cũng được bổ sung nhằm đảm bảo năng lực cạnh tranh, tổ chức tín dụng phát triển bền vững, phù hợp với chuẩn mực quốc tế về tài chính, kế toán.
Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) gồm 15 chương và 210 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2024. Riêng khoản 3 Điều 200 về chuyển nhượng tài sản bảo đảm và khoản 15 Điều 210 về quy định chuyển tiếp có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025.
Dự thảo cũng giao thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định phạm vi hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng để phù hợp với tính chất và hoạt động của lĩnh vực ngân hàng.
Nhiều quy định của luật cũng được đưa ra nhằm hạn chế sở hữu chéo, thao túng, chi phối tổ chức tín dụng. Cụ thể, ý kiến của ĐBQH trước đó cho rằng biện pháp giảm tỉ lệ sở hữu cổ phần, giảm giới hạn cấp tín dụng chưa xử lý được vấn đề sở hữu chéo, thao túng, chi phối như thời gian qua.
Thống nhất với ý kiến của ĐBQH, UBTVQH đã chỉnh lý dự thảo theo hướng bổ sung quy định về cung cấp, công bố công khai thông tin bên cạnh quy định việc giảm tỉ lệ sở hữu cổ phần, giới hạn cấp tín dụng và một số quy định trong tổ chức, quản trị, điều hành. Trong đó, cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên của tổ chức tín dụng phải thực hiện cung cấp thông tin và tổ chức tín dụng phải công khai thông tin của các cổ đông này để bảo đảm minh bạch.
“UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước nâng cao hiệu quả phối hợp với bộ, ngành có liên quan; đồng thời có giải pháp tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, bảo đảm hạn chế cao nhất tình trạng sở hữu chéo, thao túng, chi phối tổ chức tín dụng” - ông Thanh nói.
Can thiệp sớm và chấm dứt can thiệp sớm
Về quy định can thiệp sớm tổ chức tín dụng, chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết có ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng điểm a, b khoản 2 Điều 159 của dự thảo luật. Cụ thể, tổ chức tín dụng phải thuyết minh rõ số dự phòng rủi ro chưa được trích lập, số lãi phải thu, phải thoái chưa phân bổ trong báo cáo tài chính, bao gồm cả báo cáo tài chính niêm yết công khai tại dự thảo luật.
UBTVQH cho rằng Điều 154 của dự thảo luật đã quy định việc công khai báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp tổ chức tín dụng đang được kiểm soát đặc biệt. Do vậy, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, UBTVQH tiếp thu ý kiến của ĐBQH theo hướng quy định về dự phòng rủi ro chưa được trích lập, số lãi phải thu, phải thoái chưa phân bổ như tại điểm a, b khoản 2 Điều 159.
Đối với ý kiến của ĐBQH về chấm dứt can thiệp sớm tổ chức tín dụng cũng được UBTVQH tiếp thu theo hướng Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm ra văn bản áp dụng thực hiện cũng như chấm dứt thực hiện can thiệp sớm khi tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khắc phục được tình trạng dẫn đến can thiệp sớm.
Luật cũng quy định Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm theo dõi, giám sát và bảo đảm thực trạng của tổ chức tín dụng đã khắc phục được tình trạng dẫn đến can thiệp sớm.
