Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang có chuyến thăm Mỹ, gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden và sắp tới là hai ứng viên tổng thống thống Mỹ là bà Kamala Harris và ông Donald Trump.
Trọng tâm của ông Zelensky trong các cuộc gặp chính là trình bày với phía Mỹ về “kế hoạch chiến thắng” của Ukraine. Theo lãnh đạo Ukraine, kế hoạch này được thiết kế để thúc đẩy Tổng thống Nga Vladimir Putin chấp nhận một thỏa thuận hòa bình công bằng bằng cách tăng cường hỏa lực của Ukraine và trao cho Kiev lợi thế đàm phán sau 2,5 năm chiến sự.
Dưới đây là những gì được biết về “kế hoạch chiến thắng” của Ukraine, theo tờ Kyiv Independent.
Lựa chọn thời gian
Giới quan sát cho rằng Ukraine đã có tính toán về thời gian thích hợp để công bố kế hoạch chiến thắng.
Thông tin về kế hoạch chiến thắng được giới lãnh đạo Ukraine công khai sau khi Kiev bất ngờ phát động cuộc tấn công vào tỉnh Kursk (Nga).
Chiến dịch Kursk là cuộc tấn công lớn đầu tiên vào lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến I. Chiến dịch được cho là đã thách thức “lằn ranh đỏ” của Nga và cho những người ủng hộ Ukraine thấy rằng Kiev vẫn có thể nắm bắt được thế chủ động trên chiến trường.
Cùng với hoạt động quân sự ở Kursk, những diễn biến chính trị tại Mỹ cũng có thể là một yếu tố lớn thúc đẩy Ukraine công bố kế hoạch chiến thắng. Theo đó, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang diễn ra với nhiều diễn biến bất ngờ và khó đoán định.
Giới lãnh đạo Ukraine lo ngại rằng sự trở lại của cựu Tổng thống Trump sẽ làm giảm sự hỗ trợ của Washington dành cho Kiev.
Nội dung của kế hoạch chiến thắng
Các chi tiết cụ thể của kế hoạch vẫn chưa được công bố. Kế hoạch này dự kiến sẽ đề cập các chiến lược quân sự, chính trị, ngoại giao và kinh tế.
Một nguồn tin thân cận với ông Zelensky nói với Kyiv Independent rằng mục đích của kế hoạch là "tạo ra những điều kiện và bầu không khí khiến Nga không còn có thể phớt lờ công thức hòa bình và hội nghị thượng đỉnh hòa bình nữa”.
Có một số phần trong kế hoạch đã được tiết lộ. Người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Ukraine - ông Andriy Yermak đầu tuần này nói rằng mong muốn của Ukraine trong việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là một phần của kế hoạch.
Theo thông tin Kyiv Independent có được, Ukraine sẽ xin gia nhập NATO trong vòng vài tháng tới, chứ không phải vài năm như lộ trình trước đó.
Phát biểu tại trụ sở tổ chức tư vấn Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR) ở Mỹ, ông Yermak cho biết kế hoạch chiến thắng gồm năm điểm, bao gồm cả thành ngoại giao và quân sự.
“Tôi kêu gọi các đối tác của Ukraine bỏ qua các mối đe dọa leo thang của Nga” - ông Yermak nói.
Cũng theo Kyiv Independent, một yếu tố chắc chắn có trong kế hoạch này là lời kêu gọi Mỹ và các đồng minh khác chấp thuận cho Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa bao gồm tên lửa do phương Tây cung cấp để nhắm vào các địa điểm quân sự sâu bên trong lãnh thổ Nga.
Kiev từ lâu đã thúc đẩy việc dỡ bỏ các hạn chế về vũ khí với lập luận rằng việc này sẽ cho phép Ukraine làm suy yếu hệ thống phòng không Nga và phá hủy các sân bay nơi máy bay Nga xuất kích tấn công cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine.
Ngoài ra, có một điều chắc chắn sẽ không có trong kế hoạch chiến thắng, đó là lệnh ngừng bắn một phần.
Sau khi một phương tiện truyền thông Đức đưa tin về lệnh ngừng bắn một phần, ông Zelensky đã bác bỏ tuyên bố này.
“Không có và không thể có bất kỳ giải pháp thay thế nào cho hòa bình, không có việc đóng băng chiến tranh. Bất kỳ quan điểm nào khác chỉ đơn giản là chuyển cuộc tấn công của Nga sang một thời điểm khác” - ông Zelensky nói hôm 18-9.
Liệu kế hoạch có thể đi đến đâu?
Những bình luận đầu tiên về kế hoạch chiến thắng là không mấy tích cực.
Tờ Wall Street Journal ngày 25-9 dẫn lời các quan chức Mỹ và châu Âu rằng Nhà Trắng lo ngại kế hoạch của ông Zelensky thiếu một chiến lược rõ ràng để giành chiến thắng trước Nga.
Một số quan chức nắm rõ nội dung kế hoạch cho rằng kế hoạch tập trung quá nhiều vào việc yêu cầu thêm vũ khí và dỡ bỏ các hạn chế đối với các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa. Thêm vào đó, một số phần của kế hoạch vẫn chưa được phát triển đầy đủ, và các yêu cầu liên quan vũ khí là cụ thể và chi tiết nhất.
“Tôi không ấn tượng lắm, không có nhiều thông tin mới trong kế hoạch này” - một quan chức cấp cao phương Tây nói với Wall Street Journal.
Các quan chức Nhà Trắng lo ngại rằng kế hoạch của Zelensky không đưa ra các bước đi rõ ràng, khả thi mà ông Biden có thể hỗ trợ Kiev trong bốn tháng còn lại trong nhiệm kỳ của ông Biden.
Điều gì xảy ra nếu ông Biden từ chối kế hoạch chiến thắng?
“Đó là một suy nghĩ khủng khiếp” - ông Zelensky nói khi được tờ The New Yorker hỏi hôm 22-9.
“Điều đó có nghĩa là ông Biden không muốn kết thúc chiến tranh theo bất kỳ cách nào có thể chống lại chiến thắng của Nga. Và chúng ta sẽ kết thúc bằng một cuộc chiến tranh rất dài, một tình huống bất khả thi, mệt mỏi và sẽ giết chết rất nhiều người” - ông Zelensky nói thêm.
Điện Kremlin bình luận “kế hoạch chiến thắng” của ông Zelensky
Ngày 23-9, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng hiện tại có quá ít thông tin về “cái gọi là kế hoạch chiến thắng” mà Tổng thống Zelensky công bố nên Nga chưa thể đánh giá đúng mức, theo đài RT.
Theo ông Peskov, quan điểm của Nga là không thể tiến hành phân tích dựa trên các thông tin trên phương tiện truyền thông.
Ông Peskov khẳng định rằng nếu có thông tin nào đó xuất hiện từ nguồn chính thức thì Nga sẽ nghiên cứu.
