Sáng 18-1, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) với tỷ lệ 91,28% các đại biểu có mặt biểu quyết tán thành.
Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo, trong đó có quy định liên quan đến xử lý sở hữu chéo, thao túng, chi phối tổ chức tín dụng.
Ông Vũ Hồng Thanh cho hay có ý kiến cho rằng biện pháp giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần, giảm giới hạn cấp tín dụng chưa xử lý được vấn đề sở hữu chéo, thao túng, chi phối như thời gian vừa qua, quan trọng là việc giám sát thực thi.
Thống nhất với ý kiến của ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý dự thảo theo hướng bên cạnh quy định việc giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần, giới hạn cấp tín dụng và một số quy định trong tổ chức, quản trị, điều hành, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về cung cấp, công bố công khai thông tin.
Trong đó, cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên của tổ chức tín dụng phải thực hiện cung cấp thông tin; tổ chức tín dụng phải công bố công khai thông tin của các cổ đông này để bảo đảm minh bạch.
“Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng nhà nước nâng cao hiệu quả phối hợp với bộ, ngành có liên quan, đồng thời có giải pháp tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, bảo đảm hạn chế cao nhất tình trạng sở hữu chéo, thao túng, chi phối tổ chức tín dụng”- ông Vũ Hồng Thanh nói.
Một nội dung đáng chú ý khác liên quan đến quy định về hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng. Theo ông Vũ Hồng Thanh, có ý kiến đề nghị nghiên cứu luật hóa để có chế tài ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm của nhân viên tổ chức tín dụng, như việc tư vấn không đầy đủ khiến một số khách hàng nhầm lẫn giữa sản phẩm bảo hiểm và sản phẩm ngân hàng hoặc yêu cầu mua bảo hiểm gắn với các khoản vay khi có nhu cầu vay vốn của ngân hàng.
Ý kiến khác đề nghị không nên cho phép ngân hàng thương mại liên kết bán bảo hiểm; cấm bán chéo bảo hiểm nhân thọ. Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bổ sung quy định về hành vi bị nghiêm cấm như sau: Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.
Dự thảo cũng giao Thống đốc Ngân hàng nhà nước quy định phạm vi hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng để phù hợp với tính chất và hoạt động của lĩnh vực ngân hàng.
Liên quan đến quy định về can thiệp sớm tổ chức tín dụng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết có ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng điểm a và b khoản 2 Điều 159 của dự thảo Luật quy định tổ chức tín dụng phải thuyết minh rõ số dự phòng rủi ro chưa được trích lập, số lãi phải thu phải thoái chưa phân bổ trong báo cáo tài chính, bao gồm cả báo cáo tài chính niêm yết công khai tại dự thảo Luật.
Về việc này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng Điều 154 của dự thảo Luật đã quy định việc công khai báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp tổ chức tín dụng đang được kiểm soát đặc biệt.
Do vậy, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến của ĐBQH theo hướng quy định về dự phòng rủi ro chưa được trích lập, số lãi phải thu phải thoái chưa phân bổ như tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 159 của dự thảo Luật.
UBTVQH đề nghị Chính phủ trong quá trình triển khai thực hiện Luật chỉ đạo Ngân hàng nhà nước chịu trách nhiệm và có giải pháp phù hợp để nắm rõ thực trạng tài chính của các tổ chức tín dụng này khi được áp dụng cơ chế hỗ trợ, bảo đảm an toàn hệ thống tổ chức tín dụng.
Dự thảo Luật vừa được thông qua gồm 15 chương và 210 điều, có hiệu lực thi hành từ 1-7-2024. Riêng khoản 3 Điều 200 (chuyển nhượng tài sản bảo đảm) và khoản 15 Điều 210 (quy định chuyển tiếp) có hiệu lực thi hành từ 1-1-2025.
Theo khoản 15 Điều 210, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng, công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật về các tổ chức tín dụng được chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản đã nhận làm tài sản bảo đảm trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành để thu hồi nợ không phải áp dụng quy định về điều kiện chủ thể kinh doanh bất động sản đối với bên chuyển nhượng dự án bất động sản của pháp luật về kinh doanh bất động sản nhưng phải đáp ứng các điều kiện quy định tại Luật Kinh doanh bất động sản.